ਅਕਤੂਬਰ ਮਹੀਨੇ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਹੋ ਗਈ ਹੈ। ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਸਭ ਜਾਣਦੇ ਹਨ ਕਿ ਕਿਸਾਨਾਂ ਵੱਲੋਂ ਹਾੜ੍ਹੀ ਸੀਜ਼ਨ ਦੀਆਂ ਤਿਆਰੀਆਂ ਚੱਲ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਪਰ ਅਚਾਨਕ ਮੌਸਮ `ਚ ਆਏ ਬਦਲਾਵ ਕਾਰਨ ਕਿਸਾਨਾਂ `ਚ ਫ਼ਸਲਾਂ ਦੀ ਬਿਜਾਈ `ਤੇ ਨਕਾਰਾਤਮਕ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪੈਣ ਦਾ ਡਰ ਬਣਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਜਿਸ ਦੇ ਚੱਲਦੀਆਂ ਮੌਸਮ ਵਿਭਾਗ ਵੱਲੋਂ ਫ਼ਸਲਾਂ ਦੀ ਰਾਖੀ ਲਈ ਅਤੇ ਵਧੀਆ ਪੈਦਾਵਾਰ ਲਈ ਕੁਝ ਖ਼ਾਸ ਐਡਵਾਈਜ਼ਰੀ ਜਾਰੀ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਆਓ ਜਾਣਦੇ ਹੈ ਇਸ ਬਾਰੇ...
ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਕਿਸਾਨਾਂ ਲਈ ਐਡਵਾਈਜ਼ਰੀ:
ਝੋਨਾ:
● ਝੋਨੇ ਦੀ ਵਧੀਆ ਕਾਸ਼ਤ ਲਈ ਮੌਸਮ ਅਨੁਸਾਰ ਸਿੰਚਾਈ ਦੀ ਯੋਜਨਾ ਬਣਾਓ।
● ਇਹ ਗੱਲ ਧਿਆਨ 'ਚ ਰੱਖੋ ਕਿ ਫ਼ਸਲ ਦੀ ਵਾਢੀ ਤੋਂ ਤਿੰਨ ਹਫ਼ਤੇ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਸਿੰਚਾਈ ਬੰਦ ਕਰ ਦੇਣੀ ਹੈ।
● ਤੁਹਾਨੂੰ ਦੱਸ ਦੇਈਏ ਕਿ ਖੇਤ `ਚ ਪਾਣੀ ਦੀ ਨਿਕਾਸੀ ਦਾ ਸਹੀ ਪ੍ਰਬੰਧ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।
● ਮੌਜ਼ੂਦਾ ਮੌਸਮ ਝੋਨੇ ਦੀ ਫ਼ਸਲ `ਚ ਸ਼ੀਥ ਝੁਲਸ (sheath blight) ਦੀ ਲਾਗ ਲਈ ਅਨੁਕੂਲ ਹੈ।
● ਇਸ ਲਈ ਖੇਤ ਦੇ ਬੰਨ੍ਹਾਂ `ਤੋਂ ਰਹਿੰਦ-ਖੂਹੰਦ ਜਿਵੇਂ ਘਾਹ-ਫੂਸ ਨੂੰ ਹਟਾ ਦਵੋ।
● ਜੇਕਰ ਫਿਰ ਵੀ ਫ਼ਸਲ `ਚ ਬਿਮਾਰੀ ਦੇ ਲੱਛਣ ਦਿਖਾਈ ਦੇਣ ਤਾਂ ਪ੍ਰਤੀ ਏਕੜ 200 ਲੀਟਰ ਪਾਣੀ `ਚ 150 ਮਿ.ਲੀ. ਪਲਸਰ (Pulsar), 26.8 ਗ੍ਰਾਮ ਐਪਿਕ, 80 ਗ੍ਰਾਮ ਨਟੀਵੋ (nativo) ਜਾਂ 200 ਮਿ.ਲੀ ਅਮਿਸਟਰ ਟਾਪ (Amister Top) ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹੋ।
● ਜਦੋਂ ਪ੍ਰਤੀ ਪੱਟੀ 5 ਪੌਦੇ ਹਾਪਰ ਪਾਣੀ ਵਿੱਚ ਤੈਰਦੇ ਦਿਖਾਈ ਦੇਣ ਤਾਂ ਉਸ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਲਈ 94 ਮਿ.ਲੀ ਪੈਕਸਾਲੋਨ, 10 ਐਸਸੀ (ਟ੍ਰਾਈਫਲੂਮੇਜ਼ੋਪਾਈਰਿਮ) ਜਾਂ 80 ਗ੍ਰਾਮ ਓਸ਼ੀਨ ਦਾ ਖੇਤ `ਚ ਛਿੜਕਾਅ ਕਰੋ।
ਕਪਾਹ:
● ਗੁਲਾਬੀ ਸੁੰਡੀ ਤੋਂ ਆਪਣੀ ਫ਼ਸਲ ਨੂੰ ਬਚਾਉਣ ਲਈ ਈਥੀਓਨ (Ethion) 50 ਈਸੀ 1000 ਮਿ.ਲੀ., ਪ੍ਰੋਫੇਨੋਫੋਸ (Profenophos) 50 ਈਸੀ 1000 ਮਿ.ਲੀ., ਇਮਾਮੈਕਟਿਨ ਬੈਂਜ਼ੋਏਟ (ImamectinBenzoate) 5 ਐਸਜੀ 240 ਗ੍ਰਾਮ ਜਾਂ ਥਾਇਓਨਡੀਕਾਰਬ (Thyondicarb) 75 ਡਬਲਯੂ.ਪੀ.800 ਗ੍ਰਾਮ ਨੂੰ ਇੱਕ ਲੀਟਰ ਪਾਣੀ `ਚ ਮਿਲਾ ਕੇ ਖੇਤ `ਚ ਛਿੜਕਾਅ ਕਰ ਦਵੋ।
ਗੰਨਾ:
● ਜੇਕਰ ਗੰਨੇ ਦੀ ਫ਼ਸਲ `ਚ ਬੋਰਰ ਕੀੜੇ ਦਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਜਿਆਦਾ ਹੋਵੇ ਤਾਂ 10 ਕਿਲੋਗ੍ਰਾਮ ਫੇਰਟਰਰਾ ( Ferterra) 0.4GR ਜਾਂ 12 ਕਿਲੋਗ੍ਰਾਮ ਫੁਰਾਡੇਨ, ਡਿਆਫੁਰੇਨ, ਫਿਊਰਾਕਰਬ, ਫਿਊਰੀ 3G ਕਾਰਬੋਫੁਰੈਨਪਰ ਏਕੜ ਸ਼ੂਟ ਦੇ ਅਧਾਰ 'ਤੇ ਛਿੜਕਾਅ ਕਰੋ।
● ਗੰਨੇ ਦੀ ਜ਼ਮੀਨ ਨੂੰ ਥੋੜਾ ਜਿਹਾ ਉੱਪਰ ਰੱਖੋ ਤੇ ਨਾਲ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਹਲਕਾ ਪਾਣੀ ਵੀ ਦੇ ਦਵੋ।
● ਇਸ ਨਾਲ ਫਾਲਤੂ ਬੂਟੀ ਨੂੰ ਵਧਣ ਤੋਂ ਰੋਕਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਮੱਕੀ:
● ਮੱਕੀ ਦੀ ਫਸਲ 'ਤੇ ਡਿੱਗਣ ਵਾਲੇ ਕੀੜੇ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਲਈ ਖੇਤ `ਚ ਕੋਰਜਿਅਨ (Corgean) 18.5 sc @4 ਲਿਟਰ ਨੂੰ ਪਾਣੀ `ਚ ਮਿਲਾ ਲਓ।
● ਇੱਕ ਏਕੜ `ਚ 120-200 ਲੀਟਰ ਘੋਲ ਦੀ ਵਰਤੋ ਕਰੋ।
ਬਾਗਬਾਨੀ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਸਲਾਹ:
ਸਬਜ਼ੀਆਂ:
● ਇਸ ਸਮੇਂ ਫੁੱਲ-ਗੋਭੀ, ਗੋਭੀ, ਬਰੋਕਲੀ ਦੀਆਂ ਅਗੇਤੀਆਂ ਕਿਸਮਾਂ ਦੀ ਵਧੀਆ ਬਿਜਾਈ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ।
● ਖੇਤ ਦੀ ਤਿਆਰੀ ਤੇ ਸਰਦੀਆਂ ਦੀ ਸਬਜ਼ੀਆਂ ਜਿਵੇਂ ਆਲੂ, ਮੂਲੀ, ਸ਼ਲਗਮ, ਪਾਲਕ, ਧਨੀਆ, ਮੇਥੀ ਆਦਿ ਦੀ ਬਿਜਾਈ ਲਈ ਵੀ ਇਹ ਮੌਸਮ ਬਿਲਕੁੱਲ ਅਨੁਕੂਲ ਹੈ।
● ਟਮਾਟਰ ਦੇ ਝੁਲਸ ਰੋਗ (late blight of tomato) ਦੀ ਰੋਕਥਾਮ ਲਈ 600 ਗ੍ਰਾਮ ਇੰਡੋਫਿਲ ਐਮ-45 (Indofil M-45) ਨੂੰ 200 ਲੀਟਰ ਪਾਣੀ `ਚ ਰਲਾ ਕੇ ਪ੍ਰਤੀ ਏਕੜ `ਚ ਛਿੜਕਾਅ ਕਰੋ।
● ਮਿਰਚ `ਚ ਫੁਟ ਰੋਟ (Foot rot) ਤੇ ਡਾਏ ਬੈਕ (die back) ਵਰਗੀ ਬਿਮਾਰੀ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਲਈ `ਚ 10 ਦਿਨਾਂ ਦੇ ਵਿੱਚਕਾਰ 250 ਮਿ.ਲੀ. Folicur ਜਾਂ 250 ਲਿਟਰ Britax ਨੂੰ ਖੇਤ `ਚ ਪਾਓ।
● ਭਿੰਡੀ ਨੂੰ ਜੱਸੀਦ (Jassid) ਨਾਮਕ ਕੀੜੇ `ਤੋਂ ਬਚਾਉਣ ਲਈ ਇੱਕ ਜਾਂ ਦੋ ਹਫਤੇ ਦੇ ਵਿੱਚਕਾਰ 80 ਮਿ.ਲੀ ਈਕੋਟਿਨ (ecotin) 5% (ਨਿੰਮ ਅਧਾਰਤ ਕੀਟਨਾਸ਼ਕ) ਨੂੰ 100-125 ਲੀਟਰ ਪਾਣੀ ਵਿੱਚ ਘੋਲ ਕੇ ਖੇਤ `ਚ ਪਾ ਦਵੋ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ : ਪਸ਼ੂ ਪਾਲਣ ਦੇ ਕਿੱਤੇ ਨੂੰ ਹੁਲਾਰਾ, ਹੁਣ ਦੇਸ਼ ਦੀਆਂ ਸਾਰੀਆਂ ਪੰਚਾਇਤਾਂ 'ਚ ਖੋਲ੍ਹੀਆਂ ਜਾਣਗੀਆਂ ਡੇਅਰੀਆਂ
ਫ਼ਲ:
●ਸਦਾਬਹਾਰ ਪੌਦੇ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਨਿੰਬੂ ਜਾਤੀ, ਅਮਰੂਦ, ਅੰਬ, ਲੀਚੀ, ਸਪੋਟਾ, ਜਾਮੁਨ ਦੀ ਬਿਜਾਈ ਲਈ ਇਹ ਬਹੁਤ ਢੁਕਵਾਂ ਸਮਾਂ ਹੈ।
● ਬਾਗਾਂ ਦੇ ਅੰਦਰ ਅਤੇ ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ ਉੱਗਣ ਵਾਲੇ ਵੱਡੇ ਨਦੀਨ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਗਾਜਰ ਘਾਹ, ਭੰਗ ਆਦਿ ਨੂੰ ਹਟਾ ਦਵੋ ਕਿਉਂਕਿ ਇਸ ਮੌਸਮ ਦੌਰਾਨ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਪੁੱਟਣਾ ਬਹੁਤ ਆਸਾਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।
● ਫਰੂਟ ਮੱਖੀ `ਤੋਂ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਅਮਰੂਦ ਦੇ ਫਲਾਂ ਨੂੰ ਨਿਯਮਿਤ ਤੌਰ 'ਤੇ ਹਟਾ ਦਵੋ।
ਪਸ਼ੂ ਪਾਲਣ:
● ਜਾਨਵਰਾਂ ਲਈ ਡੇਅਰੀ ਫਾਰਮ `ਚ ਸਾਫ਼ ਪਾਣੀ ਮੌਜੂਦ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।
● 10 ਪਸ਼ੂਆਂ ਲਈ 6 ਫੁੱਟ ਲੰਬਾ 3 ਫੁੱਟ ਡੂੰਘਾ ਅਤੇ 3 ਫੁੱਟ ਚੌੜਾ ਪਾਣੀ ਵਾਲਾ ਟੋਆ ਬਣਾਓ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਘੱਟੋ ਘੱਟ 1500 ਲੀਟਰ ਪਾਣੀ ਭਰਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੋਵੇ।
● ਪਾਣੀ ਦੇ ਖੁਰਲੇ ਦੀਆਂ ਕੰਧਾਂ ਨੂੰ ਚਿੱਟਾ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਜਿਸ ਨਾਲ ਕੰਧਾਂ ਨੂੰ ਉਲੀ ਲੱਗਣ `ਤੋਂ ਬਚਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।
● ਇਸ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਨੂੰ ਹਰ 15 ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚ ਦੁਹਰਾਇਆ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।
● ਪਾਣੀ ਦੀ ਮੋਟਰ ਨੂੰ ਹਰ 3 `ਤੋਂ 4 ਘੰਟੇ ਬਾਅਦ ਚਾਲੂ ਕਰ ਦੇਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਜੋ ਪਸ਼ੂਆਂ ਨੂੰ ਤਾਜ਼ਾ ਪਾਣੀ ਮਿਲ ਸਕੇ।
● ਇੱਕ ਦੁਧਾਰੂ ਪਸ਼ੂ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਔਸਤਨ 70-80 ਲੀਟਰ ਪਾਣੀ ਪੀ ਸਕਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਗਰਮੀਆਂ ਵਿੱਚ ਇਸ ਦੀ ਮਾਤਰਾ ਵੱਧ ਸਕਦੀ ਹੈ, ਇਸ ਲਈ ਪਾਣੀ ਚੰਗੀ ਗੁਣਵੱਤਾ ਵਾਲਾ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।
ਪੰਛੀ:
● ਗਰਮ ਅਤੇ ਨਮੀ ਵਾਲੇ ਮੌਸਮ `ਚ ਪੰਛੀਆਂ ਨੂੰ ਅਜਿਹਾ ਭੋਜਨ ਦਵੋ ਜਿਸ `ਚ 15-20 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਪ੍ਰੋਟੀਨ, ਖਣਿਜ ਅਤੇ ਵਿਟਾਮਿਨ ਦੀ ਮਾਤਰਾ ਵਧੇਰੀ ਹੋਵੇ।
● ਕੋਕਸੀਡਿਓਸਿਸ (Coccidiosis) ਬਿਮਾਰੀ `ਤੋਂ ਬਚਾਉਣ ਲਈ ਪੰਛੀਆਂ ਨੂੰ ਬਰਸਾਤ ਦੇ ਮੌਸਮ ਵਿੱਚ ਗਿੱਲੇ ਨਾ ਹੋਣ ਦੋ।
● ਇਸ ਬਿਮਾਰੀ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਲਈ ਪੰਛੀਆਂ ਦੇ ਭੋਜਨ `ਚ ਕੋਕਸੀਡਿਓਸਟੈਟਸ ਨੂੰ ਸ਼ਾਮਿਲ ਕਰੋ।
● ਰਾਣੀਖੇਤ ਦੀ ਬਿਮਾਰੀ `ਤੋਂ ਰੋਕਣ ਲਈ ਆਪਣੇ 6-8 ਹਫ਼ਤਿਆਂ ਦੀ ਉਮਰ ਵਾਲੇ ਪੰਛੀਆਂ ਨੂੰ R2B ਦੇ ਟੀਕੇ ਲਾਓ।
● ਇਸ ਟੀਕੇ ਨੂੰ ਪੀਣ ਵਾਲੇ ਪਾਣੀ ਜਾਂ ਲੱਸੀ ਵਿੱਚ ਨਾ ਦਿਓ।
Summary in English: Agricultural advisory issued by Agromet to the farmers of Punjab