ਕਿਸਾਨਾਂ ਦੀ ਹਮੇਸ਼ਾ ਸ਼ਿਕਾਇਤ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ ਕਿ ਹਾੜ੍ਹੀ-ਸਾਉਣੀ ਦੀਆਂ ਫ਼ਸਲਾਂ ਤੋਂ ਕੋਈ ਮੁਨਾਫ਼ਾ ਨਹੀਂ ਹੋ ਰਿਹਾ। ਇਹ ਇਸ ਕਰਕੇ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਪੁਰਾਣੇ ਕਿਸਾਨ ਆਧੁਨਿਕ ਫ਼ਸਲਾਂ ਦੀ ਕਾਸ਼ਤ ਤੇ ਤਕਨੀਕਾਂ 'ਚ ਦਿਲਚਸਪੀ ਨਹੀਂ ਦਿਖਾਉਂਦੇ। ਪਰ ਪਿਛਲੇ ਕੁਝ ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਇਸ ਰਵਾਇਤੀ ਫਸਲੀ ਚੱਕਰ ਦੀ ਪਰੰਪਰਾ `ਚ ਬਦਲਾਅ ਦੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲਿਆ ਹੈ। ਹੁਣ ਕਿਸਾਨ ਆਧੁਨਿਕ ਫ਼ਸਲਾਂ ਦੀ ਕਾਸ਼ਤ ਕਰਕੇ ਚੰਗਾ ਮੁਨਾਫ਼ਾ ਕਮਾ ਰਹੇ ਹਨ।
ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਖੇਤੀ ਦੇ ਤਰੀਕਿਆਂ `ਚ ਲਗਾਤਾਰ ਬਦਲਾਅ ਵੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਵੱਧ ਮੁਨਾਫ਼ੇ ਲਈ ਕਿਸਾਨ ਮਾਹਿਰਾਂ ਦੇ ਕਹੇ ਮੁਤਾਬਕ ਰਵਾਇਤੀ ਫਸਲੀ ਚੱਕਰ `ਚੋ ਬਾਹਰ ਨਿਕਲ ਰਹੇ ਹਨ ਤੇ ਆਧੁਨਿਕ ਫਸਲਾਂ ਦੀ ਕਾਸ਼ਤ ਨੂੰ ਆਪਣਾ ਰਹੇ ਹਨ। ਅਜਿਹੇ ਵਿੱਚ ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਵੀ ਰਵਾਇਤੀ ਖੇਤੀ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਨਵੀਆਂ ਫ਼ਸਲਾਂ ਦੀ ਕਾਸ਼ਤ ਵੱਲ ਵਧਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹੋ ਤਾਂ ਅਦਰਕ ਦੀ ਖੇਤੀ ਤੁਹਾਡੇ ਲਈ ਲਾਹੇਵੰਦ ਸੌਦਾ ਸਾਬਤ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਅਦਰਕ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਚਾਹ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਸਬਜ਼ੀਆਂ ਤੇ ਅਚਾਰ `ਚ ਵੀ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਅਦਰਕ ਦੀ ਸਾਰਾ ਸਾਲ ਮੰਗ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਕਿਸਾਨ ਇਸਦੀ ਖੇਤੀ ਤੋਂ ਬੰਪਰ ਮੁਨਾਫਾ ਕਮਾ ਸਕਦੇ ਹਨ।
ਅਦਰਕ ਦੀ ਕਾਸ਼ਤ ਬਾਰੇ ਵਧੇਰੇ ਜਾਣਕਾਰੀ:
ਅਨੁਕੂਲ ਜਲਵਾਯੂ: ਅਦਰਕ ਦੀ ਕਾਸ਼ਤ ਲਈ ਗਰਮ ਅਤੇ ਨਮੀ ਵਾਲਾ ਮੌਸਮ ਢੁਕਵਾਂ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਅਦਰਕ ਦੀ ਖੇਤੀ 1500-1800 ਮਿਲੀਮੀਟਰ ਸਾਲਾਨਾ ਵਰਖਾ ਵਾਲੇ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਫਸਲ ਲਈ ਸਰਦੀਆਂ `ਚ 25 ਡਿਗਰੀ ਸੈਂਟੀਗਰੇਡ ਤਾਪਮਾਨ ਤੇ ਗਰਮੀਆਂ `ਚ 35 ਡਿਗਰੀ ਸੈਂਟੀਗਰੇਡ ਤਾਪਮਾਨ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ। ਇਸਦੀ ਕਾਸ਼ਤ ਬਾਗਾਂ `ਚ ਇੱਕ ਵਿਚਕਾਰਲੀ ਫਸਲ ਵਜੋਂ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
ਜ਼ਮੀਨ ਦੀ ਚੋਣ: ਅਦਰਕ ਦੀ ਕਾਸ਼ਤ ਲਈ ਜੈਵਿਕ ਜਾਂ ਜੈਵਿਕ ਪਦਾਰਥ ਰੇਤਲੀ ਦੋਮਟ ਮਿੱਟੀ ਚੰਗੀ ਮੰਨੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ 5 ਤੋਂ 6 pH ਅਨੁਕੂਲ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਤੇ ਖੇਤ `ਚੋਂ ਪਾਣੀ ਦੀ ਨਿਕਾਸੀ ਦਾ ਸਹੀ ਪ੍ਰਬੰਧ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਫਸਲ ਦੇ ਚੰਗੇ ਝਾੜ ਲਈ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਫ਼ਸਲੀ ਚੱਕਰ ਅਪਨਾਉਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।
ਬਿਜਾਈ ਦਾ ਸਮਾਂ: ਅਪ੍ਰੈਲ ਤੋਂ ਮਈ ਦਾ ਮਹੀਨਾ ਅਦਰਕ ਦੀ ਬਿਜਾਈ ਲਈ ਢੁਕਵਾਂ ਸਮਾਂ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਬਿਜਾਈ ਜੂਨ ਵਿੱਚ ਵੀ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ ਪਰ 15 ਜੂਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਬਿਜਾਈ ਕਰਨ ਨਾਲ ਕੰਦ ਸੜਨ ਦਾ ਡਰ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਬੀਜਾਂ ਦੀ ਉਗਣ ਸ਼ਕਤੀ ਵੀ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ: ਅਦਰਕ ਖਾਣ ਦੇ ਫਾਇਦੇ
ਖੇਤ ਦੀ ਤਿਆਰੀ: ਅਦਰਕ ਦੀ ਚੰਗੀ ਪੈਦਾਵਾਰ ਲਈ 10-12 ਟਨ ਗੰਦੀ ਰੂੜੀ ਦੀ ਖਾਦ ਅਤੇ 2.5 ਕਿਲੋ ਟ੍ਰਾਈਕੋਡਰਮਾ ਪ੍ਰਤੀ ਏਕੜ ਦੇ ਹਿਸਾਬ ਨਾਲ ਪਾਓ, ਫਿਰ ਖੇਤ ਨੂੰ ਡੂੰਘਾਈ ਨਾਲ ਵਾਹੁਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ 7-8 ਦਿਨਾਂ ਬਾਅਦ ਇੱਕ ਵਾਰ ਡੂੰਘਾ ਹਲ ਕਰੋ। ਫਿਰ ਖੇਤ ਨੂੰ 2 ਵਾਰ ਖਿਤਿਜੀ ਅਤੇ ਖੜ੍ਹਵੇਂ ਤੌਰ 'ਤੇ ਕਾਸ਼ਤਕਾਰ ਨਾਲ ਵਾਹ ਕੇ ਬਰਾਬਰ ਕਰ ਦਵੋ।
ਬਿਜਾਈ: ਅਦਰਕ ਦੀ ਬਿਜਾਈ ਕਤਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਕਤਾਰਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਫਾਸਲਾ 30-40 ਸੈਂਟੀਮੀਟਰ ਤੇ ਪੌਦੇ ਤੋਂ ਪੌਦੇ ਦੀ ਦੂਰੀ 25 ਸੈਂਟੀਮੀਟਰ ਰੱਖੀ ਜਾਵੇ। ਅਦਰਕ ਦੇ ਕੰਦ ਜਾਂ ਪੌਦੇ ਦੀ ਬਿਜਾਈ ਲਈ ਜ਼ਮੀਨ ਵਿੱਚ 4 ਤੋਂ 5 ਸੈਂਟੀਮੀਟਰ ਦਾ ਟੋਆ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਟੋਇਆਂ ਵਿੱਚ ਬੂਟੇ ਜਾਂ ਕੰਦ ਲਗਾਏ ਜਾ ਸਕਦੇ ਹਨ, ਟੋਇਆਂ ਨੂੰ ਮਿੱਟੀ ਜਾਂ ਗੋਬਰ ਦੀ ਖਾਦ ਨਾਲ ਭਰ ਦੇਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਅਦਰਕ ਦੇ ਨਾਲ ਸੁਪਾਰੀ, ਹਲਦੀ, ਲਸਣ, ਪਿਆਜ਼ ਅਤੇ ਮਿਰਚ ਵਰਗੀਆਂ ਸਬਜ਼ੀਆਂ ਵੀ ਉਗਾਈਆਂ ਜਾ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਫ਼ਸਲਾਂ ਨੂੰ ਇਕੱਠੇ ਬੀਜਣ ਨਾਲ ਅਦਰਕ ਵਿੱਚ ਕੀੜਿਆਂ ਦਾ ਹਮਲਾ ਘੱਟ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।
ਸਿੰਚਾਈ: ਅਦਰਕ ਦੀ ਖੇਤੀ ਵਿੱਚ ਮੌਸਮ ਅਤੇ ਲੋੜ ਅਨੁਸਾਰ ਸਮੇਂ-ਸਮੇਂ ’ਤੇ ਸਿੰਚਾਈ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ।
ਮੁਨਾਫਾ: ਅਦਰਕ ਦੀ ਫ਼ਸਲ ਨੂੰ ਤਿਆਰ ਹੋਣ ਵਿੱਚ 8-9 ਮਹੀਨੇ ਲੱਗ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਇੱਕ ਹੈਕਟੇਅਰ ਵਿੱਚ ਅਦਰਕ ਦਾ ਝਾੜ 150-200 ਕੁਇੰਟਲ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਤੇ ਇਸ `ਚ 7-8 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਤੱਕ ਖਰਚ ਆ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਅਦਰਕ 60 ਰੁਪਏ ਪ੍ਰਤੀ ਕਿਲੋ ਦੇ ਹਿਸਾਬ ਨਾਲ ਵੇਚਿਆ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਵੀ ਇੱਕ ਹੈਕਟੇਅਰ ਤੋਂ 25 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਤੱਕ ਕਮਾਏ ਜਾ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਇਸਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ ਕਿ ਤੁਹੀ ਅਦਰਕ ਦੀ ਖੇਤੀ ਰਾਹੀਂ 7-8 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਦੀ ਲਾਗਤ ਲਗਾ ਕੇ 25 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਤੱਕ ਦੀ ਕਮਾਈ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹੋ।
Summary in English: Get out of the traditional crop cycle, earn millions with ginger cultivation
