Dragon Fruit ਨੇ ਬਦਲੀ ਕਿਸਾਨਾਂ ਦੀ ਕਿਸਮਤ
Dragon Fruit Cultivation: ਡਰੈਗਨ ਫਲ ਹੋਰ ਫਲਾਂ ਜਿਵੇਂ ਸੰਤਰਾ, ਅਮਰੂਦ, ਟਮਾਟਰ, ਐਵੋਕਾਡੋ ਆਦਿ ਦੇ ਬਦਲ ਵਜੋਂ ਉਗਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਵਿਚ ਪੌਸ਼ਟਿਕ ਤੱਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਇਸ ਦਾ ਬਾਜ਼ਾਰੀ ਮੁੱਲ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੈ। ਇੰਨਾ ਹੀ ਨਹੀਂ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੇ ਇਸ ਦੇ ਫਾਇਦਿਆਂ ਨੂੰ ਪਛਾਣ ਲਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਡਰੈਗਨ ਫਰੂਟ ਦਾ ਵੱਡੇ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਉਤਪਾਦਨ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਦੱਸ ਦੇਈਏ ਕਿ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਡਰੈਗਨ ਫਰੂਟ ਦੀ ਕਾਸ਼ਤ ਤੋਂ ਵੱਧ ਮੁਨਾਫ਼ਾ ਮਿਲਦਾ ਹੈ। ਤਾਂ ਆਓ ਅੱਜ ਅਸੀਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਡਰੈਗਨ ਫਰੂਟ ਫਾਰਮਿੰਗ (Dragon Fruit Farming) ਬਾਰੇ ਪੂਰੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦੇਣ ਜਾ ਰਹੇ ਹਾਂ।
ਡਰੈਗਨ ਫਲਾਂ ਦੀ ਕਾਸ਼ਤ ਕਿਵੇਂ ਕਰੀਏ (How to Cultivate Dragon Fruit)
ਡਰੈਗਨ ਫਲ ਮਿੱਟੀ-ਜਲਵਾਯੂ (Dragon fruit soil-climate)
ਡਰੈਗਨ ਫਲ ਲਗਭਗ ਕਿਸੇ ਵੀ ਮਿੱਟੀ 'ਤੇ ਲਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ. ਪਰ ਰੇਤਲੀ ਮਿੱਟੀ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਪਾਣੀ ਦਾ ਵਧੀਆ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਹੋਵੇ, ਡਰੈਗਨ ਫਲਾਂ ਦੀ ਕਾਸ਼ਤ ਲਈ ਢੁਕਵੀਂ ਹੈ। ਚੰਗੀ ਫ਼ਸਲ ਲਈ, ਮਿੱਟੀ ਦਾ pH 5.5 ਤੋਂ 6.5 - 7.0 ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਮਿੱਟੀ ਦੇ ਬੈੱਡ 40-50 ਸੈਂਟੀਮੀਟਰ ਉੱਚੇ ਹੋਣੇ ਚਾਹੀਦੇ ਹਨ।
ਡਰੈਗਨ ਫਰੂਟ (Dragon Fruit) ਦੀ ਫਸਲ ਦਾ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਫਾਇਦਾ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਤਾਪਮਾਨ ਅਤੇ ਮਾੜੀ ਗੁਣਵੱਤਾ ਵਾਲੀ ਮਿੱਟੀ ਵਿੱਚ ਵੀ ਉੱਗ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਪਰ ਇਹ ਫਲ ਵਧੀਆ ਵਿਕਾਸ ਲਈ 40-60 ਸੈਂਟੀਮੀਟਰ ਦੀ ਸਾਲਾਨਾ ਵਰਖਾ ਵਾਲੇ ਗਰਮ ਖੰਡੀ ਮੌਸਮ ਲਈ ਸਭ ਤੋਂ ਅਨੁਕੂਲ ਹੈ। ਇਸਦੇ ਵਧੀਆ ਵਿਕਾਸ ਲਈ ਸਰਵੋਤਮ ਤਾਪਮਾਨ 20-30 ਡਿਗਰੀ ਸੈਂਟੀਗਰੇਡ ਹੈ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ : ਡਰੈਗਨ ਫਰੂਟ ਦੀ ਖੇਤੀ ਕਰਕੇ ਇਸ ਕਿਸਾਨ ਦੀ ਹੋਈ ਚੰਗੀ ਆਮਦਨੀ
ਡਰੈਗਨ ਫਲ ਦਾ ਪ੍ਰਸਾਰ (Dragon fruit propagation)
ਡਰੈਗਨ ਫਰੂਟ ਦੇ ਪੌਦੇ ਦਰਮਿਆਨੇ ਵਧਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਪ੍ਰਜਨਨ ਲਈ ਬੇਲੋੜੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਦੱਸ ਦੇਈਏ ਕਿ ਐਚ. ਐਂਡੈਟਸ ਅਤੇ ਐਚ. ਕੋਸਟੈਰੀਸੈਂਸਿਸ ਪ੍ਰਜਾਤੀਆਂ ਨੂੰ ਜ਼ਮੀਨ ਦੇ ਸੰਪਰਕ ਵਿੱਚ ਆਉਣ 'ਤੇ ਤਣੇ ਨੂੰ ਹਟਾ ਕੇ ਆਮ ਅਤੇ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਢੰਗ ਨਾਲ ਫੈਲਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਪੱਛਮੀ ਬੰਗਾਲ ਦੀ ਹਾਲਤ 'ਤੇ ਆਉਣ ਲਈ 12-15 ਮਹੀਨੇ ਲੱਗ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਉਸੇ ਸਮੇਂ, ਸਮੇਂ ਦੀ ਲੰਬਾਈ ਵੱਖੋ-ਵੱਖਰੇ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਮੌਸਮੀ ਸਥਿਤੀਆਂ ਲਈ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਬੀਜਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਜਨਨ ਸਮੱਗਰੀ ਵਜੋਂ ਵੀ ਵਰਤਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਇਸ ਨੂੰ ਫਲ ਦੇਣ ਲਈ 3 ਸਾਲ ਦੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।
ਡਰੈਗਨ ਫਲ ਲਾਉਣਾ (Dragon Fruit Planting)
ਡਰੈਗਨ ਫਰੂਟ ਬੀਜਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ, ਮਿੱਟੀ ਦਾ ਬੈੱਡ ਤਿਆਰ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। 1.5 ਮੀਟਰ x 1.5 ਮੀਟਰ ਦਾ ਖੇਤਰ ਚੁਣੋ ਅਤੇ 1 ਮੀਟਰ ਦੀ ਡੂੰਘਾਈ 'ਤੇ ਖੁਦਾਈ ਕਰੋ। ਇਸ ਮੋਰੀ ਨੂੰ ਧੁੱਪ ਵਿੱਚ ਰੱਖੋ ਅਤੇ 20-25 ਦਿਨਾਂ ਬਾਅਦ ਇਸ ਵਿਚ 25-30 ਕਿਲੋ ਖਾਦ ਜਾਂ ਜੈਵਿਕ ਖਾਦ, 250 ਗ੍ਰਾਮ ਸੁਪਰ ਫਾਸਫੇਟ, 250 ਗ੍ਰਾਮ ਐਮਓਪੀ, 150 ਗ੍ਰਾਮ ਜਿਪਸਮ ਅਤੇ 50 ਗ੍ਰਾਮ ਜ਼ਿੰਕ ਸਲਫੇਟ ਪਾਓ। ਟੋਏ ਨੂੰ ਭਰਨ ਤੋਂ 10-15 ਦਿਨਾਂ ਬਾਅਦ ਵਿਚਕਾਰਲੀ ਸਥਿਤੀ 'ਤੇ 50 ਸੈਂਟੀਮੀਟਰ ਦੀ ਦੂਰੀ 'ਤੇ 4 ਜੜ੍ਹਾਂ ਵਾਲੀਆਂ ਕਟਿੰਗਜ਼ ਲਗਾਓ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ 1 ਮਹੀਨੇ ਤੋਂ 1 ਸਾਲ ਬਾਅਦ ਹਰ 3 ਮਹੀਨੇ ਬਾਅਦ 100 ਗ੍ਰਾਮ ਯੂਰੀਆ ਖਾਦ ਹਰੇਕ ਮਿੱਟੀ ਦੇ ਬੈੱਡ ਲਈ ਪਾਉਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ : ਡ੍ਰੈਗਨ ਫਰੂਟ ਨੂੰ ਗਮਲੇ ਵਿੱਚ ਆਸਾਨੀ ਨਾਲ ਉਗਾਓ! ਜਾਣੋ ਪੂਰਾ ਤਰੀਕਾ
ਡਰੈਗਨ ਫਲ ਸਿੰਚਾਈ (Dragon Fruit Irrigation)
ਡਰੈਗਨ ਫਰੂਟ ਘੱਟ ਵਰਖਾ ਵਾਲੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਉੱਗ ਸਕਦੇ ਹਨ, ਸਿੰਚਾਈ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਇੱਕ ਕਾਰਕ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਪਰ ਚੰਗੀ ਗੁਣਵੱਤਾ ਵਾਲੇ ਫਲਾਂ ਲਈ ਨਿਯਮਤ ਅੰਤਰਾਲਾਂ 'ਤੇ ਪਾਣੀ ਦੀ ਸਪਲਾਈ ਦੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।
ਡਰੈਗਨ ਫਰੂਟ ਵਾਢੀ (Dragon Fruit Harvest)
ਡਰੈਗਨ ਫਰੂਟ ਦੀਆਂ ਕਿਸਮਾਂ 'ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਕਰਦਿਆਂ, ਫਲਾਂ ਦੀ ਕਟਾਈ ਵਿੱਚ 25-30 ਦਿਨ ਲੱਗ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਫਲਾਂ ਦੀ ਕਟਾਈ ਉਦੋਂ ਹੀ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ ਜਦੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਰੰਗ ਹਰੇ ਤੋਂ ਗੁਲਾਬੀ ਜਾਂ ਗੂੜ੍ਹਾ ਗੁਲਾਬੀ ਹੋ ਜਾਵੇ। ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਵਿਕਸਤ ਫਲਾਂ ਦੀ ਕਟਾਈ ਜਲਦੀ ਕਰ ਲੈਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ ਨਹੀਂ ਤਾਂ ਉਹ ਫਟ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਨਸ਼ਟ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ 4-5 ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚ ਸੜ ਸਕਦੇ ਹਨ।
ਪ੍ਰਤੀ ਹੈਕਟੇਅਰ ਲਗਭਗ 15-30 ਟਨ ਫਲਾਂ ਦੀ ਕਟਾਈ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਕਟਾਈ ਦੌਰਾਨ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਧਿਆਨ ਰੱਖਣ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ ਤਾਂ ਜੋ ਫਲਾਂ ਨੂੰ ਘੱਟ ਸੱਟ ਲੱਗ ਸਕੇ। ਫਲ ਸਾਲ ਵਿੱਚ 5-6 ਵਾਰ ਇਕੱਠੇ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।
ਡਰੈਗਨ ਫਰੂਟ ਦਾ ਪੈਸਟ ਕੰਟਰੋਲ (How to Control Dragon Fruit Pest)
ਕੀੜੀਆਂ ਡਰੈਗਨ ਫਲਾਂ ਦੇ ਨੁਕਸਾਨ ਲਈ ਬਹੁਤ ਖਤਰਨਾਕ ਕੀਟ ਹਨ। ਇਹ ਸਿਰਫ਼ ਪੌਦਿਆਂ ਨੂੰ ਹੀ ਨਹੀਂ ਸਗੋਂ ਫੁੱਲਾਂ ਅਤੇ ਫਲਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਪੰਛੀ ਅਤੇ ਚੂਹੇ ਵੀ ਡਰੈਗਨ ਫਰੂਟ ਦੇ ਫੁੱਲਾਂ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਮੱਖੀਆਂ ਡਰੈਗਨ ਫਲਾਂ ਦੀ ਕਾਸ਼ਤ ਲਈ ਵੀ ਹਾਨੀਕਾਰਕ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਸਾਰੇ ਕੀੜਿਆਂ ਨੂੰ ਕੰਟਰੋਲ ਕਰਨ ਲਈ ਮੈਲਾਥੀਓਨ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ।
ਡਰੈਗਨ ਫਰੂਟ ਦੀ ਕਾਸ਼ਤ ਤੋਂ 20 ਲੱਖ ਕਮਾਓ (Earn 20 Lakhs from Dragon Fruit Farming)
ਇੱਕ ਅੰਦਾਜ਼ੇ ਮੁਤਾਬਕ ਜੇਕਰ ਕੋਈ ਕਿਸਾਨ 1 ਏਕੜ ਵਿੱਚ ਡਰੈਗਨ ਫਰੂਟ ਦੀ ਖੇਤੀ ਕਰਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਉਹ ਸਾਲ ਵਿੱਚ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ 20 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਤੱਕ ਆਸਾਨੀ ਨਾਲ ਕਮਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।
Summary in English: Good income from Dragon Fruit cultivation, earn up to 20 lakhs through advanced farming
