ਡਰੋਨ ਟੈਕਨਾਲੋਜੀ ਖੇਤੀ ਵਿੱਚ ਕ੍ਰਾਂਤੀ ਲਿਆਉਣ ਦੀ ਅਥਾਹ ਸੰਭਾਵਨਾ ਰੱਖਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਫਾਇਦੇ ਹਨ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਪਾਣੀ ਦੀ ਬੱਚਤ, ਸਮੇਂ ਦੀ ਬਚਤ, ਬਰਬਾਦੀ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਸ਼ੁੱਧਤਾ ਐਪਲੀਕੇਸ਼ਨ ਅਤੇ ਆਪਰੇਟਰ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਨੂੰ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਉਂਦੀ ਹੈ।
ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਦੁਆਰਾ ਕੀਟਨਾਸ਼ਕਾਂ (ਜੜੀ-ਬੂਟੀਆਂ ਨੂੰ ਛੱਡ ਕੇ) ਦੇ ਡਰੋਨ ਛਿੜਕਾਅ ਦੀ ਆਗਿਆ ਦੇਣ ਵਾਲੀ ਤਾਜ਼ਾ ਨੋਟੀਫਿਕੇਸ਼ਨ ਇੱਕ ਦਿਲਚਸਪ ਖ਼ਬਰ ਹੈ। ਖੇਤੀ ਰਸਾਇਣ ਉਦਯੋਗ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਕੀਟਨਾਸ਼ਕਾਂ ਦੇ ਡਰੋਨ ਛਿੜਕਾਅ ਦੇ ਵਪਾਰੀਕਰਨ ਦੀ ਚੁਣੌਤੀ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨ ਲਈ ਤਿਆਰ ਹੈ। ਕੋਰੋਮੰਡਲ ਇੰਟਰਨੈਸ਼ਨਲ ਨੇ ਡਰੋਨ ਛਿੜਕਾਅ ਲਈ ਆਪਣੇ ਫਸਲ ਸੁਰੱਖਿਆ ਉਤਪਾਦਾਂ ਦੀ ਰੈਗੂਲੇਟਰੀ ਪ੍ਰਵਾਨਗੀ ਲਈ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਹੈ।
ਹਾਲ ਹੀ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਲਾਭ ਪਹੁੰਚਾਉਣ ਲਈ ਕੁਸ਼ਲਤਾ ਵਿੱਚ ਸੁਧਾਰ ਦੇ ਸਾਧਨ ਵਜੋਂ ਡਰੋਨ ਦੁਆਰਾ ਕੀਟਨਾਸ਼ਕਾਂ ਦੇ ਛਿੜਕਾਅ ਦੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਸਰਕਾਰ ਇਸ ਨਵੀਂ ਤਕਨੀਕ ਨੂੰ ਸਮੇਂ ਦੀ ਲੋੜ ਮੰਨਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਵਿੱਚ ਡਰੋਨ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਕਈ ਉਪਾਅ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੇ ਹਨ।
1. ਸੀ.ਆਈ.ਬੀ.ਆਰ.ਸੀ ਨੇ ਡਰੋਨ ਛਿੜਕਾਅ (ਅਕਤੂਬਰ 2021) ਲਈ ਮੌਜੂਦਾ ਅਤੇ ਨਵੇਂ ਉਤਪਾਦਾਂ ਦੇ ਲੇਬਲ ਵਿਸਤਾਰ ਲਈ ਦਿਸ਼ਾ-ਨਿਰਦੇਸ਼ ਜਾਰੀ ਕੀਤੇ ਹਨ।
2. ਕੇਂਦਰੀ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਮੰਤਰੀ ਨੇ ਖੇਤੀ ਛਿੜਕਾਅ (ਦਸੰਬਰ 2021) ਵਿੱਚ ਡਰੋਨ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਲਈ ਐਸ.ਓ.ਪੀ ਜਾਰੀ ਕੀਤੇ।
3. ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਦੋ ਸਾਲਾਂ ਲਈ ਅਸਥਾਈ ਤੌਰ 'ਤੇ ਜੜੀ-ਬੂਟੀਆਂ ਨੂੰ ਛੱਡ ਕੇ ਸਾਰੇ ਕੀਟਨਾਸ਼ਕਾਂ ਦੇ ਡਰੋਨ ਸਪਰੇਅ ਦੀ ਆਗਿਆ ਦੇਣ ਲਈ ਦਿਸ਼ਾ-ਨਿਰਦੇਸ਼ ਜਾਰੀ ਕੀਤੇ ਹਨ। (ਅਪ੍ਰੈਲ 2022)
4. ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਕਈ ਸਕੀਮਾਂ ਅਤੇ ਸਬਸਿਡੀਆਂ ਰਾਹੀਂ ਡਰੋਨ ਦੇ ਉਤਪਾਦਨ ਅਤੇ ਵਪਾਰੀਕਰਨ ਨੂੰ ਵੀ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ। ਰਾਜ ਸਰਕਾਰਾਂ ਖੇਤੀ ਛਿੜਕਾਅ ਲਈ ਡਰੋਨ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਉਪਾਵਾਂ ਦਾ ਐਲਾਨ ਵੀ ਕਰ ਰਹੀਆਂ ਹਨ।
ਖੇਤੀ ਰਸਾਇਣ ਉਦਯੋਗ ਨੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਘੋਸ਼ਣਾਵਾਂ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹ ਨਾਲ ਹੁੰਗਾਰਾ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਕੋਰੋਮੰਡਲ ਫਸਲਾਂ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਨੂੰ ਨਿਰਧਾਰਤ ਕਰਨ ਅਤੇ ਰੈਗੂਲੇਟਰੀ ਪ੍ਰਵਾਨਗੀਆਂ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਲਈ ਸਰਗਰਮੀ ਨਾਲ ਟਰਾਇਲ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ।
ਇਸ ਤਕਨੀਕ ਵਿੱਚ ਖੇਤੀ ਵਿੱਚ ਕ੍ਰਾਂਤੀ ਲਿਆਉਣ ਦੀ ਅਥਾਹ ਸਮਰੱਥਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਫਾਇਦੇ ਹਨ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਪਾਣੀ ਦੀ ਬੱਚਤ, ਸਮੇਂ ਦੀ ਬੱਚਤ, ਬਰਬਾਦੀ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਸ਼ੁੱਧਤਾ ਕਾਰਜ ਅਤੇ ਆਪਰੇਟਰ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਨੂੰ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਉਣਾ।
ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ, ਕੀਟਨਾਸ਼ਕਾਂ ਦੇ ਡਰੋਨ ਛਿੜਕਾਅ ਲਈ ਡਰੋਨ ਚਲਾਉਣ ਵਿੱਚ ਮਾਹਰ ਪਾਇਲਟਾਂ ਦੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਖੇਤੀ ਰਸਾਇਣਾਂ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਅਤੇ ਸਹੀ ਵਰਤੋਂ ਵਿੱਚ ਸਿਖਲਾਈ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ, ਪਾਇਲਟ ਲਾਇਸੰਸ ਅਤੇ ਤਜ਼ਰਬੇ ਦੇ ਨਾਲ, ਓਪਰੇਟਰ ਨੂੰ ਛਿੜਕਾਅ ਕੀਤੇ ਜਾ ਰਹੇ ਉਤਪਾਦਾਂ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਵਰਤੋਂ ਦੇ ਸੰਬੰਧ ਵਿੱਚ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਨਾਜ਼ੁਕ ਪਹਿਲੂਆਂ ਤੋਂ ਜਾਣੂ ਕਰਵਾਇਆ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਸਬੰਧ ਵਿੱਚ ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਵੱਲੋਂ ਜਾਰੀ ਦਿਸ਼ਾ-ਨਿਰਦੇਸ਼ਾਂ ਦੀ ਸਾਵਧਾਨੀ ਨਾਲ ਪਾਲਣਾ ਕਰਨੀ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ। ਇਹ ਐਸ.ਓ.ਪੀ ਦਿਸ਼ਾ-ਨਿਰਦੇਸ਼ ਛਿੜਕਾਅ ਕਾਰਵਾਈਆਂ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ, ਦੌਰਾਨ ਅਤੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਚੁੱਕੇ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਉਪਾਵਾਂ ਦਾ ਇੱਕ ਵਿਆਪਕ ਸਮੂਹ ਹੈ।
ਖੇਤੀ ਰਸਾਇਣਾਂ ਵਿੱਚ ਡਰੋਨ ਛਿੜਕਾਅ ਅਤੇ ਪ੍ਰਬੰਧਕੀ - ਕੀਟਨਾਸ਼ਕਾਂ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਅਤੇ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਵਰਤੋਂ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਐਸ.ਓ.ਪੀ
ਅਸੀਂ ਇੱਥੇ ਕੁਝ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਨੁਕਤਿਆਂ ਨੂੰ ਸੂਚੀਬੱਧ ਕਰਦੇ ਹਾਂ ਤਾਂ ਜੋ ਇੱਕ ਬੁਨਿਆਦੀ ਵਿਚਾਰ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕੇ ਕਿ ਕੀ ਕਰਨ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ।
ਡਰੋਨਾਂ ਰਾਹੀਂ ਹਵਾਈ ਛਿੜਕਾਅ ਦੇ ਕੰਮ ਨਿਮਨਲਿਖਤ ਨਿਯਮਾਂ ਦੇ ਅਧੀਨ ਹੋਣਗੇ:
1. ਪ੍ਰਵਾਨਿਤ ਕੀਟਨਾਸ਼ਕਾਂ ਅਤੇ ਫਾਰਮੂਲੇ ਦੀ ਵਰਤੋਂ
2. ਪ੍ਰਵਾਨਿਤ ਉਚਾਈ ਅਤੇ ਇਕਾਗਰਤਾ ਤੋਂ ਵਰਤੋਂ
3. ਧੋਣ ਤੋਂ ਮੁਕਤੀ ਅਤੇ ਇੱਕ ਫਸਟ-ਏਡ ਸਹੂਲਤ
4. ਕੀਟਨਾਸ਼ਕਾਂ ਦੇ ਕਲੀਨਿਕਲ ਪ੍ਰਭਾਵਾਂ ਬਾਰੇ ਡਰੋਨ ਪਾਇਲਟਾਂ ਨੂੰ ਸਿਖਲਾਈ ਦਿਓ
5. ਡੀ.ਜੀ.ਸੀ.ਏ ਅਤੇ ਸ਼ਹਿਰੀ ਹਵਾਬਾਜ਼ੀ ਮੰਤਰਾਲੇ ਦੇ ਦਿਸ਼ਾ-ਨਿਰਦੇਸ਼ਾਂ ਅਨੁਸਾਰ ਡਰੋਨਾਂ ਦਾ ਸੰਚਾਲਨ ਕਰੋ
ਡਰੋਨ-ਅਧਾਰਿਤ ਕੀਟਨਾਸ਼ਕਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਲਈ ਸਾਵਧਾਨੀਆਂ
ਛਿੜਕਾਅ ਕਰਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ:
1. ਪਾਇਲਟ ਨੂੰ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਕੀਟਨਾਸ਼ਕਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਬਾਰੇ ਸਿਖਲਾਈ ਦਿੱਤੀ ਗਈ
2. ਇਹ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਸਪਰੇਅ ਨੂੰ ਕੈਲੀਬਰੇਟ ਕਰੋ ਕਿ ਲੇਬਲ ਦੀ ਖੁਰਾਕ ਨੂੰ ਸਹੀ ਢੰਗ ਨਾਲ ਲਾਗੂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ
3. ਜਾਂਚ ਕਰੋ ਕਿ ਡਰੋਨ ਛਿੜਕਾਅ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਵਿੱਚ ਲੀਕ ਨਾ ਹੋਣ ਦੇ ਨਾਲ ਚੰਗੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਹੈ
4. ਟੇਕ-ਆਫ, ਲੈਂਡਿੰਗ, ਅਤੇ ਟੈਂਕ-ਮਿਕਸ ਓਪਰੇਸ਼ਨ ਲਈ ਜਗ੍ਹਾ ਦੀ ਪੁਸ਼ਟੀ ਕਰੋ
5. ਇਲਾਜ ਕੀਤੇ ਖੇਤਰ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕਰੋ ਅਤੇ ਨਿਸ਼ਾਨ ਲਗਾਓ
6. ਇਲਾਜ ਕੀਤੇ ਖੇਤਰ ਅਤੇ ਗੈਰ-ਨਿਸ਼ਾਨਾ ਫਸਲਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਇੱਕ ਬਫਰ ਜ਼ੋਨ ਸਥਾਪਤ ਕਰੋ
7. ਪਾਣੀ ਦੇ ਸਰੋਤਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਿਤ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਚਾਉਣ ਲਈ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਨੇੜੇ ਸਪਰੇਅ ਨਾ ਕਰੋ
8. ਓਪਰੇਸ਼ਨਾਂ ਤੋਂ 24 ਘੰਟੇ ਪਹਿਲਾਂ ਜਨਤਾ ਨੂੰ ਸੂਚਿਤ ਕਰੋ। ਛਿੜਕਾਅ ਕਾਰਜਾਂ ਲਈ ਚਿੰਨ੍ਹਿਤ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਜਾਨਵਰਾਂ ਅਤੇ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਦਾਖਲੇ ਨੂੰ ਰੋਕੋ
ਛਿੜਕਾਅ ਦੌਰਾਨ:
1. ਸੁਰੱਖਿਆ ਮਾਰਗਦਰਸ਼ਨ ਨੂੰ ਸਮਝਣ ਲਈ ਲੇਬਲਾਂ ਨੂੰ ਧਿਆਨ ਨਾਲ ਪੜ੍ਹੋ
2. ਪੀ.ਪੀ.ਈ ਪਹਿਨੋ। ਫੀਲਡ ਅਤੇ ਬੈਕਲਾਈਟ ਦਿਸ਼ਾ ਦੇ ਹੇਠਾਂ ਵਾਲੇ ਪਾਸੇ ਰਹਿਣ ਲਈ ਓਪਰੇਟਿੰਗ ਟੀਮ
3. ਕਾਰਵਾਈਆਂ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕਰਨ ਲਈ ਪਹਿਲਾਂ ਪਾਣੀ ਨਾਲ ਛਿੜਕਾਅ ਕਰੋ
4. ਕੀਟਨਾਸ਼ਕ ਨੂੰ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਘੁਲਣ ਲਈ 2-ਕਦਮ ਦੀ ਪਤਲਾਪਣ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਓ
5. ਹਵਾ ਦੀ ਢੁਕਵੀਂ ਗਤੀ/ਨਮੀ/ਤਾਪਮਾਨ ਲਈ ਮੌਸਮ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕਰੋ
6. ਉੱਚਿਤ ਉਡਾਣ ਦੀ ਉਚਾਈ, ਗਤੀ, ਅਤੇ ਪਾਣੀ ਦੀ ਮਾਤਰਾ ਨੂੰ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਓ
7. ਗੈਰ-ਨਿਸ਼ਾਨਾ ਜੀਵਾਂ ਲਈ ਜ਼ਹਿਰੀਲੇ ਕੀਟਨਾਸ਼ਕਾਂ ਲਈ ਲੇਬਲ ਨਿਰਦੇਸ਼ਾਂ ਦੀ ਸਖਤੀ ਨਾਲ ਪਾਲਣਾ ਕਰੋ
8. ਐਂਟੀ-ਡ੍ਰਿਫਟ ਨੋਜ਼ਲ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰੋ
ਛਿੜਕਾਅ ਤੋਂ ਬਾਅਦ:
1. ਸਮੇਂ ਸਿਰ ਨਿਕਾਸੀ ਅਤੇ ਤਾਜ਼ੀ ਹਵਾ ਵਿੱਚ ਟ੍ਰਾਂਸਫਰ ਕਰੋ
2. ਕੰਟੇਨਰਾਂ ਨੂੰ ਤਿੰਨ ਵਾਰ ਧੋਵੋ, ਕੂੜੇ ਨੂੰ ਘੱਟ ਤੋਂ ਘੱਟ ਕਰੋ, ਸਥਾਨਕ ਕਾਨੂੰਨਾਂ ਅਨੁਸਾਰ ਕੂੜੇ ਦਾ ਨਿਪਟਾਰਾ ਕਰੋ, ਅਤੇ ਕਦੇ ਵੀ ਖਤਰਨਾਕ ਕੂੜੇ ਨੂੰ ਨਾ ਸਾੜੋ ਜਾਂ ਦੱਬੋ।
3. ਪੌਦੇ ਸੁਰੱਖਿਆ ਉਤਪਾਦਾਂ ਨੂੰ ਅਣਅਧਿਕਾਰਤ ਲੋਕਾਂ, ਜਾਨਵਰਾਂ ਅਤੇ ਭੋਜਨ ਤੋਂ ਦੂਰ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਢੰਗ ਨਾਲ ਸਟੋਰ ਕਰੋ। ਕਿਸੇ ਵੀ ਛਿੱਟੇ ਨੂੰ ਤੁਰੰਤ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਢੰਗ ਨਾਲ ਨਿਪਟਾਓ
ਨਾਜ਼ੁਕ ਮਾਪਦੰਡ ਵਿਚਾਰੇ ਜਾਣੇ ਹਨ
1. ਕੀਟਨਾਸ਼ਕ ਦੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਮਾਪਦੰਡ ਨਾਲ ਡਰੋਨ ਛਿੜਕਾਅ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਦੀ ਅਨੁਕੂਲਤਾ ਨੂੰ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਓ:
● ਘੁਲਣਸ਼ੀਲਤਾ
● ਫਾਰਮੂਲੇਸ਼ਨ ਸਥਿਰਤਾ
● ਡਰੋਨ ਵਿੱਚ ਨੋਜ਼ਲ ਨਾਲ ਸਪਰੇਅ ਕਰਨ ਦੀ ਸਮਰੱਥਾ
● ਮਿਕਸਿੰਗ ਦਿਸ਼ਾ-ਨਿਰਦੇਸ਼ਾਂ ਦੀ ਪਾਲਣਾ ਕਰੋ ਜਿੱਥੇ ਲਾਗੂ ਹੋਵੇ
2. ਕੀਟਨਾਸ਼ਕ ਛਿੜਕਣ ਵਾਲੇ ਡਰੋਨ ਚਲਾਉਣ ਵਾਲੇ ਪਾਇਲਟਾਂ ਲਈ ਐਨ.ਆਈ.ਪੀ.ਐਚ.ਐਮ, ਹੈਦਰਾਬਾਦ ਦੁਆਰਾ ਇੱਕ ਸਿਖਲਾਈ ਮਾਡਿਊਲ ਲਾਜ਼ਮੀ ਹੋਵੇਗਾ। ਮੋਡੀਊਲ ਕੀਟਨਾਸ਼ਕਾਂ ਦੀ ਸੰਭਾਲ, ਖੇਤੀ ਮਿਸ਼ਨ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਹੈਂਡਲਿੰਗ ਪ੍ਰੋਟੋਕੋਲ, ਸੰਬੰਧਿਤ ਫਸਲ ਸੁਰੱਖਿਆ ਦਿਸ਼ਾ-ਨਿਰਦੇਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਕਵਰ ਕਰਦਾ ਹੈ।
ਉਤਪਾਦ ਪ੍ਰਬੰਧਕੀ ਅਤੇ ਕਿਸਾਨ ਸੁਰੱਖਿਆ
ਪ੍ਰਬੰਧਕੀ ਇੱਕ ਨੈਤਿਕਤਾ ਹੈ ਜੋ ਸਰੋਤਾਂ ਦੀ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਯੋਜਨਾਬੰਦੀ ਅਤੇ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦੀ ਹੈ। ਐਗਰੋਕੈਮੀਕਲ ਉਤਪਾਦਾਂ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ, ਪ੍ਰਬੰਧਕੀ ਵਿੱਚ ਆਰ&ਡੀ, ਨਿਰਮਾਣ, ਲੌਜਿਸਟਿਕਸ (ਸਟੋਰੇਜ, ਟ੍ਰਾਂਸਪੋਰਟ, ਅਤੇ ਵੰਡ), ਮਾਰਕੀਟਿੰਗ ਅਤੇ ਵਿਕਰੀ ਦੌਰਾਨ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਯੋਜਨਾਬੰਦੀ ਅਤੇ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਸ਼ਾਮਲ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਕਿ ਕੰਪਨੀ ਜੀਵਨ-ਚੱਕਰ ਦੇ ਨਿਯੰਤਰਣ ਵਿੱਚ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਤੱਕ ਉਤਪਾਦ ਆਪਣਾ ਸਥਾਨ ਨਹੀਂ ਛੱਡਦਾ, ਦੂਜੇ ਹਿੱਸੇਦਾਰਾਂ ਨੂੰ ਸਹੀ ਢੰਗ ਨਾਲ ਮਾਰਗਦਰਸ਼ਨ ਕਰਨ ਦੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਖੇਤੀ ਰਸਾਇਣਾਂ ਨੂੰ ਸਾਰੇ ਪੱਧਰਾਂ 'ਤੇ ਬਹੁਤ ਸਾਵਧਾਨੀ ਨਾਲ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਦੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਉਤਪਾਦ ਜੀਵਨ ਚੱਕਰ ਦੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਪੜਾਵਾਂ 'ਤੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਪਹਿਲੂਆਂ ਦਾ ਧਿਆਨ ਰੱਖਣ ਦੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਸਭ ਤੋਂ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੈ ਕਿ ਅੰਤਮ ਖਪਤਕਾਰ, ਅਰਥਾਤ ਕਿਸਾਨ, ਨੂੰ ਉਤਪਾਦ ਦੀ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਨਾਲ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨ ਦੇ ਸਬੰਧ ਵਿੱਚ ਸੂਚਿਤ ਅਤੇ ਮਾਰਗਦਰਸ਼ਨ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।
ਇਸ ਦੇ ਪ੍ਰਬੰਧਕੀ ਯਤਨਾਂ ਦੇ ਹਿੱਸੇ ਵਜੋਂ, ਕੋਰੋਮੰਡਲ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਐਸ.ਓ.ਪੀ ਤੇ ਦਿਸ਼ਾ-ਨਿਰਦੇਸ਼ਾਂ ਦੀ ਪਾਲਣਾ ਕਰਨ ਤੇ ਸਾਰੇ ਕਿਸਾਨਾਂ ਤੱਕ ਸੰਦੇਸ਼ ਫੈਲਾਉਣ ਦਾ ਇਰਾਦਾ ਰੱਖਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਜੋ ਉਹ ਇੱਕ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਤੋਂ ਲਾਭ ਚੁੱਕ ਸਕਣ।
Summary in English: Drone Spraying SOPs for Safe and Responsible Use of Pesticides