Drone
ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਅਤੇ ਬਾਗਵਾਨੀ ਦੇ ਕੰਮ ਨੂੰ ਆਸਾਨ ਬਣਾਉਣ ਦੇ ਲਈ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਮਸ਼ੀਨਰੀ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ । ਇਨ੍ਹਾਂ ਮਸ਼ੀਨਰੀ ਦੀ ਸਹੂਲਤ ਤੋਂ ਘੱਟ ਸਮੇਂ ਵਿਚ ਵੱਧ ਕੰਮ ਕਿੱਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ । ਇਸ ਤੋਂ ਖੇਤੀ ਦੀ ਲਾਗਤ ਵਿਚ ਕੱਮੀ ਆਉਂਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਲਾਭ ਦੇ ਮੌਕੇ ਵੱਧ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਗੱਲ ਨੂੰ ਧਿਆਨ ਵਿਚ ਰੱਖਦੇ ਹੋਏ ਸਰਕਾਰ ਦੀ ਤਰਫ ਤੋਂ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਮਸ਼ੀਨਰੀ ਤੇ ਸਬਸਿਡੀ ਦਾ ਲਾਭ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ।
ਸਰਕਾਰ ਟਰੈਕਟਰ ਨੂੰ ਲੈਕੇ ਹੋਰਾਂ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਮਸ਼ੀਨਰੀ ਤੇ ਸਬਸਿਡੀ ਦਾ ਲਾਭ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਸਿੰਚਾਈ ਮਸ਼ੀਨਰੀ ਤੇ ਵੀ ਸਬਸਿਡੀ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ । ਹੁਣ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਮਸ਼ੀਨਰੀ ਦੀ ਸੂਚੀ ਵਿਚ ਨਵਾਂ ਨਾਂ ਡਰੋਨ ਦਾ ਵੀ ਜੁੜ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਤੇ ਵੀ ਸਰਕਾਰ ਦੀ ਤਰਫ ਤੋਂ ਸਬਸਿਡੀ ਦਾ ਲਾਭ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ। ਡਰੋਨ ਖਰੀਦਣ ਦੇ ਲਈ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ 10 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਤਕ ਦੀ ਸਬਸਿਡੀ ਦਿੱਤੀ ਜਾਵੇਗੀ। ਅੱਜ ਅਸੀ ਤੁਹਾਨੂੰ ਡਰੋਨ ਤੋਂ ਖੇਤੀ ਦੇ ਫਾਇਦੇ ਅਤੇ ਡਰੋਨ ਖਰੀਦਣ ਤੇ ਮਿਲਣ ਵਾਲੀ ਸਬਸਿਡੀ ਦੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦੇਵਾਂਗੇ ਤਾਂਕਿ ਤੁਸੀ ਵੀ ਇਸਦਾ ਲਾਭ ਲੈ ਸਕੋ ।
ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਮਸ਼ੀਨੀਕਰਨ 'ਤੇ ਉਪ ਮਿਸ਼ਨ (SMAM) ਦੇ ਦਿਸ਼ਾ-ਨਿਰਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਕਿੱਤਾ ਸੋਧ
ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਗੁਣਵੱਤਾ ਵਾਲੀ ਖੇਤੀ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਨ ਦੇ ਉਦੇਸ਼ ਨਾਲ ਇੱਕ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਪਹਿਲ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ,ਕੇਂਦਰੀ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਅਤੇ ਕਿਸਾਨ ਭਲਾਈ ਮੰਤਰਾਲੇ ਨੇ ਸੈਕਟਰ ਵਿੱਚ ਹਿੱਸੇਦਾਰਾਂ ਲਈ ਡਰੋਨ ਤਕਨੀਕੀ ਨੂੰ ਕਿਫਾਇਤੀ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਦਿਸ਼ਾ-ਨਿਰਦੇਸ਼ ਜਾਰੀ ਕਰ ਦਿੱਤੇ ਗਏ ਹਨ। ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਅਤੇ ਕਿਸਾਨ ਭਲਾਈ ਮੰਤਰਾਲੇ ਨੇ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਡਰੋਨ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨੂੰ ਵਧਾਉਣ ਲਈ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਮਸ਼ੀਨੀਕਰਨ (SMAM) ਦੇ ਉਪ ਮਿਸ਼ਨ ਦੇ ਦਿਸ਼ਾ-ਨਿਰਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਸੋਧ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਸੰਸਥਾਵਾਂ, ਉੱਦਮੀਆਂ, ਕਿਸਾਨ ਉਤਪਾਦਕ ਸੰਗਠਨ (ਐਫਪੀਓ) ਅਤੇ ਕਿਸਾਨਾਂ ਲਈ ਸਬਸਿਡੀ ਦੀ ਵਿਵਸਥਾ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ।
ਡਰੋਨ ਖਰੀਦਣ ਦੇ ਲਈ ਕਿਸਨੂੰ-ਕਿੰਨੀ ਮਿਲੇਗੀ ਸਬਸਿਡੀ
-
ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਮਸ਼ੀਨਰੀ ਸਿਖਲਾਈ ਅਤੇ ਟੈਸਟਿੰਗ ਸੰਸਥਾਵਾਂ, ICAR ਸੰਸਥਾਵਾਂ, ਕ੍ਰਿਸ਼ੀ ਵਿਗਿਆਨ ਕੇਂਦਰਾਂ ਅਤੇ ਰਾਜ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀਆਂ ਦੁਆਰਾ ਡਰੋਨਾਂ ਦੀ ਖਰੀਦ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਡਰੋਨਾਂ ਦੀ ਲਾਗਤ ਦਾ 100% ਜਾਂ 10 ਲੱਖ ਰੁਪਏ, ਜੋ ਵੀ ਘੱਟ ਹੋਵੇ, ਦੀ ਗ੍ਰਾਂਟ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰੇਗੀ। ਇਸ ਤਹਿਤ ਕਿਸਾਨਾਂ ਦੇ ਖੇਤਾਂ ਵਿੱਚ ਇਸ ਤਕਨੀਕ ਦਾ ਵੱਡੇ ਪੱਧਰ ’ਤੇ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ।
-
ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ ਡਰੋਨ ਦੀ ਖਰੀਦ 'ਤੇ ਹੋਰ ਲਾਭਪਾਤਰੀਆਂ ਨੂੰ ਸਬਸਿਡੀ ਦਾ ਲਾਭ ਦਿੱਤਾ ਜਾਵੇਗਾ। ਇਸ ਵਿੱਚ, ਕਿਸਾਨ ਉਤਪਾਦਕ ਸੰਗਠਨ (ਐਫਪੀਓ) ਕਿਸਾਨਾਂ ਦੇ ਖੇਤਾਂ ਵਿੱਚ ਇਸ ਦੇ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਲਈ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਡਰੋਨ ਦੀ ਲਾਗਤ ਦਾ 75 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਤੱਕ ਦੀ ਗ੍ਰਾਂਟ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਦੇ ਯੋਗ ਹੋਣਗੇ।
-
ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਮੌਜੂਦਾ ਕਸਟਮ ਹਾਇਰਿੰਗ ਸੈਂਟਰ ਦੁਆਰਾ ਡਰੋਨ ਅਤੇ ਸਹਾਇਕ ਉਪਕਰਣਾਂ ਦੀ ਖਰੀਦ ਲਈ ਅਸਲ ਲਾਗਤ ਦਾ 40 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਜਾਂ 4 ਲੱਖ ਰੁਪਏ, ਜੋ ਵੀ ਘੱਟ ਹੋਵੇ, ਵਿੱਤੀ ਸਹਾਇਤਾ ਵਜੋਂ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ।
-
ਕਸਟਮ ਹਾਇਰਿੰਗ ਸੈਂਟਰ ਸਥਾਪਤ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਗ੍ਰੈਜੂਏਟ ਡਰੋਨ ਅਤੇ ਸਹਾਇਕ ਉਪਕਰਣਾਂ ਦੀ ਅਸਲ ਕੀਮਤ ਦਾ 50 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਜਾਂ ਡਰੋਨ ਦੀ ਖਰੀਦ ਲਈ 5 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਤੱਕ ਦੀ ਸਹਾਇਤਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਦੇ ਯੋਗ ਹੋਣਗੇ।
ਡਰੋਨ ਦੇ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਲਈ ਕੀ ਹੋਣਾ ਜਰੂਰੀ ਹੈ
ਪੇਂਡੂ ਉਦਮੀਆਂ ਨੂੰ ਕਿਸੇ ਸਹਾਇਤਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਬੋਰਡ ਤੋਂ 10ਵੀਂ ਜਮਾਤ ਜਾਂ ਇਸ ਦੇ ਬਰਾਬਰ ਦੀ ਪ੍ਰੀਖਿਆ ਪਾਸ ਕਿੱਤੀ ਹੋਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਕੋਲ ਡਾਇਰੈਕਟੋਰੇਟ ਜਨਰਲ ਆਫ਼ ਸਿਵਲ ਐਵੀਏਸ਼ਨ (ਡੀਜੀਸੀਏ) ਜਾਂ ਕਿਸੇ ਅਧਿਕਾਰਤ ਦੂਰੀ ਪਾਇਲਟ ਸਿਖਲਾਈ ਸੰਸਥਾ ਦੁਆਰਾ ਮਨੋਨੀਤ ਸੰਸਥਾ ਤੋਂ ਦੂਰੀ ਪਾਇਲਟ ਲਾਇਸੈਂਸ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।
ਕਸਟਮ ਹਾਇਰਿੰਗ ਸੈਂਟਰ ਲੈ ਸਕਦੇ ਹਨ ਸਬਸਿਡੀ ਤੇ ਡਰੋਨ
ਕਸਟਮ ਹਾਇਰਿੰਗ ਸੈਂਟਰ ਕਿਸਾਨ ਸਹਿਕਾਰੀ, ਐਫਪੀਓ ਅਤੇ ਪੇਂਡੂ ਉੱਦਮੀਆਂ ਦੁਆਰਾ ਸਥਾਪਿਤ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ, SMAM, RKVY ਜਾਂ ਹੋਰ ਸਕੀਮਾਂ ਦੀ ਵਿੱਤੀ ਸਹਾਇਤਾ ਨਾਲ ਕਿਸਾਨ ਸਹਿਕਾਰਤਾਵਾਂ, FPOs ਅਤੇ ਪੇਂਡੂ ਉੱਦਮੀਆਂ ਦੁਆਰਾ ਸਥਾਪਤ ਕੀਤੇ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਨਵੇਂ CHC ਜਾਂ ਹਾਈ-ਟੈਕ ਹੱਬ ਦੇ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟਾਂ ਵਿੱਚ ਡਰੋਨ ਨੂੰ ਹੋਰ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਮਸ਼ੀਨਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਇੱਕ ਮਸ਼ੀਨ ਵਜੋਂ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਡਰੋਨ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਲਈ ਮਿਲੇਗੀ ਵਿੱਤੀ ਸਹੂਲਤ
ਡਰੋਨ ਤਕਨੀਕੀ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਕਰਨ ਵਾਲੀਆਂ ਏਜੰਸੀਆਂ ਨੂੰ 6,000 ਰੁਪਏ ਪ੍ਰਤੀ ਹੈਕਟੇਅਰ ਦੀ ਅਚਨਚੇਤੀ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇਗੀ, ਜੋ ਡਰੋਨ ਖਰੀਦਣ ਲਈ ਇੱਛੁਕ ਨਹੀਂ ਹਨ, ਪਰ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਕਸਟਮ ਹਾਇਰਿੰਗ ਸੈਂਟਰਾਂ, ਹਾਈ-ਟੈਕ ਹੱਬ, ਡਰੋਨ ਨਿਰਮਾਤਾਵਾਂ ਅਤੇ ਸਟਾਰਟ-ਅੱਪਸ ਤੋਂ ਕਿਰਾਏ 'ਤੇ ਲੈਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਲਾਗੂ ਕਰਨ ਵਾਲੀਆਂ ਏਜੰਸੀਆਂ ਲਈ ਸੰਕਟਕਾਲੀਨ ਖਰਚ 3,000 ਰੁਪਏ ਪ੍ਰਤੀ ਹੈਕਟੇਅਰ ਤੱਕ ਸੀਮਿਤ ਹੋਵੇਗਾ,ਜੋ ਡਰੋਨ ਦੇ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਦੇ ਲਈ ਡਰੋਨ ਖਰੀਦਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਨ । ਵਿੱਤੀ ਸਹਾਇਤਾ ਅਤੇ ਗ੍ਰਾੰਟ 31 ਮਾਰਚ, 2023 ਤੱਕ ਉਪਲਬਧ ਹੋਵੇਗਾ ।
ਖੇਤੀ ਬਾੜੀ ਵਿਚ ਡਰੋਨ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨ ਨਾਲ ਕਿ ਹੋਵੇਗਾ ਲਾਭ
ਖੇਤੀ ਨੂੰ ਆਸਾਨ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਡਰੋਨ ਤਕਨੀਕ ਦੀ ਮਦਦ ਲਈ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਕਿਸਾਨਾਂ ਦੀ ਆਮਦਨ ਵੀ ਵਧ ਰਹੀ ਹੈ। ਖੇਤੀ ਵਿੱਚ ਡਰੋਨ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਦੇ ਕਈ ਫਾਇਦੇ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋ ਕੁਝ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਹਨ :-
-
ਡਰੋਨ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨਾਲ ਘੱਟ ਸਮੇਂ ਵਿਚ ਵੱਡੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਰਸਾਇਣਕ ਖਾਦਾਂ, ਯੂਰੀਆ ਅਤੇ ਕੀਟਨਾਸ਼ਕਾਂ ਤੇ ਆਸਾਨੀ ਨਾਲ ਛਿੜਕਾਅ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।
-
ਡਰੋਨ ਦੀ ਮਦਦ ਨਾਲ ਬਿਜਾਈ ਲਈ ਬੀਜ ਨੂੰ ਛਿੜਕਾਅ ਕਰਕੇ ਖੇਤ ਵਿੱਚ ਖਿਲਾਰਨ ਦਾ ਕੰਮ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।
-
ਡਰੋਨ ਦੀ ਮਦਦ ਨਾਲ ਖੇਤ ਦੀ ਰਾਖੀ ਦਾ ਕੰਮ ਵੀ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।
-
ਡਰੋਨ ਤਕਨੀਕ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨਾਲ ਘੱਟ ਮਿਹਨਤ ਅਤੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਜ਼ਿਆਦਾ ਕੰਮ ਕਰਨਾ ਸੰਭਵ ਹੋਵੇਗਾ।
-
ਡਰੋਨ ਦੀ ਮਦਦ ਨਾਲ ਖੇਤੀ ਲਾਗਤਾਂ ਨੂੰ ਘਟਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।
-
ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਵਿੱਚ ਡਰੋਨ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨਾਲ ਪੇਂਡੂ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਲਈ ਰੁਜ਼ਗਾਰ ਦੇ ਮੌਕੇ ਵਧਣਗੇ
ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਵਿਚ ਡਰੋਨ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਦੇ ਲਈ ਨਿਯਮਾਂ ਦਾ ਪਾਲਣ ਕਰਨਾ ਹੋਵੇਗਾ
ਨਗਰ ਜਹਾਜ਼ ਮੰਤਰਾਲੇ (ਐਮਓਸੀਏ) ਅਤੇ ਨਗਰ ਜਹਾਜ਼ ਦੇ ਡਾਇਰੈਕਟਰ ਜਨਰਲ (ਡੀਜੀਸੀਏ) ਦੁਆਰਾ ਸ਼ਰਤੀਆ ਛੋਟ ਸੀਮਾਵਾਂ ਰਾਹੀਂ ਡਰੋਨ ਸੰਚਾਲਨ ਦੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਦਿੱਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ। MoCA ਨੇ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਡਰੋਨ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਅਤੇ ਸੰਚਾਲਨ ਨੂੰ ਨਿਯਮਤ ਕਰਨ ਲਈ 25 ਅਗਸਤ, 2021 ਨੂੰ GSR ਨੰਬਰ 589(E) ਰਾਹੀਂ 'ਡਰੋਨ ਨਿਯਮ 2021' ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਅਤੇ ਕਿਸਾਨ ਭਲਾਈ ਵਿਭਾਗ ਨੇ ਖੇਤੀਬਾੜੀ, ਜੰਗਲ, ਗੈਰ-ਫਸਲ ਵਾਲੇ ਖੇਤਰਾਂ ਆਦਿ ਵਿੱਚ ਫਸਲਾਂ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਲਈ ਖਾਦਾਂ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਡਰੋਨ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਅਤੇ ਮਿੱਟੀ ਅਤੇ ਫਸਲਾਂ 'ਤੇ ਪੌਸ਼ਟਿਕ ਤੱਤਾਂ ਦੇ ਛਿੜਕਾਅ ਲਈ ਮਿਆਰੀ ਸੰਚਾਲਨ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆਵਾਂ (SOPs) ਵੀ ਪੇਸ਼ ਕੀਤੀਆਂ ਹਨ। ਡਰੋਨਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਰਾਹੀਂ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਸੇਵਾਵਾਂ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨ ਵਾਲੀਆਂ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਅਤੇ ਪ੍ਰਦਾਤਾਵਾਂ ਨੂੰ ਇਹਨਾਂ ਨਿਯਮਾਂ/ਵਿਨਿਯਮਾਂ ਅਤੇ SOPs ਦੀ ਪਾਲਣਾ ਕਰਨੀ ਪਵੇਗੀ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ : ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਯੋਜਨਾ ਸੂਚੀ 2022 ਦੀ ਸਾਰੀ ਸਰਕਾਰੀ ਸਕੀਮਾਂ ਦੀ ਲੋ ਜਾਣਕਾਰੀ
Summary in English: Government will get subsidy of 10 lakh rupees for buying drones
