ਸ਼ਾਇਦ ਹੀ ਤੁੱਸੀ ਕਦੀ ਸੁਣਿਆ ਹੋਵੇ ਕਿ ਬਿਨ੍ਹਾਂ ਮਿੱਟੀ ਦੇ ਵੀ ਸਬਜ਼ੀਆਂ ਉਗਾਈਆਂ ਜਾ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ। ਜੀ ਹਾਂ, ਅੱਜ ਅੱਸੀ ਤੁਹਾਨੂੰ ਕੁੱਝ ਅਜਿਹਾ ਨਵੇਕਲਾ ਤਰੀਕਾ ਦੱਸਣ ਜਾ ਰਹੇ ਹਾਂ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਮਿੱਟੀ ਤੋਂ ਬਿਨ੍ਹਾਂ ਹੀ ਖੇਤੀ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਪੂਰੀ ਖ਼ਬਰ ਜਾਨਣ ਲਈ ਅੱਗੇ ਪੜੋ...
ਪਿਛਲੇ ਕੁਝ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ, ਮਿੱਟੀ ਦੀ ਵਿਗੜ ਰਹੀ ਗੁਣਵੱਤਾ ਅਤੇ ਇਸ ਨਾਲ ਹੋਣ ਵਾਲੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਦੇਖਦਿਆਂ ਹੋਇਆਂ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਖੇਤੀ ਦੀਆਂ ਨਵੀਆਂ ਤਕਨੀਕਾਂ ਸਾਹਮਣੇ ਆਈਆਂ ਹਨ। ਅੱਜ ਕੱਲ੍ਹ ਛੱਤ ਅਤੇ ਬਾਲਕੋਨੀ ਜਾਂ ਕਿਸੇ ਵੀ ਸੀਮਤ ਥਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਕੇ ਫਲ ਅਤੇ ਸਬਜ਼ੀਆਂ ਉਗਾਉਣ ਦਾ ਰੁਝਾਨ ਵਧਿਆ ਹੈ। ਅਜਿਹੀ ਵਿੱਚ ਹਾਈਡ੍ਰੋਪੋਨਿਕ ਖੇਤੀ ਇਸ ਲਈ ਇੱਕ ਢੁਕਵੀਂ ਤਕਨੀਕ ਹੈ। ਇਸ ਤਕਨੀਕ ਦੀ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਬੂਟੇ ਲਗਾਉਣ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਵਿਕਾਸ ਤੱਕ ਕਿਤੇ ਵੀ ਮਿੱਟੀ ਦੀ ਲੋੜ ਨਹੀਂ ਪੈਂਦੀ ਅਤੇ ਹੋਰ ਤਕਨੀਕਾਂ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਲਾਗਤ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਆਉਂਦੀ ਹੈ।
ਹਾਈਡ੍ਰੋਪੋਨਿਕ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਕੀ ਹੈ
ਹਾਈਡ੍ਰੋਪੋਨਿਕ ਤਕਨੀਕ ਦੀ ਖਾਸ ਗੱਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਨਾਲ ਖੇਤੀ ਕਰਨ ਲਈ ਮਿੱਟੀ ਦੀ ਲੋੜ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ। ਇਸ ਵਿਧੀ ਵਿੱਚ ਮਿੱਟੀ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੇ ਬਿਨ੍ਹਾਂ ਆਧੁਨਿਕ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਖੇਤੀ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਹਾਈਡ੍ਰੋਪੋਨਿਕ ਖੇਤੀ ਰੇਤ ਅਤੇ ਕੰਕਰਾਂ ਵਿੱਚ ਸਿਰਫ਼ ਪਾਣੀ ਨਾਲ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਨੂੰ ਜਲਵਾਯੂ ਨਿਯੰਤਰਣ ਦੀ ਲੋੜ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਹਾਈਡ੍ਰੋਪੋਨਿਕ ਖੇਤੀ ਲਈ ਲਗਭਗ 15 ਤੋਂ 30 ਡਿਗਰੀ ਤਾਪਮਾਨ ਦੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਵਿੱਚ 80 ਤੋਂ 85 ਫ਼ੀਸਦੀ ਨਮੀ ਵਾਲੇ ਮੌਸਮ ਵਿੱਚ ਇਸ ਦੀ ਸਫ਼ਲਤਾਪੂਰਵਕ ਕਾਸ਼ਤ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ।
ਹਾਈਡ੍ਰੋਪੋਨਿਕ ਖੇਤੀ ਕਰਨ ਲਈ ਥਾਂ ਅਤੇ ਖਰਚਾ
ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਇਸ ਕਿਸਮ ਦੀ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨ ਲਈ ਵਧੇਰੇ ਖਰਚਾ ਆਉਂਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਇੱਕ ਵਾਰ ਸਿਸਟਮ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸਥਾਪਤ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਫਿਰ ਤੁਸੀਂ ਇਸ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਤੋਂ ਵਧੇਰੇ ਲਾਭ ਕਮਾ ਸਕਦੇ ਹੋ। ਹਾਈਡ੍ਰੋਪੋਨਿਕ ਟੈਕਨਾਲੋਜੀ ਲਗਾਉਣ ਦੀ ਲਾਗਤ ਪ੍ਰਤੀ ਏਕੜ 50 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਆਉਂਦੀ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਚਾਹੋ ਤਾਂ ਇਸ ਤਕਨੀਕ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਕੇ ਆਪਣੇ ਘਰ ਦੀ ਛੱਤ 'ਤੇ ਵੀ ਖੇਤੀ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹੋ।
ਹਾਈਡ੍ਰੋਪੋਨਿਕ ਖੇਤੀ ਲਈ ਜ਼ਿਆਦਾ ਥਾਂ ਦੀ ਲੋੜ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ। ਸਿਰਫ਼ ਇਸ ਦਾ ਸੈੱਟਅੱਪ ਇਸ ਦੀਆਂ ਲੋੜਾਂ ਮੁਤਾਬਕ ਤਿਆਰ ਕਰਨਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਤੁਸੀਂ ਇਸਨੂੰ ਇੱਕ ਜਾਂ ਦੋ ਪਲਾਂਟਰ ਸਿਸਟਮਾਂ ਨਾਲ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹੋ ਜਾਂ ਤੁਸੀਂ ਵੱਡੇ ਪੈਮਾਨੇ 'ਤੇ 10 ਤੋਂ 15 ਪਲਾਂਟਰ ਸਿਸਟਮ ਵੀ ਲਗਾ ਸਕਦੇ ਹੋ। ਇਸ ਦੇ ਤਹਿਤ ਤੁਸੀਂ ਗੋਭੀ, ਪਾਲਕ, ਸਟ੍ਰਾਬੇਰੀ, ਸ਼ਿਮਲਾ ਮਿਰਚ, ਚੈਰੀ ਟਮਾਟਰ, ਬੇਸਿਲ, ਸਲਾਦ ਸਮੇਤ ਹੋਰ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਸਬਜ਼ੀਆਂ ਅਤੇ ਫਲ ਪੈਦਾ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹੋ।
ਕਿਵੇਂ ਕਰਨੀ ਹੈ ਹਾਈਡ੍ਰੋਪੋਨਿਕ ਖੇਤੀ
ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ, ਇੱਕ ਕੰਟੇਨਰ ਜਾਂ ਐਕੁਏਰੀਅਮ ਲੈਣਾ ਹੋਵੇਗਾ। ਇਸ ਨੂੰ ਇੱਕ ਪੱਧਰ ਤੱਕ ਪਾਣੀ ਨਾਲ ਭਰੋ। ਕੰਟੇਨਰ ਵਿੱਚ ਮੋਟਰ ਲਗਾਓ, ਤਾਂ ਜੋ ਪਾਣੀ ਦਾ ਵਹਾਅ ਬਰਕਰਾਰ ਰਹੇ। ਫਿਰ ਕੰਟੇਨਰ ਵਿਚ ਪਾਈਪ ਨੂੰ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਫਿੱਟ ਕਰੋ ਕਿ ਪਾਣੀ ਦਾ ਵਹਾਅ ਉਸ ਦੀ ਹੇਠਲੀ ਸਤ੍ਹਾ 'ਤੇ ਬਣਿਆ ਰਹੇ। ਪਾਈਪ ਵਿੱਚ 2-3 ਤੋਂ 3 ਸੈਂਟੀਮੀਟਰ ਦੇ ਘੜੇ ਨੂੰ ਫਿੱਟ ਕਰਨ ਲਈ ਇੱਕ ਮੋਰੀ ਬਣਾਉ। ਫਿਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਛੇਕਾਂ ਵਿੱਚ ਛੋਟੇ-ਛੋਟੇ ਮੋਰੀਆਂ ਨਾਲ ਘੜੇ ਨੂੰ ਫਿੱਟ ਕਰੋ।
ਗਮਲੇ ਦੇ ਪਾਣੀ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਬੀਜ ਇਧਰ-ਉਧਰ ਨਹੀਂ ਹਿੱਲਦਾ, ਇਸ ਲਈ ਇਸ ਨੂੰ ਚਾਰਕੋਲ ਨਾਲ ਢੱਕ ਦਿਓ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਬਰਤਨ 'ਚ ਨਾਰੀਅਲ ਦੇ ਬੀਜਾਂ ਦਾ ਪਾਊਡਰ ਪਾ ਦਿਓ, ਫਿਰ ਇਸ 'ਤੇ ਬੀਜ ਛੱਡ ਦਿਓ। ਦਰਅਸਲ, ਨਾਰੀਅਲ ਪਾਊਡਰ ਪਾਣੀ ਨੂੰ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸੋਖ ਲੈਂਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਪੌਦਿਆਂ ਦੇ ਵਾਧੇ ਲਈ ਬਹੁਤ ਫਾਇਦੇਮੰਦ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਤੁਸੀਂ ਪਲਾਂਟਰ ਵਿੱਚ ਮੱਛੀ ਪਾਲਣ ਵੀ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹੋ। ਦਰਅਸਲ, ਮੱਛੀਆਂ ਦੀ ਰਹਿੰਦ-ਖੂੰਹਦ ਨੂੰ ਪੌਦਿਆਂ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਮਦਦਗਾਰ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ : ਵਰਟੀਕਲ ਫਾਰਮਿੰਗ ਕਰਕੇ ਕਮਾਓ ਮੋਟੀ ਕਮਾਈ! ਜਾਣੋ ਕਿਵੇਂ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰੀਏ
ਹਾਈਡ੍ਰੋਪੋਨਿਕ ਖੇਤੀ ਇੱਕ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਤਕਨੀਕ ਹੈ। ਵਿਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਇਹ ਉਹਨਾਂ ਪੌਦਿਆਂ ਨੂੰ ਉਗਾਉਣ ਲਈ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਬਹੁਤ ਸੰਵੇਦਨਸ਼ੀਲ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਮਿੱਟੀ ਤੋਂ ਹੋਣ ਵਾਲੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਹੁਣ ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਇਹ ਤਕਨੀਕ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਮਸ਼ਹੂਰ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ। ਇਸ ਸੈੱਟਅੱਪ ਨੂੰ ਕਰਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਧਿਆਨ ਰੱਖੋ ਕਿ ਕੰਟੇਨਰ ਵਿੱਚ ਲੋੜੀਂਦੀ ਧੁੱਪ ਹੋਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ, ਨਹੀਂ ਤਾਂ ਪੌਦੇ ਦਾ ਵਿਕਾਸ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੋਵੇਗਾ।
Summary in English: Now you can grow vegetables without soil! Learn this new way