ਸਟੀਵੀਆ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਸਟੀਵੀਆ ਰੇਬੂਡੀਆਨਾ ਬਰਟੋਨੀ ਅਤੇ ਚੀਨੀ ਤੁਲਸੀ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਸੂਰਜਮੁਖੀ ਪਰਿਵਾਰ ਦਾ ਮਲਟੀਵਰਿਏਟ ਝਾੜੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿਚ ਅੱਠ ਕਿਸਮਾਂ ਦੇ ਗਲਾਈਕੋਸਾਈਡ ਹੁੰਦੇ ਹਨ।
ਸਟੀਵੀਆਕਾ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਪੱਤਿਆਂ ਦੀ ਕਟਾਈ, ਸੁੱਕਣ ਅਤੇ ਸ਼ੁੱਧ ਕਰਨ ਦੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਕੱਚਾ ਸਟੀਵੀਆ ਇਸ ਤੋ ਪਹਿਲਾ ਸ਼ੁੱਧ ਸੋਧਿਆ ਉਤਪਾਦ ਹੈ, ਅੰਤਮ ਸਟੀਵੀਆ ਹਟਾਉਣ ਦੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਲਗਭਗ 40 ਕਦਮ ਲੈਂਦੀ ਹੈ। ਉਸ ਤੋਂ ਬਾਦ ਹੀ ਇਸ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
ਸਟੀਵੀਆ ਸ਼ੂਗਰ ਰੋਗੀਆਂ ਲਈ ਵਰਦਾਨ ਸਾਬਤ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ। ਸਟੀਵੀਆ ਨੂੰ ਇਕ ਮਿੱਠੇ ਵਜੋਂ, ਸੁਕਰੋਜ਼ ਜਾਂ ਟੇਬਲ ਸ਼ੂਗਰ ਦੇ ਬਦਲ ਵਜੋਂ ਵਰਤਣ ਨਾਲ, ਸਿਹਤ ਦੇ ਬਹੁਤ ਵਧੀਆ ਲਾਭ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਘੱਟ ਕੈਲੋਰੀ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਸਟੀਵੀਆ ਸ਼ੂਗਰ ਕੰਟਰੋਲ ਜਾਂ ਵਜ਼ਨ ਘਟਾਉਣ ਦਾ ਇੱਕ ਸਿਹਤਮੰਦ ਵਿਕਲਪ ਹੈ ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ, ਹੀ ਬਲੱਡ ਪ੍ਰੈਸ਼ਰ, ਮਸੂ ਰੋਗ, ਚਮੜੀ ਦੇ ਰੋਗ ਅਤੇ ਐਂਟੀ-ਬੈਕਟਰੀਆ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਵੀ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ।
ਸਟੀਵੀਆ ਦੀ ਚਿਕਿਤਸਕ ਮਹੱਤਤਾ (Medicinal Importance of Stevia)
ਸ਼ੂਗਰ
ਸਟੀਵੀਆ ਮਿੱਠੇ ਖਾਣੇ ਵਿਚ ਕੈਲੋਰੀ ਜਾਂ ਕਾਰਬੋਹਾਈਡਰੇਟ ਦਾ ਯੋਗਦਾਨ ਨਹੀਂ ਪਾਉਂਦੇ।
ਭਾਰ ਨਿਯੰਤਰਣ
ਭਾਰ ਅਤੇ ਮੋਟਾਪੇ ਦੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਕਾਰਨ ਹਨ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਸਰੀਰਕ ਅਯੋਗਤਾ ਅਤੇ ਚਰਬੀ ਅਤੇ ਵਧੇਰੇ ਸ਼ੂਗਰ ਦੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸੇਵਨ ਕਰਨਾ।
ਪਾਚਕ ਕੈਂਸਰ
ਸਟੀਵੀਆ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਸਟੀਰੌਲ ਅਤੇ ਐਂਟੀਆਕਸੀਡੈਂਟ ਮਿਸ਼ਰਣ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਕੈਂਫਰੋਲ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ। ਅਧਿਐਨਾਂ ਨੇ ਦਿਖਾਇਆ ਹੈ ਕਿ ਕੈਮਪਫੇਰੋਲ ਪਾਚਕ ਕੈਂਸਰ ਦੇ ਜੋਖਮ ਨੂੰ 23 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਤੱਕ ਘਟਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਬਲੱਡ ਪ੍ਰੈਸ਼ਰ
ਸਟੀਵੀਆ ਆਮ ਬਲੱਡ ਪ੍ਰੈਸ਼ਰ (Blood pressure) ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰ ਸਕਦੀ ਹੈ।
ਸਟੀਵੀਆ ਦੇ ਮਾੜੇ ਪ੍ਰਭਾਵ (Stevia side effects)
ਵਰਤਮਾਨ ਖੋਜ ਇਹ ਵੀ ਦਰਸਾਉਂਦੀ ਹੈ ਕਿ ਗਰਭਵਤੀ ਔਰਤਾਂ ਲਈ ਸਿਫਾਰਸ਼ ਕੀਤੀ ਮਾਤਰਾ ਜਾਂ ਥੋੜ੍ਹੀ ਮਾਤਰਾ ਵਿੱਚ ਸੇਵਨ ਕਰਨਾ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਹੈ। ਵੱਧ ਸੇਵਨ ਤੋਂ ਸੰਵੇਦਨਸ਼ੀਲਤਾ ਵਾਲੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਸੋਜ, ਪੇਟ ਵਿੱਚ ਕੜਵੱਲ, ਮਤਲੀ ਅਤੇ ਦਸਤ ਦਾ ਅਨੁਭਵ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ਜਦੋਂ ਤੱਕ ਸਟੀਵੀਆ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸ਼ੁੱਧ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਸੰਜਮ ਵਿੱਚ ਇਸਤੇਮਾਲ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਉਹਦੋਂ ਤਕ ਇਸਦਾ ਕੋਈ ਮਾੜਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ ਅਤੇ ਚਿੰਤਾ ਰਹਿਤ ਇਸਤੇਮਾਲ ਵੀ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਸਟੀਵੀਆ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਿਵੇਂ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ (How is Stevia used)
ਸਟੀਵੀਆ ਸਵੀਟਰਸ ਮੁੱਖ ਤੌਰ ਤੇ ਟੇਬਲ ਸ਼ੂਗਰ ਦੇ ਉਤਪਾਦਾਂ ਵਿੱਚ ਪਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਖੰਡ ਦੇ ਬਦਲ ਵਜੋਂ ਕੈਲੋਰੀ ਵਾਲੇ ਪੀਣ ਨੂੰ ਘੱਟ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਸਟੀਵੀਆ ਮਿੱਠੇ ਵਿਚ ਕੁਦਰਤੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਮਿੱਠੀ ਸਮੱਗਰੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਉਨ੍ਹਾਂ ਖਪਤਕਾਰਾਂ ਨੂੰ ਹੋਰ ਲਾਭ ਪਹੁੰਚਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਜੋ ਕੁਦਰਤੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਭੋਜਨ ਅਤੇ ਪੀਣ ਵਾਲੇ ਪਦਾਰਥਾਂ ਨੂੰ ਤਰਜੀਹ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਸਟੀਵੀਆ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਵਿਸ਼ਵ ਭਰ ਵਿੱਚ 5000 ਤੋਂ ਵੱਧ ਭੋਜਨ ਅਤੇ ਪੀਣ ਵਾਲੇ ਪਦਾਰਥਾਂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਅੰਸ਼ ਵਜੋਂ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਸਟੀਵੀਆ ਮਿੱਠੇ ਚਾਹ, ਕਾਫੀ, ਆਈਸ ਕਰੀਮ, ਮਿਠਆਈ, ਕਾਰਬਨੇਟਡ ਪਾਣੀ (ਸੋਡਾ), ਸੁਆਦ ਵਾਲੇ ਪੀਣ ਵਾਲੇ ਪਾਣੀ, ਜੈਮ, , ਦਹੀਂ, ਮਸਾਲੇਦਾਰ ਭੋਜਨ, ਰੋਟੀ, , ਕੈਂਡੀ, ਸਮੁੰਦਰੀ ਭੋਜਨ ਅਤੇ ਤਿਆਰ ਸਬਜ਼ੀਆਂ ਵਿੱਚ ਵਰਤੇ ਜਾ ਸਕਦੇ ਹਨ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ :- ਗਰਭਵਤੀ ਔਰਤਾਂ ਇੰਝ ਕਰਨ ਆਪਣੀ ਇਮਿਊਨਿਟੀ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ
Summary in English: stevia proved boon to diabetic and obesity patients