ਜਦੋਂ ਕਿਸਾਨ ਹਾੜ੍ਹੀ ਦੀਆਂ ਫਸਲਾਂ ਦੀ ਕਟਾਈ ਕਰ ਲੈਂਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਉਹਦੋਂ ਖੇਤ ਖਾਲੀ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਜਾਇਦ ਫਸਲਾਂ ਦੀ ਬਿਜਾਈ ਕਰਨ ਲਈ ਸਹੀ ਸਮਾਂ ਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ.
ਇਸ ਸਮੇਂ, ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਜਾਇਦ ਦੀ ਫ਼ਸਲ ਮੱਕੀ ਦੀ ਬਿਜਾਈ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ. ਇਸ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਕਿਸਾਨ ਥੋੜੇ ਸਮੇਂ ਵਿਚ ਹੀ ਖੇਤੀ ਤੋਂ ਵਧੇਰੇ ਮੁਨਾਫਾ ਕਮਾ ਸਕਦੇ ਹਨ.
ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਵਿਗਿਆਨੀ ਮੱਕੀ ਦੀ ਕਾਸ਼ਤ (Maize Cultivation) ਬਾਰੇ ਦੱਸਦੇ ਹਨ ਕਿ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਆਲੂ ਅਤੇ ਸਰ੍ਹੋਂ ਦੀ ਫਸਲ ਤੋਂ ਤੁਰੰਤ ਬਾਅਦ ਮੱਕੀ ਦੀ ਬਿਜਾਈ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਜਿਵੇ ਜਿਵੇ ਤਾਪਮਾਨ ਵਧਦਾ ਹੈ ਉਹਦੋਂ ਮੱਕੀ ਦੀ ਬਿਜਾਈ ਵਿਚ ਮੁਸ਼ਕਲ ਆਉਂਦੀ ਹੈ। ਖਾਸ ਗੱਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਜ਼ਾਇਦ ਦੇ ਮੌਸਮ ਵਿਚ ਬੀਜੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਮੱਕੀ ਦੀਆਂ ਕਿਸਮਾਂ (Maize Varieties) ਤਿਆਰ ਹੋਣ ਵਿਚ ਘੱਟ ਸਮਾਂ ਲੈਂਦੀਆਂ ਹਨ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਚੰਗਾ ਲਾਭ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।
ਮੱਕੀ ਦੀਆਂ ਉੱਨਤ ਕਿਸਮਾਂ
ਕਿਸਾਨ ਮੱਕੀ ਦੀ ਕਾਸ਼ਤ ਵਿਚ ਕੰਚਨ, ਨਵਜੋਤ, ਨਵੀਨ, ਸ਼ਵੇਤਾ, ਆਜ਼ਾਦ ਉੱਤਮ, ਗੌਰਵ ਆਦਿ ਕਿਸਮਾਂ ਦੀ ਬਿਜਾਈ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਹਾਈਬ੍ਰਿਡ ਕਿਸਮਾਂ ਵਿਚ ਐਚ.ਕਿਯੂ.ਪੀ. ਐਮ.-15, ਦਕਨ -115, ਐਮ.ਐਮ.ਐਚ -133, ਪ੍ਰੋ -4212, ਮਾਲਵੀਅ ਹਾਈਬ੍ਰਿਡ ਮੱਕੀ -2 ਆਦਿ ਦੀ ਬਿਜਾਈ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਾਂ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਹਰੇ ਭੂਟੇ ਲਈ ਮਾਧੁਰੀ ਅਤੇ ਪ੍ਰਿਆ, ਉਹਦਾ ਹੀ ਬੇਬੀ ਕੌਰਨ ਲਈ ਪ੍ਰਕਾਸ਼, ਪੂਸਾ ਅਗੇਤੀ ਸੰਕਰ ਮੱਕਾ -2 ਅਤੇ ਆਜ਼ਾਦ ਕਮਲ ਦੀ ਕਿਸਮਾਂ ਦੀ ਬਿਜਾਈ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ।
ਬੀਜ ਦਾ ਇਲਾਜ
ਮੱਕੀ ਦੀ ਕਾਸ਼ਤ ਵਿਚ, ਬੀਜ ਬੀਜਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ, ਉੱਲੀਮਾਰ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਥਾਈਰਮ ਜਾਂ ਐਗਰੋਸਿਨ ਜੀ. ਐਨ. 5-3 ਗ੍ਰਾਮ ਪ੍ਰਤੀ ਕਿਲੋ ਬੀਜ ਦਾ ਇਲਾਜ ਕੀਤਾ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ.
ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਐਜੋਸਪਾਈਰਿਲਮ ਜਾਂ ਪੀਐਸਬੀ ਕਲਚਰ 5-10 ਗ੍ਰਾਮ ਪ੍ਰਤੀ ਕਿਲੋ ਬੀਜ ਦੀ ਦਰ ਨਾਲ ਇਲਾਜ ਕੀਤਾ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ.
ਜ਼ਮੀਨ ਦੀ ਤਿਆਰੀ
ਖੇਤ ਦੀ ਤਿਆਰੀ ਕਰਦਿਆਂ ਖੇਤ ਵਿੱਚ 5 ਤੋਂ 8 ਟਨ ਚੰਗੀ ਤਰਾਂ ਸੜੀ ਹੋਈ ਗੋਬਰ ਦੀ ਖਾਦ ਪਾਉਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ।
ਖਾਦ ਅਤੇ ਉਵਰਕ ਦੀ ਮਾਤਰਾ
ਜ਼ਮੀਨੀ ਪਰੀਖਿਆ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਜਿਥੇ ਜ਼ਿੰਕ ਦੀ ਘਾਟ ਹੈ, ਉਥੇ 25 ਕਿਲੋ ਪ੍ਰਤੀ ਹੈਕਟੇਅਰ ਜ਼ਿੰਕ ਸਲਫੇਟ ਮਿਲਾਉਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ.
ਸਿੰਜਾਈ
ਮੱਕੀ ਦੀ ਕਾਸ਼ਤ ਲਈ ਲਗਭਗ 400 ਤੋਂ 600 ਮਿਲੀਮੀਟਰ ਪਾਣੀ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ. ਇਸ ਦੀ ਸਿੰਚਾਈ ਦਾ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਪੜਾਅ ਫੁੱਲ ਅਤੇ ਅਨਾਜ ਭਰਨ ਦਾ ਸਮਾਂ ਹੈ. ਇਹ ਯਾਦ ਰੱਖੋ ਕਿ ਖੇਤ ਵਿਚ ਪਾਣੀ ਦੀ ਨਿਕਾਸੀ ਦਾ ਸਹੀ ਪ੍ਰਬੰਧ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ.
ਮੱਕੀ ਦੇ ਨਾਲ ਹੋਰ ਫਸਲਾਂ
ਕਿਸਾਨ ਮੱਕੀ ਦੀ ਕਾਸ਼ਤ ਕਰਦੇ ਸਮੇਂ ਵਿਚਕਾਰ ਉੜਦ, ਬਰਬਟੀ, ਗਵਾਰ, ਮੂਗ, ਸੋਇਆਬੀਨ, ਬੀਨ, ਭਿੰਡੀ, ਹਰਾ ਧਨੀਆ ਆਦਿ ਫ਼ਸਲ ਲਗਾ ਸਕਦੇ ਹਾਂ। ਇਸ ਨਾਲ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਇਕ ਸਮੇਂ ਦੋ ਫਸਲਾਂ ਦਾ ਲਾਭ ਮਿਲੇਗਾ।
ਨਿਰਾਈ-ਗੁੜਾਈ
ਬੂਟੀ ਦੀ ਬਿਜਾਈ 15 ਤੋਂ 20 ਦਿਨਾਂ ਬਾਅਦ ਕੀਤੀ ਜਾਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਈਟਰਾਜੀਨ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਲਈ, ਛਿੜਕਾਅ ਉਗਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਪ੍ਰਤੀ ਏਕੜ 600 ਤੋਂ 800 ਗ੍ਰਾਮ ਦੇ ਹਿਸਾਬ ਨਾਲ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ. ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਮਿੱਟੀ ਨੂੰ ਲਗਭਗ 25 ਤੋਂ 30 ਦਿਨਾਂ ਬਾਅਦ ਜੋਤ ਵਿਚ ਰੱਖਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।
ਯਾਦ ਰੱਖੋ ਕਿ ਉਪਯੁਕਤ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਦੀ ਕਾਸ਼ਤ ਕਰਕੇ ਤੁਸੀਂ ਮੱਕੀ ਦੀਆਂ ਵਧੇਰੇ ਅਤੇ ਗੁਣਵੱਤਾ ਵਾਲੀਆਂ ਫਸਲਾਂ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹੋ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ :- ਹਾੜ੍ਹੀ ਦੀਆਂ ਫ਼ਸਲਾਂ ਵਿੱਚ ਚੂਹਿਆਂ ਦੀ ਰੋਕਥਾਮ
Summary in English: After Potato and mustard crop, sowing of maize produce more production