ਮੱਛੀ ਦੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਉਪਚਾਰ
Fish Diseases and Treatment: ਕਿਸਾਨ ਅੱਜ ਕੱਲ੍ਹ ਮੱਛੀ ਪਾਲਣ ਦਾ ਧੰਦਾ ਕਰਕੇ ਕਾਫੀ ਮੁਨਾਫਾ ਕਮਾ ਰਹੇ ਹਨ, ਪਰ ਇਹ ਮੁਨਾਫਾ ਕਈ ਵਾਰ ਘਾਟੇ ਦਾ ਸੌਦਾ ਵੀ ਬਣ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਜੀ ਹਾਂ, ਦੂਜੇ ਜਾਨਵਰਾਂ ਵਾਂਗ ਮੱਛੀਆਂ ਨੂੰ ਵੀ ਕਈ ਗੰਭੀਰ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਹੋ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ। ਅਜਿਹੇ 'ਚ ਆਓ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ ਮੱਛੀਆਂ 'ਚ ਹੋਣ ਵਾਲੀਆਂ ਕੁਝ ਬੀਮਾਰੀਆਂ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਇਲਾਜ ਬਾਰੇ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਅਪਣਾ ਕੇ ਮੱਛੀ ਪਾਲਕ ਨੁਕਸਾਨ ਤੋਂ ਬਚ ਸਕਦੇ ਹਨ।
ਅੱਜ ਕੱਲ੍ਹ ਕਿਸਾਨ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਪਸ਼ੂ ਪਾਲਣ ਦੇ ਧੰਦੇ ਤੋਂ ਵੀ ਚੰਗਾ ਮੁਨਾਫ਼ਾ ਕਮਾ ਰਹੇ ਹਨ। ਭਾਵੇਂ ਕਿ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੋਵੇਂ ਧੰਦਿਆਂ ਵਿੱਚ ਖਰਚੇ ਤਾਂ ਬੇਸ਼ੁਮਾਰ ਹਨ, ਪਰ ਜੇਕਰ ਮੁਨਾਫ਼ੇ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰੀਏ ਤਾਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੋਵੇਂ ਕਾਰੋਬਾਰਾਂ ਤੋਂ ਆਮਦਨ ਵੀ ਵਾਧੂ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਅਜਿਹੇ 'ਚ ਅੱਜ ਅਸੀਂ ਗੱਲ ਕਰਾਂਗੇ ਮੱਛੀ ਪਾਲਣ ਦੇ ਧੰਦੇ ਬਾਰੇ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਚੁਣੌਤੀਆਂ ਤਾਂ ਪੇਸ਼ ਆਉਂਦੀਆਂ ਹਨ, ਪਰ ਜੇਕਰ ਸਮੇਂ ਸਿਰ ਉਪਾਅ ਕਰ ਲਏ ਜਾਣ ਤਾਂ ਵਧੀਆ ਮੁਨਾਫ਼ਾ ਵੀ ਖੱਟਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ: Prawn Fish: ਲੱਖਾਂ 'ਚ ਹੋਵੇਗੀ ਕਮਾਈ! ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰੋ ਝੀਂਗਾ ਪਾਲਣ ਦਾ ਧੰਦਾ!
ਤੁਹਾਨੂੰ ਦੱਸ ਦੇਈਏ ਕਿ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਕਰੀਬ 60% ਭਾਰਤੀ ਅਜਿਹੇ ਹਨ, ਜੋ ਆਪਣੇ ਭੋਜਨ ਵਿੱਚ ਮੱਛੀ ਦਾ ਸੇਵਨ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਭਾਰਤ ਵਿਚ ਝੀਲਾਂ, ਛੱਪੜ ਅਤੇ ਦਰਿਆਵਾਂ ਵਿੱਚ ਪਾਣੀ ਦਾ ਪੱਧਰ ਬਹੁਤ ਵਧੀਆ ਹੈ, ਇਸ ਕਾਰਨ ਮੱਛੀਆਂ ਦਾ ਉਤਪਾਦਨ ਕਰਨਾ ਵੀ ਬਹੁਤ ਸੌਖਾ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹੀ ਕਾਰਨ ਹੈ ਕਿ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਵਿਦੇਸ਼ਾਂ 'ਚ ਵੀ ਮੱਛੀ ਦੀ ਮੰਗ ਵਧ ਰਹੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਮੱਛੀ ਪਾਲਣ ਦਾ ਕਾਰੋਬਾਰ ਬੁਲੰਦੀਆਂ 'ਤੇ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ।
ਪਰ ਇਹ ਬੁਲੰਦੀਆਂ ਦਾ ਦੌਰ ਤੁਹਾਨੂੰ ਘਾਟੇ ਵੱਲ ਵੀ ਲੈ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਜੀ ਹਾਂ, ਦੂਜੇ ਜਾਨਵਰਾਂ ਵਾਂਗ ਮੱਛੀਆਂ ਨੂੰ ਹੋਣ ਵਾਲੀਆਂ ਗੰਭੀਰ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਤੁਹਾਡੇ ਕਾਰੋਬਾਰ ਨੂੰ ਵੱਡਾ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ। ਹੇਠਾਂ ਦੱਸੇ ਗਏ ਮੱਛੀਆਂ ਦੇ ਰੋਗ ਅਤੇ ਉਪਚਾਰ ਤੋਂ ਮੱਛੀ ਪਾਲਕ ਆਪਣੇ ਧੰਦੇ ਨੂੰ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ: Fish Farming: ਇਸ ਸਮੇਂ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹੋ ਮੱਛੀਪਾਲਣ ਦਾ ਕਾਰੋਬਾਰ ! ਇਨ੍ਹਾਂ ਖਾਸ ਗੱਲਾਂ ਦਾ ਰੱਖੋ ਧਿਆਨ
ਮੱਛੀ ਦੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਉਪਚਾਰ
● ਕਾਲਾ ਸਪਾਟ ਰੋਗ
ਇਸ ਬਿਮਾਰੀ ਵਿੱਚ ਮੱਛੀ ਦੇ ਸਰੀਰ ਉੱਤੇ ਕਾਲੇ ਧੱਬੇ ਪੈ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਚਾਉਣ ਲਈ ਮੱਛੀਆਂ ਨੂੰ ਪਿਕਰਿਕ ਐਸਿਡ ਘੋਲ ਵਾਲੇ ਪਾਣੀ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਘੰਟੇ ਲਈ ਨਹਾਓ।
● ਚਿੱਟੇ ਪੈਚ ਦੀ ਬਿਮਾਰੀ
ਇਸ ਬਿਮਾਰੀ ਵਿੱਚ ਮੱਛੀ ਦੇ ਸਰੀਰ 'ਤੇ ਚਿੱਟੇ ਧੱਬੇ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਦੇ ਇਲਾਜ ਲਈ ਕੁਨੀਨ ਦੀ ਦਵਾਈ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ।
● ਫਿਨਰਾਟ ਦੀ ਬਿਮਾਰੀ
ਇਸ ਬਿਮਾਰੀ ਕਾਰਨ ਮੱਛੀ ਦੇ ਖੰਭ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਗੱਲ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਚਾਅ ਲਈ ਨੀਲੇ ਥੋਥੇ ਦੇ ਘੋਲ ਵਿੱਚ ਮੱਛੀਆਂ ਨੂੰ ਦੋ ਤੋਂ ਤਿੰਨ ਮਿੰਟ ਤੱਕ ਨਹਾਓ।
● ਉੱਲੀ
ਕਈ ਵਾਰ ਮੱਛੀਆਂ ਦੇ ਸਰੀਰ 'ਤੇ ਸੱਟ ਲੱਗਣ ਕਾਰਨ ਰਗੜਨ ਦੇ ਨਿਸ਼ਾਨ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸਰੀਰ 'ਤੇ ਚਿੱਟੀ ਉੱਲੀ ਦਿਖਾਈ ਦੇਣ ਲੱਗਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਇਲਾਜ ਲਈ, ਤੁਹਾਨੂੰ ਨੀਲੇ ਥੋਥੇ ਦੇ ਘੋਲ ਅਤੇ ਪੋਟਾਸ਼ੀਅਮ ਪਰਗਰੀਮੈਂਟ ਦੇ ਘੋਲ ਨਾਲ 10-15 ਮਿੰਟ ਲਈ ਮੱਛੀ ਨੂੰ ਨਹਾਉਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।
● ਅੱਖਾਂ ਦੀ ਬਿਮਾਰੀ
ਅੱਖਾਂ ਦੀ ਬਿਮਾਰੀ ਮੱਛੀਆਂ ਲਈ ਬਹੁਤ ਖ਼ਤਰਨਾਕ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਇਸ ਨਾਲ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਖਰਾਬ ਹੋ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਸ ਨੂੰ ਬਚਾਉਣ ਲਈ ਮੱਛੀ ਦੀਆਂ ਅੱਖਾਂ 'ਚ 2 ਫੀਸਦੀ ਸਿਲਵਰ ਨਾਈਟ੍ਰੇਟ ਘੋਲ ਪਾ ਕੇ ਪਾਣੀ 'ਚ ਛੱਡ ਦਿਓ।
ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਮੱਛੀ ਪਾਲਣ ਵਾਲੇ ਕਿਸਾਨਾਂ ਵੱਲੋਂ ਛੱਪੜ ਦੀ ਨਿਯਮਤ ਸਫ਼ਾਈ ਨਾ ਕੀਤੇ ਜਾਣ ਕਾਰਨ ਛੱਪੜ ਵਿੱਚ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਲੱਗ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਕਿਸਾਨ ਛੱਪੜ ਵਿੱਚ ਚੂਨੇ ਦਾ ਸਹੀ ਪ੍ਰਬੰਧ ਨਹੀਂ ਕਰਦੇ। ਜੇਕਰ ਕਿਸਾਨ ਲਗਾਤਾਰ ਛੱਪੜ ਦੀ ਸਫ਼ਾਈ ਕਰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਚੂਨੇ ਦਾ ਉਚਿਤ ਪ੍ਰਬੰਧ ਕਰਦੇ ਹਨ ਤਾਂ ਮੱਛੀਆਂ ਨੂੰ ਕਈ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਲੱਗਣ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
Summary in English: Fishes have these diseases, treat them like this
