ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਕਾਫੀ ਸਾਰੇ ਇਲਾਕਿਆਂ ਵਿੱਚ ਕਪਾਹ ਉੱਤੇ ਗੁਲਾਬੀ ਸੁੰਡੀ ਇੱਕ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਕੀਟ ਬਣ ਕੇ ਉੱਭਰ ਕੇ ਸਾਹਮਣੇ ਆਈ ਹੈ। ਇਹ ਕੀਟ ਨਰਮੇ ਦੇ ਟੀਂਡਿਆਂ ਨੂੰ ਖਾਕੇ ਆਰਥਿਕ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾਉਂਦੀ ਹੈ। ਗੁਲਾਬੀ ਸੁੰਡੀ ਦਾ ਹਮਲਾ ਫਸਲ ਦੇ ਮੱਧ ਅਤੇ ਦੇਰ ਪੜਾਅ ਨਾਲ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।
ਟੀਂਡੇ ਵਿੱਚ ਅੰਦਰੂਨੀ ਹਮਲੇ ਦੇ ਕਾਰਨ, ਫਸਲ ਵਿੱਚ ਇਸ ਕੀੜੇ ਦੀ ਮੌਜੂਦਗੀ ਦਾ ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਚਲ ਪਾਂਦਾ ਹੈ। ਗੁਲਾਬੀ ਸੁੰਡੀ ਮੁੱਖ ਤੌਰ 'ਤੇ ਨਰਮੇ ਦੀ ਦੂਜੀ ਚੁਨਾਈ ਦੌਰਾਨ ਟੀਂਡੇ ਦੇ ਖੁਲ੍ਹਣ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਤ ਕਰਦੀ ਹੈ।
ਨਰਮੇ ਵਿਚ ਗੁਲਾਬੀ ਸੁੰਡੀ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਇਹਦਾ ਕਰੋ
• ਨਰਮੇ ਦੀ ਫਸਲ ਨੂੰ ਨਵੰਬਰ ਦੇ ਮਹੀਨੇ ਤਕ ਹਰ ਹਾਲ ਵਿਚ ਖਤਮ ਕਰੋ।
• ਪਿਛਲੀ ਫਸਲ ਦੇ ਬਚੇ ਹੋਏ ਰਹਿੰਦ - ਖੁੰਦ ਨੂੰ ਖੇਤਾਂ ਵਿੱਚੋ ਅਲਗ ਸੁੱਟੋ
• ਬੀਟੀ ਕਪਾਹ ਦੇ ਬੀਜ ਦੇ ਨਾਲ ਜੇ ਨਾਨ-ਬੀਟੀ ਬੀਜ ਵੱਖਰੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਦਿੱਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਤਾਂ ਇਸ ਨੂੰ ਪਨਾਹ ਵਜੋਂ ਲਾਇਆ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।
• ਗੋਦਾਮਾਂ ਵਿਚ ਕੀੜੇ ਜਾਂ ਦਾਗ਼ੀ ਨਰਮੇ ਨੂੰ ਜਮਾਂ ਕਰਕੇ ਨਾ ਰੱਖੋ।
• ਪ੍ਰਮਾਣਿਤ ਬੋਲਗਾਰਡ 2 ਜਾਂ ਆਮ ਕਿਸਮਾਂ ਦੇ ਬੀਜ ਖਰੀਦੋ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਬੀਜੋ।
• ਅਣਅਧਿਕਾਰਤ ਜਾਂ F2 ਬੀਜ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨਾ ਕਰੋ, ਖਰੀਦੇ ਬੀਜ ਦੇ ਬਿੱਲ ਨੂੰ ਸੰਭਾਲ ਕੇ ਰੱਖੋ।
• ਗੁਲਾਬੀ ਸੁੰਡੀ ਦੇ ਜੀਵਨ ਚੱਕਰ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਲਈ ਫਸਲਾਂ ਦੇ ਚਕਰੀਕਰਨ ਦੀ ਪਾਲਣਾ ਕਰੋ।
• ਗੁਲਾਬੀ ਸੁੰਡੀ ਦੇ ਕੀੜਿਆਂ ਦੀ ਗਤੀਵਿਧੀ 'ਤੇ ਨਜ਼ਰ ਰੱਖਣ ਲਈ ਬਿਜਾਈ ਤੋਂ 45 ਦਿਨਾਂ ਬਾਅਦ ਪ੍ਰਤੀ ਹੈਕਟੇਅਰ 5 ਫੇਰੋਮੋਨ ਟਰੈਪ ਲਗਾਓ।
• ਗੁਲਾਬੀ ਸੁੰਡੀ ਦੀ ਮੌਜੂਦਗੀ ਜਾਣਨ ਲਈ, ਕਲੀ ਅਤੇ ਫੁੱਲਾਂ ਦੀ ਪੜਤਾਲ ਕਰੋ।
• ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਸਲਾਹ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਕਿ ਡਿਗੀ ਹੋਈ ਕਲੀ, ਫੁੱਲ ਅਤੇ ਟੀਂਡੇ ਨੂੰ ਖੇਤ ਵਿਚੋਂ ਇਕੱਠਾ ਕਰੋ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਨਸ਼ਟ ਕਰ ਦੀਓ।
• ਫਸਲ ਦੀ ਬਿਜਾਈ ਤੋਂ 60 ਦਿਨਾਂ ਬਾਅਦ, ਨਿੰਮ ਦੇ ਬੀਜਾਂ ਦਾ ਅਰਕ 5% + ਨਿੰਮ ਦਾ ਤੇਲ (5 ਮਿ.ਲੀ. / ਲੀ) ਨੂੰ ਮਿਲਾ ਕੇ ਛਿੜਕਾਅ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।
• ਉਪਲਬਧਤਾ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਜੂਨ ਤੋਂ ਅਗਸਤ ਦੇ ਮਹੀਨੇ ਵਿੱਚ, ਪਰਜੀਵੀ ਕੀੜੇ ਟਾਈਕੋਗ੍ਰਾਮਾ ਬੈਕਟੀਰੀਆ 60000 ਪ੍ਰਤੀ ਏਕੜ ਦੀ ਦਰ ਨਾਲ ਫ਼ਸਲ ਵਿਚ ਇੱਕ ਹਫਤੇ ਦੇ ਅੰਤਰਾਲ ਤੇ ਤਿੰਨ ਵਾਰ ਸੁਟੋ।
• ਸਿਰਫ ਮਾਨਤਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਅਤੇ ਸਿਫਾਰਸ਼ ਕੀਤੇ ਕੀਟਨਾਸ਼ਕਾਂ ਦੀ ਹੀ ਸਪਰੇਅ ਕਰੋ. ਜ਼ਹਿਰੀਲੇ ਅਤੇ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਜ਼ਹਿਰੀਲੇ ਸਮੂਹ ਕੀਟਨਾਸ਼ਕਾਂ ਤੋਂ ਪਰਹੇਜ਼ ਕਰੋ।
• ਕੀੜੇਮਾਰ ਦਵਾਈਆਂ ਦੇ ਮਿਸ਼ਰਣ ਦੀ ਵਰਤੋ ਨਾ ਕਰੋ।
• ਫਸਲਾਂ ਦੀ ਮਿਆਦ ਨੂੰ ਵਧਾਉਣ ਵਾਲੇ ਕੀਟਨਾਸ਼ਕ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਇਮੀਡਾਕਲੋਪ੍ਰਿਡ, ਥਾਂਈਓਮੀਥੋਕਸਾਮ ਈ.ਵਰਤੋਂ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਦੇ ਤਿੰਨ ਮਹੀਨਿਆਂ ਦੇ ਅੰਦਰ ਮੁਲਤਵੀ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਜਾਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ।
• ਚਿੱਟੀ ਮੱਖੀ ਦੇ ਹਮਲੇ ਤੋਂ ਬਚਣ ਲਈ ਜੁਲਾਈ ਮਹੀਨੇ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਕਿਸੇ ਸਿੰਥੈਟਿਕ ਪਾਈਰੇਥ੍ਰੋਇਡ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨਾ ਕਰੋ।
• ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਵੱਖ ਵੱਖ ਪੌਦਿਆਂ ਤੋਂ 20 ਹਰੇ ਟੀਂਡੇ ਤੋੜ ਕੇ ਗੁਲਾਬੀ ਸੁੰਡੀ ਦੀ ਮੌਜੂਦਗੀ ਅਤੇ ਨੁਕਸਾਨ ਦੀ ਪਾਲਣਾ ਕਰਨ ਦੀ ਸਲਾਹ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
• ਸਾਫ਼ ਅਤੇ ਕੀਟ-ਪਰਤ ਕਪਾਹ ਦੀ ਚੋਣ ਕਰੋ ਅਤੇ ਇਸ ਨੂੰ ਵੱਖਰਾ ਰੱਖੋ. ਜਲਦੀ ਤੋਂ ਜਲਦੀ ਸਾਫ਼ ਨਰਮਾ ਇਕੱਠਾ ਕਰੋ ਜਾਂ ਵੇਚੋ ਅਤੇ ਕੀੜੇ ਵਾਲੀ ਕਪਾਹ ਨੂੰ ਨਸ਼ਟ ਕਰੋ।
• ਮੌਸਮੀ ਅਤੇ ਗੈਰ ਮੌਸਮੀ ਦੋਵਾਂ ਪੀਰੀਅਡ ਵਿਚ ਸਮੂਹਿਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਜਾਰੀ ਅਚਾਨਕ ਕੀੜੇ ਨੂੰ ਫੜਨ ਲਈ ਜਿਨਿੰਗ ਫੈਕਟਰੀਆਂ ਦੇ ਨੇੜੇ ਫੇਰੋਮੋਨ ਜਾਲ ਅਤੇ ਹਲਕੇ ਜਾਲਾਂ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕਰੋ. ਫੜੇ ਗਏ ਕੀੜਿਆਂ ਨੂੰ ਨਸ਼ਟ ਕਰੋ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ :- ਸਿਰਫ 75 ਦਿਨਾਂ ਵਿਚ ਤਿਆਰ ਹੋਵੇਗੀ ਪਿਆਜ਼ ਦੀ ਇਹ ਨਵੀਂ ਕਿਸਮ
Summary in English: Management of pink bollworm in cotton