ਭਾਰਤ ਕਿਸਾਨਾਂ ਦਾ ਦੇਸ਼ ਹੈ। ਇੱਥੇ ਲਗਭਗ 60% ਆਬਾਦੀ ਸਿੱਧੀ ਜਾਂ ਅਸਿੱਧੇ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਹੈ।
ਮਹੱਤਵਪੂਰਣ ਗੱਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਕਈ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਕੁਦਰਤੀ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਕਾਰਨ ਹਰ ਸਾਲ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਭਾਰੀ ਘਾਟੇ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਕਈ ਵਾਰ ਹੜ੍ਹ ਕਾਰਨ, ਸੋਕੇ ਕਾਰਨ, ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਆਰਥਿਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਪ੍ਰੇਸ਼ਾਨੀ ਝੱਲਣੀ ਪੈਂਦੀ ਹੈ। ਘੱਟ ਬਾਰਸ਼ ਜਾਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਬਾਰਸ਼ ਵੀ ਕਿਸਾਨਾਂ ਦੀਆਂ ਫਸਲਾਂ ਨੂੰ ਬਰਬਾਦ ਕਰ ਦਿੰਦੀ ਹੈ | ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸਾਰੀ ਮਿਹਨਤ ਵੀ ਬੇਕਾਰ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ | ਸਮੱਸਿਆ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਕਿਸਾਨ ਆਰਥਿਕ ਤੌਰ ਤੇ ਕਮਜ਼ੋਰ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ. ਇਸ ਸਮੱਸਿਆ ਦੇ ਮੱਦੇਨਜ਼ਰ, ਮੋਦੀ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਜਨਵਰੀ 2016 ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਦੀ ਫਸਲ ਬੀਮਾ ਯੋਜਨਾ (PMFBY) ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਇਹ ਯੋਜਨਾ ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਸਾਨਾਂ 'ਤੇ ਪ੍ਰੀਮੀਅਮ ਦਾ ਬੋਝ ਘਟਾਉਣ ਵਿਚ ਸਹਾਇਤਾ ਕਰਦੀ ਹੈ. ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ, ਜਿਹੜੇ ਕਿਸਾਨ ਆਪਣੀ ਖੇਤੀ ਲਈ ਕਰਜ਼ੇ ਲੈਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਖਰਾਬ ਮੌਸਮ ਕਾਰਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਫਸਲ ਬਰਬਾਦ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਉਹ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਰੱਖਿਆ ਕਰਨਗੇ |
ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਫਸਲ ਬੀਮਾ ਯੋਜਨਾ (PMFBY) ਦੇ ਲਾਭ
-
ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਸਾਰੀਆਂ ਖਰੀਫ ਦੀਆਂ ਫਸਲਾਂ ਲਈ ਸਿਰਫ 2% ਅਤੇ ਸਾਰੀਆਂ ਹਾੜ੍ਹੀ ਦੀਆਂ ਫਸਲਾਂ ਲਈ5% ਦਾ ਇਕਸਾਰ ਪ੍ਰੀਮੀਅਮ ਦੇਣਾ ਪਵੇਗਾ | ਇਸ ਲਈ ਸਾਲਾਨਾ ਵਪਾਰਕ ਅਤੇ ਬਾਗਬਾਨੀ ਫਸਲਾਂ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਵਿਚ, ਸਿਰਫ 5% ਪ੍ਰੀਮੀਅਮ ਦਾ ਭੁਗਤਾਨ ਕਰਨਾ ਪਏਗਾ |
-
ਕਿਸਾਨਾਂ ਦੁਆਰਾ ਅਦਾ ਕੀਤੇ ਪ੍ਰੀਮੀਅਮ ਦੀਆਂ ਦਰਾਂ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਹਨ ਅਤੇ ਬਾਕੀ ਪ੍ਰੀਮੀਅਮ ਦਾ ਭੁਗਤਾਨ ਸਰਕਾਰ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ | ਤਾਕਿ ਕਿਸੇ ਵੀ ਕਿਸਮ ਦੀਆਂ ਕੁਦਰਤੀ ਆਫ਼ਤਾਂ ਵਿੱਚ ਫਸਲਾਂ ਦੇ ਨੁਕਸਾਨ ਲਈ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਪੂਰੀ ਬੀਮਾ ਰਾਸ਼ੀ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇ |
ਸਰਕਾਰੀ ਸਬਸਿਡੀ 'ਤੇ ਕੋਈ ਉੱਚ ਸੀਮਾ ਨਹੀਂ ਹੈ. ਭਾਵੇਂ ਕਿ ਬਾਕੀ ਪ੍ਰੀਮੀਅਮ 90% ਹੈ, ਇਹ ਸਰਕਾਰ ਦੁਆਰਾ ਚੁੱਕਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ |
ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ, ਪ੍ਰੀਮੀਅਮ ਰੇਟ 'ਤੇ ਕੈਪਿੰਗ ਦੀ ਵਿਵਸਥਾ ਸੀ, ਜਿਸ ਤੋਂ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਘੱਟ- ਘੱਟ ਦਾਅਵਿਆਂ ਦਾ ਭੁਗਤਾਨ ਹੁੰਦਾ ਸੀ | ਹੁਣ ਇਸ ਨੂੰ ਹਟਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਬਿਨਾਂ ਕਿਸੇ ਕਟੌਤੀ ਦੇ ਬੀਮੇ ਦੀ ਪੂਰੀ ਰਕਮ ਦਾ ਦਾਅਵਾ ਮਿਲ ਜਾਂਦਾ ਹੈ |
ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨੂੰ ਕਾਫ਼ੀ ਹੱਦ ਤਕ ਉਤਸ਼ਾਹਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ | ਦਾਅਵਾ ਭੁਗਤਾਨ ਵਿਚ ਹੋਣ ਵਾਲੀ ਦੇਰੀ ਨੂੰ ਘਟਾਉਣ ਲਈ ਫ਼ਸਲ ਕੱਟਣ ਦੇ ਡੇਟਾ ਇਕੱਤਰ ਕਰਨ ਅਤੇ ਅਪਲੋਡ ਕਰਨ ਲਈ ਸਮਾਰਟ ਫੋਨ, ਰਿਮੋਟ ਸੈਂਸਿੰਗ ਡ੍ਰੋਨ ਅਤੇ ਜੀਪੀਐਸ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਵਰਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹਨ |
ਬੀਮਾ ਯੋਜਨਾ ਇੱਕ ਸਿੰਗਲ ਬੀਮਾ ਕੰਪਨੀ, ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਬੀਮਾ ਕੰਪਨੀ ਆਫ਼ ਇੰਡੀਆ (ਏਆਈਸੀ) ਦੁਆਰਾ ਨਿਯੰਤ੍ਰਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ |
ਪੀਐਮਐਫਬੀਵਾਈ ਨੈਸ਼ਨਲ ਐਗਰੀਕਲਚਰਲ ਇੰਸ਼ੋਰੈਂਸ ਸਕੀਮ (ਐਨਏਆਈਐਸ) ਅਤੇ ਰਿਵਾਈਜ਼ਡ ਨੈਸ਼ਨਲ ਐਗਰੀਕਲਚਰਲ ਇੰਸ਼ੋਰੈਂਸ ਸਕੀਮ (ਐਮਐਨਏਆਈਐਸ) ਦੀ ਬਦਲੀ ਯੋਜਨਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਲਈ ਇਸ ਨੂੰ ਸਰਵਿਸ ਟੈਕਸ ਤੋਂ ਛੋਟ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ |
ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਫਸਲ ਬੀਮਾ ਯੋਜਨਾ (PMFBY ) ਦਾ ਉਦੇਸ਼
ਕੁਦਰਤੀ ਆਫ਼ਤਾਂ, ਕੀੜਿਆਂ ਅਤੇ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦੇ ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ ਕਿਸੇ ਵੀ ਸੂਚਿਤ ਫਸਲਾਂ ਦੇ ਅਸਫਲ ਹੋਣ ਦੀ ਸੂਰਤ ਵਿੱਚ, ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਬੀਮਾ ਕਵਰੇਜ ਅਤੇ ਵਿੱਤੀ ਸਹਾਇਤਾ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨਾ |
ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਵਿੱਚ ਕਿਸਾਨਾਂ ਦੀ ਨਿਰੰਤਰ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਨੂੰ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਉਣ ਲਈ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਆਮਦਨੀ ਨੂੰ ਸਥਿਰ ਕਰਨ ਲਈ
ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਵਿੱਚ ਨਵੀਨਤਾ ਲਿਆਉਣ ਅਤੇ ਆਧੁਨਿਕ ਤਰੀਕਿਆਂ ਨੂੰ ਅਪਨਾਉਣ ਲਈ ਉਤਸ਼ਾਹਤ ਕਰਨਾ।
ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਸੈਕਟਰ ਵਿੱਚ ਉਧਾਰ ਦੇ ਪ੍ਰਵਾਹ ਨੂੰ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਉਣ ਲਈ |
ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਵੈੱਬ ਪੋਰਟਲ ਅਤੇ ਮੋਬਾਈਲ ਐਪਸ
ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਹਾਲ ਹੀ ਵਿੱਚ ਬਿਹਤਰ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ, ਤਾਲਮੇਲ, ਜਾਣਕਾਰੀ ਦੇ ਸਹੀ ਪ੍ਰਸਾਰ ਅਤੇ ਪਾਰਦਰਸ਼ਤਾ ਲਈ ਇੱਕ ਬੀਮਾ ਪੋਰਟਲ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕੀਤੀ ਹੈ. ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਇੱਕ ਐਂਡਰਾਇਡ ਅਧਾਰਤ "ਫਸਲ ਬੀਮਾ ਐਪ" ਵੀ ਲਾਂਚ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ ਜੋ ਫਸਲੀ ਬੀਮਾ, ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਸਹਿਕਾਰਤਾ ਅਤੇ ਕਿਸਾਨ ਭਲਾਈ ਵਿਭਾਗ (ਡੀਏਸੀ ਅਤੇ ਪਰਿਵਾਰ ਭਲਾਈ) ਦੀ ਵੈਬਸਾਈਟ ਤੋਂ ਡਾ .ਨਲੋਡ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ |
PMFBY ਦਾ ਫਾਰਮ ਕਿੱਥੇ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰੀਏ ?
ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਫਸਲ ਬੀਮਾ ਯੋਜਨਾ (PMFBY ) ਦੇ ਲਈ ਆਨਲਾਈਨ (ਬੈਂਕ ਜਾ ਕੇ) ਜਾ ਦੂਜਾ ਆਨਲਾਈਨ ਦੋਵੇ ਤਰੀਕਿਆ ਨਾਲ ਫਾਰਮ ਲੀਤੇ ਜਾ ਸਕਦੇ ਹਨ | ਫਾਰਮ ਨੂੰ ਆਨਲਾਈਨ ਭਰਨ ਲਈ ਤੁਸੀਂ ਇਸ ਲਿੰਕ ਤੇ ਜਾ ਸਕਦੇ ਹੋ -http://pmfby.gov.in/
PMFBY ਲਈ ਕਿਹੜੇ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ ਦੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ?
-
ਕਿਸਾਨ ਦੀ ਇੱਕ ਤਸਵੀਰ
-
ਕਿਸਾਨ ਦਾ ਆਈਡੀ ਕਾਰਡ (ਪੈਨ ਕਾਰਡ, ਡ੍ਰਾਇਵਿੰਗ ਲਾਇਸੈਂਸ, ਵੋਟਰ ਆਈ ਡੀ ਕਾਰਡ, ਪਾਸਪੋਰਟ, ਆਧਾਰ ਕਾਰਡ)
-
ਕਿਸਾਨ ਦਾ ਪਤਾ ਸਬੂਤ (ਡ੍ਰਾਇਵਿੰਗ ਲਾਇਸੈਂਸ, ਵੋਟਰ ਆਈ ਡੀ ਕਾਰਡ, ਪਾਸਪੋਰਟ, ਆਧਾਰ ਕਾਰਡ)
-
ਜੇ ਖੇਤ ਤੁਹਾਡਾ ਆਪਣਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਇਸਦੇ ਖਸਰਾ ਨੰਬਰ / ਅਕਾਉਂਟ ਨੰਬਰ ਦੇ ਪੇਪਰ ਆਪਣੇ ਨਾਲ ਰੱਖੋ |
-
ਫਸਲ ਖੇਤ ਵਿਚ ਬੀਜੀ ਗਈ ਹੈ, ਇਸ ਦਾ ਸਬੂਤ ਪੇਸ਼ ਕਰਨਾ ਪਵੇਗਾ |
-
ਇਸਦੇ ਸਬੂਤ ਵਜੋਂ, ਕਿਸਾਨ ਪਟਵਾਰੀ, ਸਰਪੰਚ, ਪ੍ਰਧਾਨ ਵਰਗੇ ਲੋਕਾਂ ਤੋਂ ਇੱਕ ਪੱਤਰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ |
-
ਜੇ ਖੇਤ ਕਿਰਾਏ ਤੇ ਲੈ ਕੇ ਜਾਂ ਫਸਲਾਂ ਦੇ ਕੇ ਫ਼ਸਲ ਦੀ ਬਿਜਾਈ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ, ਤਾਂ ਫਾਰਮ ਦੇ ਮਾਲਕ ਨਾਲ ਇਕਰਾਰਨਾਮੇ ਦੀ ਕਾੱਪੀ ਫੋਟੋ ਕਾਪੀ ਨੂੰ ਜਰੂਰ ਲੇ ਕੇ ਜਾਵੇ ਇਸ ਵਿਚ ਫਾਰਮ ਦਾ ਖ਼ਾਤਾ / ਖਸਰਾ ਦਾ ਨੰਬਰ ਇਸ ਵਿਚ ਸਾਫ ਲਿਖਿਆ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ |
-
ਫਸਲਾਂ ਦੇ ਨੁਕਸਾਨ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ, ਪੈਸੇ ਸਿੱਧੇ ਆਪਣੇ ਬੈਂਕ ਖਾਤੇ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਲਈ ਇੱਕ ਰੱਦ ਕੀਤੀ ਚੈੱਕ ਲਗਾਉਣੀ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ |
Summary in English: PMFBY: Documents, forms, premium amount and benefits
