Pomegranate Cultivation: ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਅਨਾਰ ਦੀ ਕਾਸ਼ਤ ਮੁੱਖ ਤੌਰ 'ਤੇ ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ ਵਿੱਚ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਬਾਗਾਂ ਨੂੰ ਰਾਜਸਥਾਨ, ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼, ਆਂਧਰਾ ਪ੍ਰਦੇਸ਼, ਹਰਿਆਣਾ, ਪੰਜਾਬ, ਕਰਨਾਟਕ, ਗੁਜਰਾਤ ਵਿੱਚ ਛੋਟੇ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਦੇਖਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਅਨਾਰ ਦੀ ਖੇਤੀ ਕਰਕੇ ਤੁਸੀਂ ਇੱਕ ਸਾਲ ਵਿੱਚ 8 ਤੋਂ 10 ਲੱਖ ਤੱਕ ਕਮਾ ਸਕਦੇ ਹੋ। ਆਓ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ ਅਨਾਰ ਉਗਾਉਂਦੇ ਸਮੇਂ ਕਿਹੜੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਦਾ ਧਿਆਨ ਰੱਖਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।
Pomegranate Farming Tips: ਗਰਮੀਆਂ ਦੇ ਮੌਸਮ ਵਿੱਚ, ਫਸਲਾਂ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਬਹੁਤੀਆਂ ਫ਼ਸਲਾਂ ਵਿੱਚ ਗਰਮੀ ਵਧਣ ਨਾਲ ਸਿੰਚਾਈ ਵੀ ਵਧਾਉਣੀ ਪੈਂਦੀ ਹੈ। ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਖੇਤੀ ਵਿੱਚ ਵੱਧ ਖਰਚਾ ਆਉਂਦਾ ਹੈ। ਪਰ ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਗਰਮੀਆਂ 'ਚ ਅਨਾਰ ਦੀ ਖੇਤੀ ਕਰਦੇ ਹੋ ਤਾਂ ਇਸ ਦਾ ਕਾਫੀ ਫਾਇਦਾ ਮਿਲਦਾ ਹੈ। ਦਰਅਸਲ, ਅਨਾਰ ਦੀ ਫ਼ਸਲ ਨੂੰ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸਿੰਚਾਈ ਦੀ ਲੋੜ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਗਰਮ ਮੌਸਮ ਵਿੱਚ ਅਨਾਰ ਦੀ ਕਾਸ਼ਤ ਚੰਗੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।
ਅਨਾਰ 'ਚ ਗੁਣਾ ਦਾ ਭੰਡਾਰ
ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਅਨਾਰ ਦੀ ਖੇਤੀ ਮੁੱਖ ਤੌਰ 'ਤੇ ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ ਵਿੱਚ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਬਾਗਾਂ ਨੂੰ ਰਾਜਸਥਾਨ, ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼, ਆਂਧਰਾ ਪ੍ਰਦੇਸ਼, ਹਰਿਆਣਾ, ਪੰਜਾਬ, ਕਰਨਾਟਕ, ਗੁਜਰਾਤ ਵਿੱਚ ਛੋਟੇ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਦੇਖਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਅਨਾਰ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਸਵਾਦਿਸ਼ਟ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਸਗੋਂ ਇਹ ਗੁਣਾਂ ਨਾਲ ਵੀ ਭਰਪੂਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਅਨਾਰ ਨੂੰ ਸਭ ਤੋਂ ਸਿਹਤਮੰਦ ਅਤੇ ਪੌਸ਼ਟਿਕ ਫਲ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਫਲ ਫਾਈਬਰ ਅਤੇ ਵਿਟਾਮਿਨ ਸੀ ਨਾਲ ਭਰਪੂਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਸਾਰੇ ਫਲਾਂ ਦੇ ਜੂਸ ਫਾਇਦੇਮੰਦ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਪਰ ਅਨਾਰ ਦਾ ਜੂਸ ਖਾਸ ਤੌਰ 'ਤੇ ਭਾਰ ਘਟਾਉਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਤੁਹਾਨੂੰ ਆਪਣੀ ਖੁਰਾਕ ਯੋਜਨਾ ਵਿੱਚ ਅਨਾਰ ਨੂੰ ਸ਼ਾਮਲ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।
ਅਨਾਰ ਦੀ ਖੇਤੀ ਵਿੱਚ ਰੱਖੋ ਇਨ੍ਹਾਂ ਗੱਲਾਂ ਦਾ ਧਿਆਨ
ਅਨਾਰ ਦੀ ਕਾਸ਼ਤ ਲਈ ਜਲਵਾਯੂ
ਅਨਾਰ ਅਰਧ-ਸੁੱਕੇ ਮੌਸਮ ਵਿੱਚ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਵਧ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਫਲਾਂ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਅਤੇ ਪੱਕਣ ਸਮੇਂ ਗਰਮ ਅਤੇ ਖੁਸ਼ਕ ਜਲਵਾਯੂ ਦੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਅਨਾਰ ਦੇ ਫਲ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਲਈ 38 ਡਿਗਰੀ ਸੈਲਸੀਅਸ ਤਾਪਮਾਨ ਦੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।
ਅਨਾਰ ਦੀ ਕਾਸ਼ਤ ਲਈ ਮਿੱਟੀ
ਅਨਾਰ ਦੀ ਕਾਸ਼ਤ ਲਈ ਵਧੀਆ ਨਿਕਾਸ ਵਾਲੀ ਰੇਤਲੀ ਦੋਮਟ ਮਿੱਟੀ ਨੂੰ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਭਾਰੀ ਮਿੱਟੀ ਨਾਲੋਂ ਹਲਕੀ ਮਿੱਟੀ ਵਿੱਚ ਫਲਾਂ ਦੀ ਗੁਣਵੱਤਾ ਅਤੇ ਰੰਗ ਵਧੀਆ ਹੁੰਦੇ ਹਨ।
ਅਨਾਰ ਦੀਆਂ ਕਿਸਮਾਂ
ਸੁਪਰ ਭਗਵਾ: ਇਸ ਕਿਸਮ ਦੇ ਫਲ ਭਗਵੇ ਰੰਗ ਦੇ ਮੁਲਾਇਮ, ਚਮਕਦਾਰ ਅਤੇ ਆਕਾਰ ਵਿੱਚ ਵੱਡੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਦੇ ਬੀਜ ਨਰਮ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਜੇਕਰ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਪ੍ਰਬੰਧ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਹਰ ਪੌਦੇ ਤੋਂ ਲਗਭਗ 40-50 ਕਿਲੋ ਝਾੜ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਕਿਸਮ ਰਾਜਸਥਾਨ ਅਤੇ ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਢੁਕਵੀਂ ਮੰਨੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
ਜਯੋਤੀ: ਇਸ ਕਿਸਮ ਦੇ ਫਲ ਦਰਮਿਆਨੇ ਤੋਂ ਵੱਡੇ ਆਕਾਰ ਦੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਇਸ ਦਾ ਰੰਗ ਪੀਲਾ-ਲਾਲ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਖਾਣ 'ਚ ਬਹੁਤ ਮਿੱਠਾ ਲੱਗਦਾ ਹੈ।
ਮ੍ਰਿਦੁਲਾ: ਇਸ ਕਿਸਮ ਦੇ ਫਲ ਗੂੜ੍ਹੇ ਲਾਲ ਰੰਗ ਦੀ ਨਿਰਵਿਘਨ ਸਤਹ ਦੇ ਨਾਲ ਦਰਮਿਆਨੇ ਆਕਾਰ ਦੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਗੂੜ੍ਹੇ ਲਾਲ ਰੰਗ ਦੇ ਬੀਜ ਨਰਮ, ਮਜ਼ੇਦਾਰ ਅਤੇ ਮਿੱਠੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਕਿਸਮ ਦੇ ਫਲਾਂ ਦਾ ਔਸਤ ਭਾਰ 250-300 ਗ੍ਰਾਮ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।
ਅਰਕਤਾ: ਇਹ ਇੱਕ ਉੱਚ ਝਾੜ ਦੇਣ ਵਾਲੀ ਕਿਸਮ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਫਲ ਵੱਡੇ, ਮਿੱਠੇ, ਨਰਮ ਬੀਜਾਂ ਵਾਲੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਅਰਿਲ ਦਾ ਰੰਗ ਲਾਲ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਦਾ ਛਿਲਕਾ ਆਕਰਸ਼ਕ ਲਾਲ ਰੰਗ ਦਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਸਹੀ ਢੰਗ ਨਾਲ ਖੇਤੀ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਹਰੇਕ ਪੌਦੇ ਤੋਂ 25 ਤੋਂ 30 ਕਿਲੋ ਝਾੜ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਕੰਧਾਰੀ: ਇਸ ਦਾ ਫਲ ਵੱਡਾ ਅਤੇ ਰਸਦਾਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਬੀਜ ਥੋੜਾ ਸਖ਼ਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।
ਅਨਾਰ ਦਾ ਬੂਟਾ ਲਗਾਉਣ ਦਾ ਸਹੀ ਸਮਾਂ
ਅਨਾਰ ਦੇ ਪੌਦੇ ਲਗਾਉਣ ਦਾ ਢੁਕਵਾਂ ਸਮਾਂ ਅਗਸਤ ਜਾਂ ਫਰਵਰੀ ਤੋਂ ਮਾਰਚ ਤੱਕ ਹੈ।
ਕਿਵੇਂ ਲਾਉਣਾ ਹੈ ਪੌਦਾ?
ਕਲਮ ਦੁਆਰਾ: 20 ਤੋਂ 30 ਸੈਂਟੀਮੀਟਰ ਲੰਬੀਆਂ ਕਟਿੰਗਾਂ ਨੂੰ ਇੱਕ ਸਾਲ ਪੁਰਾਣੀਆਂ ਟਾਹਣੀਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕੱਟ ਕੇ ਨਰਸਰੀ ਵਿੱਚ ਲਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇੰਡੋਲ ਬਿਊਟੀਰਿਕ ਐਸਿਡ (IBA) 3000 ppm ਇਸ ਨਾਲ ਕਟਿੰਗਜ਼ ਦਾ ਇਲਾਜ ਕਰਨ ਨਾਲ ਜੜ੍ਹਾਂ ਜਲਦੀ ਅਤੇ ਵੱਧ ਗਿਣਤੀ ਵਿੱਚ ਉੱਭਰਦੀਆਂ ਹਨ।
ਗੂਟੀ ਦੁਆਰਾ: ਗੂਟੀ ਦੁਆਰਾ ਅਨਾਰ ਦੀ ਵਪਾਰਕ ਖੇਤੀ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਵਿਧੀ ਵਿੱਚ ਜੁਲਾਈ-ਅਗਸਤ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸਾਲ ਪੁਰਾਣੀ ਪੈਨਸਿਲ ਦੀ ਇੱਕੋ ਜਿਹੀ ਮੋਟਾਈ ਦੀ ਇੱਕ ਸਿਹਤਮੰਦ, ਜੋਸ਼ਦਾਰ, ਪਰਿਪੱਕ, 45 ਤੋਂ 60 ਸੈਂਟੀਮੀਟਰ ਲੰਬੀ ਸ਼ਾਖਾ ਦੀ ਚੋਣ ਕਰਨੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਚੁਣੀ ਹੋਈ ਸ਼ਾਖਾ ਤੋਂ ਸੱਕ ਨੂੰ ਮੁਕੁਲ ਦੇ ਹੇਠਾਂ 3 ਸੈਂਟੀਮੀਟਰ ਚੌੜੇ ਘੇਰੇ ਵਿੱਚ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਵੱਖ ਕਰੋ। I ba.10,000 ppm ਸੱਕ ਨੂੰ ਹਟਾਇਆ ਸ਼ਾਖਾ ਦੇ ਉਪਰਲੇ ਹਿੱਸੇ ਵਿੱਚ. ਨਮੀਦਾਰ ਸਫੈਗਨਮ ਪੁੰਜ ਘਾਹ ਦਾ ਪੇਸਟ ਚਾਰੇ ਪਾਸੇ ਲਗਾਓ ਅਤੇ ਇਸਨੂੰ ਪੋਲੀਥੀਨ ਦੀ ਚਾਦਰ ਨਾਲ ਢੱਕੋ ਅਤੇ ਇਸ ਨੂੰ ਧਾਗੇ ਨਾਲ ਬੰਨ੍ਹੋ। ਜਦੋਂ ਪੋਲੀਥੀਨ ਦੀਆਂ ਜੜ੍ਹਾਂ ਨਜ਼ਰ ਆਉਣ ਤਾਂ ਉਸ ਸਮੇਂ ਟਹਿਣੀ ਨੂੰ ਸਕੈਟਰ ਨਾਲ ਕੱਟ ਕੇ ਬੈੱਡ ਜਾਂ ਘੜੇ ਵਿੱਚ ਲਗਾ ਦਿਓ।
ਬੀਜਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਇਹ ਕੰਮ ਕਰੋ
ਬੀਜਣ ਤੋਂ ਇੱਕ ਮਹੀਨਾ ਪਹਿਲਾਂ 60 X 60 X 60 ਸੈਂਟੀਮੀਟਰ (ਲੰਬਾਈ, ਚੌੜਾਈ ਅਤੇ ਡੂੰਘਾਈ) ਦਾ ਇੱਕ ਟੋਆ ਪੁੱਟੋ ਅਤੇ ਇਸਨੂੰ 15 ਦਿਨਾਂ ਲਈ ਖੁੱਲ੍ਹਾ ਛੱਡ ਦਿਓ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਟੋਏ ਦੀ ਮਿੱਟੀ ਵਿੱਚ 20 ਕਿਲੋ ਸੜੀ ਹੋਈ ਗੋਬਰ ਦੀ ਖਾਦ, 1 ਕਿਲੋ ਸਿੰਗਲ ਸੁਪਰ ਫਾਸਫੇਟ, 50 ਗ੍ਰਾਮ ਕਲੋਰੋ ਪਾਈਰੀਫੋਸ ਪਾਊਡਰ ਮਿਲਾ ਕੇ ਟੋਏ ਨੂੰ ਸਤ੍ਹਾ ਤੋਂ 15 ਸੈਂਟੀਮੀਟਰ ਦੀ ਉਚਾਈ ਤੱਕ ਭਰ ਦਿਓ। ਟੋਏ ਨੂੰ ਭਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸਿੰਚਾਈ ਕਰੋ ਤਾਂ ਜੋ ਮਿੱਟੀ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਜੰਮ ਜਾਵੇ, ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪੌਦੇ ਲਗਾਓ ਅਤੇ ਬਿਜਾਈ ਤੋਂ ਤੁਰੰਤ ਬਾਅਦ ਸਿੰਚਾਈ ਕਰੋ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ: Fruit Orchards: ਫਲਾਂ ਦੇ ਬਾਗ ਲਗਾਓ, ਘੱਟ ਸਮੇਂ 'ਚ ਮੁਨਾਫ਼ਾ ਕਮਾਓ! ਇਨ੍ਹਾਂ ਗੱਲਾਂ ਦਾ ਰੱਖੋ ਖ਼ਾਸ ਧਿਆਨ!
ਸਿੰਚਾਈ ਕਿਵੇਂ ਕਰੀਏ?
ਅਨਾਰ ਸੋਕੇ ਨੂੰ ਸਹਿਣ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਫਸਲ ਹੈ। ਮ੍ਰਿਗ ਬਹਾਰ ਦੀ ਫਸਲ ਲੈਣ ਲਈ ਮਈ ਮਹੀਨੇ ਤੋਂ ਸਿੰਚਾਈ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇ ਅਤੇ ਮੌਨਸੂਨ ਦੇ ਆਉਣ ਤੱਕ ਨਿਯਮਤ ਤੌਰ 'ਤੇ ਪਾਣੀ ਦੇਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਬਰਸਾਤ ਦੇ ਮੌਸਮ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਫਲਾਂ ਦੇ ਚੰਗੇ ਵਿਕਾਸ ਲਈ 10 ਤੋਂ 12 ਦਿਨਾਂ ਦੇ ਅੰਤਰਾਲ 'ਤੇ ਨਿਯਮਤ ਸਿੰਚਾਈ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਬੂੰਦ-ਬੂੰਦ ਸਿੰਚਾਈ ਅਨਾਰ ਲਈ ਲਾਹੇਵੰਦ ਸਾਬਤ ਹੋਈ ਹੈ, ਇਸ ਨਾਲ 43 ਫੀਸਦੀ ਪਾਣੀ ਦੀ ਬੱਚਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਝਾੜ ਵਿੱਚ 30-35 ਫੀਸਦੀ ਵਾਧਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਅਨਾਰ ਦੇ ਪੌਦਿਆਂ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਕਟਿੰਗ ਦੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਦੀਆਂ ਟਹਿਣੀਆਂ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਹੀ ਕੱਟੋ ਕਿ ਇਸ ਦੀਆਂ ਝਾੜੀਆਂ ਨਾ ਬਣਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਤਣੇ ਦੇ ਆਲੇ ਦੁਆਲੇ ਵਧ ਰਹੇ ਬੂਟਿਆਂ ਨੂੰ ਹਟਾ ਦੇਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਉਹ ਮੁੱਖ ਪੌਦੇ ਨਾਲ ਮੁਕਾਬਲਾ ਕਰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਇਸਦੀ ਸ਼ਕਤੀ ਨੂੰ ਘਟਾਉਂਦੇ ਹਨ।
ਸਿੰਚਾਈ ਨੂੰ ਕਦੋਂ ਬੰਦ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ?
ਅਨਾਰ ਦੇ ਫੁੱਲ ਸਾਲ ਵਿੱਚ ਤਿੰਨ ਵਾਰ ਜੂਨ-ਜੁਲਾਈ (ਮ੍ਰਿਗ ਬਹਾਰ), ਸਤੰਬਰ-ਅਕਤੂਬਰ (ਹੱਟ ਬਹਾਰ) ਅਤੇ ਜਨਵਰੀ-ਫਰਵਰੀ (ਅੰਬੇ ਬਹਾਰ) ਵਿੱਚ ਆਉਂਦੇ ਹਨ। ਵਪਾਰਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸਿਰਫ਼ ਇੱਕ ਹੀ ਫ਼ਸਲ ਲਈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਪਾਣੀ ਦੀ ਉਪਲਬਧਤਾ ਅਤੇ ਮੰਡੀ ਦੀ ਮੰਗ ਅਨੁਸਾਰ ਤੈਅ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਸਿੰਚਾਈ ਦੀ ਸਹੂਲਤ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਉੱਥੇ ਫਲ ਮ੍ਰਿਗ ਬਹਾਰ ਤੋਂ ਲਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਸਿੰਚਾਈ ਦੀ ਸਹੂਲਤ ਉਪਲਬਧ ਹੈ, ਉੱਥੇ ਅੰਬੇ ਬਹਾਰ ਤੋਂ ਫਲ ਲਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।
ਅਨਾਰ ਦੀ ਖੇਤੀ ਨਾਲ ਹੋਵੇਗਾ ਇਨ੍ਹਾਂ ਫਾਇਦਾ
ਪੌਦੇ ਬੀਜਣ ਤੋਂ 3 ਸਾਲ ਬਾਅਦ ਫਲ ਦੇਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਪਰ ਵਪਾਰਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਉਤਪਾਦਨ ਨੂੰ ਬੀਜਣ ਤੋਂ 5 ਸਾਲ ਬਾਅਦ ਹੀ ਫਲ ਲੈਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਵਿਕਸਿਤ ਪੌਦਾ 25 ਤੋਂ 30 ਸਾਲਾਂ ਤੱਕ ਹਰ ਸਾਲ 60 ਤੋਂ 80 ਫਲ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਅਨਾਰ ਦੇ ਬਾਗਾਂ ਨੂੰ ਲਗਾ ਕੇ ਲਗਭਗ 480 ਟਨ ਝਾੜ ਮਿਲ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਇੱਕ ਹੈਕਟੇਅਰ ਤੋਂ ਅੱਠ ਤੋਂ ਦਸ ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਦੀ ਸਾਲਾਨਾ ਆਮਦਨ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਨਵੀਂ ਵਿਧੀ ਅਪਣਾਉਣ ਨਾਲ ਰੂੜੀ ਅਤੇ ਖਾਦਾਂ ਦੀ ਲਾਗਤ ਵਿੱਚ ਸਿਰਫ਼ 15 ਤੋਂ 20 ਫ਼ੀਸਦੀ ਤੱਕ ਦਾ ਵਾਧਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਝਾੜ ਵਿੱਚ 50 ਫ਼ੀਸਦੀ ਵਾਧਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਹੋਰ ਨੁਕਸਾਨ ਤੋਂ ਬਚਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
Summary in English: Pomegranate: Plant a sapling, earn good money for 25 years!