Fisheries
ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਮੱਛੀ ਪਾਲਣ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਤ ਕਰਨ ਲਈ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਮੱਤਸਯ ਸੰਪਦਾ ਯੋਜਨਾ (PMMSY) ਚਲਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਇਸ ਯੋਜਨਾ ਦੇ ਜ਼ਰੀਏ ਸਰਕਾਰ ਮੱਛੀ ਉਤਪਾਦਨ ਵਿਚ ਵਰਤੀਆਂ ਜਾਣ ਵਾਲੀਆਂ ਤਕਨੀਕਾਂ ਦੀ ਸਿਖਲਾਈ ਦੇ ਕੇ ਮਛੇਰਿਆਂ ਦੀ ਆਮਦਨੀ ਵਿਚ ਵਾਧਾ ਕਰਨਾ ਚਾਹੁੰਦੀ ਹੈ।
ਇਸਦੇ ਨਾਲ ਹੀ, ਸਰਕਾਰ ਦੇਸ਼ ਭਰ ਕੇਜ ਕਲਚਰ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਤ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ। ਇਹ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉੱਤਰੀ ਭਾਰਤ ਦੇ ਰਾਜਾਂ ਵਿੱਚ ਝੀਂਗਾ ਦੇ ਉਤਪਾਦਨ ਦੀ ਅਥਾਹ ਸੰਭਾਵਨਾ ਹੈ। ਇਸਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਇੱਥੇ ਇੱਕ ਮੱਛੀ ਨਿਰਯਾਤ ਹੱਬ ਬਣਾਉਣ ਦੀ ਯੋਜਨਾ ਵੀ ਹੈ। ਮੱਛੀ ਦੀ ਵੱਧ ਰਹੀ ਮੰਗ ਦੇ ਮੱਦੇਨਜ਼ਰ, ਅਗਲੇ ਪੰਜ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ, ਸਰਕਾਰ ਦੇਸ਼ ਭਰ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਮੱਤਸਯ ਸੰਪਦਾ ਯੋਜਨਾ ਤਹਿਤ 20,050 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਖਰਚ ਕਰੇਗੀ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਮੱਛੀ ਦੀ ਬਰਾਮਦ ਨੂੰ ਵੀ ਦੁਗਣਾ ਕਰਨ ਦਾ ਟੀਚਾ ਮਿਥਿਆ ਗਿਆ ਹੈ।
ਕੀ ਹੈ ਯੋਜਨਾ ਦਾ ਉਦੇਸ਼ ?
ਇਸ ਯੋਜਨਾ ਦੇ ਜ਼ਰੀਏ ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਮੱਛੀ ਪਾਲਣ ਦਾ ਨਿਰੰਤਰ ਅਤੇ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਵਿਕਾਸ ਕਰਨਾ ਚਾਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਲਈ ਮੱਛੀ ਦੇ ਉਤਪਾਦਨ ਲਈ ਬੁਨਿਆਦੀ ਢਾਂਚਾ ਵਿਕਸਤ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ ਉਹਵੇ ਹੀ, ਮੱਛੀ ਪਾਲਣ ਦਾ ਵਿਭਿੰਨਤਾ, ਮਛੇਰਿਆਂ ਨੂੰ ਟਿਕਾਉ ਰੋਜ਼ੀ-ਰੋਟੀ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨਾ ਵਿਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਨਿਰਯਾਤ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਤ ਕਰਨਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਇੱਕ ਮਜ਼ਬੂਤ ਡੇਟਾਬੇਸ ਬਣਾ ਕੇ ਮੱਛੀ ਉਤਪਾਦਨ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਤ ਕੀਤਾ ਜਾਣਾ ਹੈ।
Fish Farming
ਮੱਛੀ ਉਤਪਾਦਨ ਦੇ ਬੁਨਿਆਦੀ ਢਾਂਚੇ ਨੂੰ ਬਣਾਉਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਇਹ ਆਧੁਨਿਕ ਤਕਨਾਲੋਜੀਆਂ ਦੇ ਜ਼ਰੀਏ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਰਹਿਣ ਅਤੇ ਮੱਛੀਆਂ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਲਈ ਮੱਛੀ ਪਾਲਣ ਵਿਭਾਗ ਜਲ-ਪਰਾਲੀ ਜਲ ਪ੍ਰਣਾਲੀ, ਬਾਇਓ-ਫਲੈਕਸ ਪ੍ਰਣਾਲੀ, ਜਲ ਭੰਡਾਰ ਪਿੰਜਰੇ ਦੀਆਂ ਪ੍ਰਣਾਲੀਆਂ ਵਰਗੀਆਂ ਯੋਜਨਾਵਾਂ ਚਲਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਸਰਕਾਰ ਸਮੁੰਦਰੀ ਮਛੇਰਿਆਂ ਦੇ ਜੋਖਮ ਨੂੰ ਘਟਾਉਣ ਲਈ ਵੀ ਕੰਮ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ।
ਇਸਦੇ ਨਾਲ ਹੀ, ਸਰਕਾਰ ਇਸ ਗੱਲ 'ਤੇ ਵੀ ਕੰਮ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ ਕਿ ਮੱਛੀ ਫੜਨ ਤੇ ਪਾਬੰਦੀ ਦੇ ਸਮੇਂ ਮਛੇਰਿਆਂ ਦੀ ਰੋਜ਼ੀ ਰੋਟੀ ਕਿਵੇਂ ਚਲਾਈ ਜਾਏ. ਇਸ ਦੇ ਲਈ, ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਸਮੁੰਦਰੀ ਸ਼ੇਵਾਲ ਦੀ ਕਾਸ਼ਤ ਲਈ ਸਿਖਲਾਈ ਦਿੱਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਸਰਕਾਰ ਸਮੁੰਦਰੀ ਵਾਤਾਵਰਣ ਨੂੰ ਦੋਸਤਾਨਾ ਰੱਖਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਵੀ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਲਈ, ਬਾਇਓ-ਟੌਇ ਲੇਥ ਮੱਛੀਆਂ ਫੜਨ ਵਾਲੀਆਂ ਕਿਸ਼ਤੀਆਂ ਵਿੱਚ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਤਿਆਰ ਕੀਤੀਆਂ ਜਾ ਰਹੀਆਂ ਹਨ।
ਮੱਤਸਯ ਪਾਲਣ ਪਿੰਡ ਦੀ ਉਸਾਰੀ
ਸਰਕਾਰ ਮੱਛੀ ਉਤਪਾਦਨ ਦੀ ਅਜਿਹੀ ਟਿਕਾਉ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਬਣਾਉਣਾ ਚਾਹੁੰਦੀ ਹੈ ਜੋ ਵਾਤਾਵਰਣ ਅਨੁਕੂਲ ਹੋਵੇ। ਇਸ ਦੇ ਲਈ, ਸਰਕਾਰ ਏਕੀਕ੍ਰਿਤ ਆਧੁਨਿਕ ਤੱਟਵਰਤੀ ਮੱਛੀ ਪਾਲਣ ਵਾਲੇ ਪਿੰਡਾਂ ਦਾ ਵਿਕਾਸ ਕਰੇਗੀ। ਸਰਕਾਰ ਇਸ ਯੋਜਨਾ ਲਈ 750 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦਾ ਨਿਵੇਸ਼ ਕਰੇਗੀ। ਇਸ ਯੋਜਨਾ ਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਮਛੇਰਿਆਂ ਨੂੰ ਨੀਲੀ ਆਰਥਿਕਤਾ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਤ ਕਰਦਿਆਂ ਸਮਾਜਿਕ ਅਤੇ ਆਰਥਿਕ ਤੌਰ ਤੇ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕਰਨਾ ਹੈ।
ਮੱਛੀ ਫੜਨ ਦੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਤਰੀਕੇ ਸ਼ੁਰੂ
ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ 2020-21 ਤੋਂ ਅਗਲੇ ਪੰਜ ਸਾਲਾਂ ਲਈ ਪੀਐਮਐਮਐਸਵਾਈ ਸਕੀਮ ਤਹਿਤ ਮੱਛੀ ਪਾਲਣ ਲਈ 2881.41 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦਾ ਨਿਵੇਸ਼ ਕਰੇਗੀ। ਇਸਦੇ ਲਈ ਮੱਛੀ ਫੜਨ ਦੇ ਨਵੇਂ ਢੰਗ ਵਿਕਸਤ ਕੀਤੇ ਜਾਣਗੇ। ਇਸ ਯੋਜਨਾ ਦੇ ਤਹਿਤ ਹੁੱਕ ਅਤੇ ਲਾਈਨ ਫਿਸ਼ਿੰਗ, ਟਰੈਪ ਫਿਸ਼ਿੰਗ, ਲੋਟ ਸੈੱਟ ਵਰਟੀਕਲ ਲੰਮੇ ਸਮੇਂ, ਬੀਚ ਵਾਟਰ ਟਰੈਵਲ, ਟੁਨਾ ਲੋਂਗਲਾਈਨ ਅਤੇ ਪੋਟ ਫਿਸ਼ਿੰਗ ਵਰਗੇ ਢੰਗ ਚਲਾਏ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ :- 10 ਹਜ਼ਾਰ ਵਿੱਚ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰੋ ਇਹ ਕਾਰੋਬਾਰ, ਹਰ ਮਹੀਨੇ ਹੋਵੇਗੀ 1 ਲੱਖ ਦੀ ਕਮਾਈ ਸਰਕਾਰ ਦੇਵੇਗੀ 25% ਸਬਸਿਡੀ
Summary in English: Twenty crores will spend by central govt. on fish farming under PMMSY.
