'ਜੀਐਮ-ਡੀਐਮਐਚ-11' ਦੀ ਵਪਾਰਕ ਵਰਤੋਂ ਨੂੰ ਮਿਲੀ ਮਨਜ਼ੂਰੀ
ਵਾਤਾਵਰਣ ਮੰਤਰਾਲੇ ਦੀ ਜੈਨੇਟਿਕ ਇੰਜੀਨੀਅਰਿੰਗ ਮੁਲਾਂਕਣ ਕਮੇਟੀ (GEAC) ਨੇ ਉਦਯੋਗਿਕ ਅਤੇ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਵਰਤੋਂ ਲਈ ਹਾਈਬ੍ਰਿਡ ਕਿਸਮ GM-DMH-11 ਨੂੰ ਮਨਜ਼ੂਰੀ ਦੇ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਤੁਹਾਨੂੰ ਦੱਸ ਦਈਏ ਕਿ ਸਰ੍ਹੋਂ ਦੇ ਜੀਐੱਮ-ਭਰਪੂਰ ਬੀਜਾਂ ਦੀ ਵਪਾਰਕ ਵਰਤੋਂ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਵਿਵਾਦ ਚੱਲ ਰਿਹਾ ਹੈ।
ਅਟਲ ਬਿਹਾਰੀ ਵਾਜਪਾਈ ਨੂੰ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਬੀਟੀ ਕਪਾਹ ਦੀ ਖੇਤੀ ਦੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਦੇਣ ਦਾ ਸਿਹਰਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਸਾਬਕਾ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਦੇ ਇਸ ਫੈਸਲੇ ਨੇ ਦੇਸ਼ ਨੂੰ ਇੱਕ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਫਾਈਬਰ ਬਰਾਮਦਕਾਰ ਵਜੋਂ ਉਭਰਨ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕੀਤੀ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ, ਪੀਐਮ ਮੋਦੀ ਦੇ ਵਾਤਾਵਰਣ ਮੰਤਰਾਲੇ ਨੇ ਜੈਨੇਟਿਕਲੀ ਮੋਡੀਫਾਈਡ (ਜੀਐਮ) ਸਰ੍ਹੋਂ ਸਮੇਤ ਤੇਲ ਬੀਜ ਫਸਲਾਂ ਦੇ ਉਦਯੋਗਿਕ ਉਤਪਾਦਨ ਦਾ ਰਸਤਾ ਸਾਫ਼ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ।
ਮੰਨਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਜੀਐਮ ਹਾਈਬ੍ਰਿਡ ਬੀਜਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨਾਲ ਦੇਸ਼ ਖਾਣ ਵਾਲੇ ਤੇਲ ਦੇ ਉਤਪਾਦਨ ਵਿੱਚ ਆਤਮਨਿਰਭਰ ਬਣ ਸਕੇਗਾ। ਸੀਡ ਇੰਡਸਟਰੀ ਐਸੋਸੀਏਸ਼ਨ ਆਫ ਇੰਡੀਆ (FSII) ਨੇ ਵਾਤਾਵਰਣ ਮੰਤਰਾਲੇ ਵੱਲੋਂ ਜਾਰੀ ਇਸ ਨੋਟੀਫਿਕੇਸ਼ਨ ਦਾ ਸਵਾਗਤ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਇਸ ਹਾੜੀ ਦੇ ਸੀਜ਼ਨ ਵਿੱਚ ਕਿਸਾਨ ਇਸ ਹਾਈਬ੍ਰਿਡ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨਗੇ ਜਾਂ ਨਹੀਂ, ਇਸ ਬਾਰੇ ਅੰਤਿਮ ਫੈਸਲਾ ਸਰਕਾਰ ਕਰੇਗੀ।
ਵਾਤਾਵਰਣ ਮੰਤਰਾਲੇ ਦੀ ਜੈਨੇਟਿਕ ਇੰਜਨੀਅਰਿੰਗ ਮੁਲਾਂਕਣ ਕਮੇਟੀ (GEAC) ਦੀ ਵੈੱਬਸਾਈਟ ਕਹਿੰਦੀ ਹੈ ਕਿ ਭਵਿੱਖ ਵਿੱਚ ਮਧੂ-ਮੱਖੀਆਂ ਅਤੇ ਸਰ੍ਹੋਂ ਸਮੇਤ ਹੋਰ ਪਰਾਗਿਤ ਕਰਨ ਵਾਲਿਆਂ 'ਤੇ ਜੈਨੇਟਿਕ ਇੰਜੀਨੀਅਰਿੰਗ ਅਤੇ ਅਧਿਐਨ ਕੀਤੇ ਜਾਣਗੇ। ਹਾਈਬ੍ਰਿਡ ਬੀਜਾਂ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਅਤੇ ਰਿਲੀਜ਼ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦੀ ਨਿਗਰਾਨੀ ਸੀਨੀਅਰ ਮਾਹਿਰਾਂ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇਗੀ।
ਇੰਡੀਅਨ ਕਾਉਂਸਿਲ ਆਫ਼ ਐਗਰੀਕਲਚਰਲ ਰਿਸਰਚ (ICAR) ਦੋ ਸਾਲਾਂ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਇਸ ਅਧਿਐਨ ਲਈ ਅਰਜ਼ੀਆਂ ਲਵੇਗੀ ਅਤੇ ਆਪਣੀ ਰਿਪੋਰਟ ਜੀ.ਈ.ਏ.ਸੀ (GEAC) ਨੂੰ ਸੌਂਪੇਗੀ। GM-ਧਾਰਾ ਮਸਟਾਰਡ ਹਾਈਬ੍ਰਿਡ 11 (DMH-11) ਦਾ ਪੇਟੈਂਟ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਡੇਅਰੀ ਵਿਕਾਸ ਬੋਰਡ ਅਤੇ ਦਿੱਲੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੇ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਦੀਪਕ ਪਟੇਲ ਕੋਲ ਸਾਂਝੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਹੈ।
ਜੀ.ਈ.ਸੀ. ਨੇ ਸਰ੍ਹੋਂ ਦੀ ਡੀ.ਐੱਮ.ਐੱਚ.-11 (DMH-11) ਹਾਈਬ੍ਰਿਡ ਕਿਸਮ ਦੇ ਵਾਤਾਵਰਨ ਲਈ ਜਾਰੀ ਕਰਨ ਦੀ ਸਿਫ਼ਾਰਸ਼ ਕੀਤੀ ਹੈ, ਉਸ ਨੂੰ ਸੈਂਟਰ ਫਾਰ ਜੈਨੇਟਿਕ ਮੈਨੀਪੁਲੇਸ਼ਨ ਆਫ਼ ਕਰੌਪ ਪਲਾਂਟਸ (ਸੀਜੀਐਮਸੀਪੀ), ਦਿੱਲੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੁਆਰਾ ਵਿਕਸਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਟ੍ਰਾਂਸਜੇਨਿਕ ਸਰ੍ਹੋਂ ਹਾਈਬ੍ਰਿਡ ਡੀ.ਐੱਮ.ਐੱਚ.-11 (DMH-11) ਵਿੱਚ ਪੇਰੈਂਟਲ ਲਾਈਨ bn3.6 ਅਤੇ MOBA2.99 ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਬਾਨਰੇਸ, ਬਾਰਸਟਾਰ ਅਤੇ ਬਾਰ ਜੀਨਾਂ ਲਈ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ। GEAC ਨੇ ਕਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਡੀ.ਐੱਮ.ਐੱਚ.-11 (DMH-11) ਹਾਈਬ੍ਰਿਡ ਦੀ ਵਪਾਰਕ ਵਰਤੋਂ ਸੀਡ ਐਕਟ (1966) ਅਤੇ ਸੰਬੰਧਿਤ ਨਿਯਮਾਂ, ਕਾਨੂੰਨ ਵਿੱਚ ਸੋਧਾਂ ਅਤੇ ਸਮੇਂ-ਸਮੇਂ 'ਤੇ ਲਾਗੂ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਗਜ਼ਟ ਨੋਟੀਫਿਕੇਸ਼ਨਾਂ ਦੇ ਅਧੀਨ ਹੋਵੇਗੀ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ: ਸੁਰੱਖਿਆ ਚਿੰਤਾਵਾਂ ਕਾਰਨ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਜੜੀ-ਬੂਟੀਆਂ ਦੇ ਨਾਸ਼ਕ ਗਲਾਈਫੋਸੇਟ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨੂੰ ਕੀਤਾ ਸੀਮਿਤ
ਨਿਊਯਾਰਕ ਟਾਈਮਜ਼ ਦੀ ਇੱਕ ਰਿਪੋਰਟ ਵਿੱਚ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਜੀਐਮ ਫਸਲਾਂ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਰਸਾਇਣਕ ਕੀਟਨਾਸ਼ਕਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਵਿੱਚ ਵਾਧਾ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਵੀ ਬੀਟੀ ਕਪਾਹ ਦੀ ਖੇਤੀ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕਪਾਹ ਦੀ ਫ਼ਸਲ ਵਿੱਚ ਕੀਟਨਾਸ਼ਕਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਵਿੱਚ ਵਾਧਾ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਹਾਈਬ੍ਰਿਡ ਪ੍ਰਜਾਤੀਆਂ ਦੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਵਰਤੋਂ ਧਰਤੀ ਹੇਠਲੇ ਪਾਣੀ ਅਤੇ ਵਾਤਾਵਰਨ ਨੂੰ ਦੂਸ਼ਿਤ ਕਰ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਰਾਜਸਥਾਨ, ਹਰਿਆਣਾ, ਪੰਜਾਬ, ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਅਤੇ ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦੇ ਲਗਭਗ 70-80 ਲੱਖ ਕਿਸਾਨ ਸਰ੍ਹੋਂ ਦੀ ਖੇਤੀ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਸਰ੍ਹੋਂ ਦੀ ਕਾਸ਼ਤ ਹੇਠ 80 ਲੱਖ ਹੈਕਟੇਅਰ ਰਕਬਾ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਸੂਬਾ ਸਰਕਾਰਾਂ ਕੋਲ ਇਸ ਰਾਈ ਦੀ ਹਾਈਬ੍ਰਿਡ ਕਿਸਮ ਦੇ ਉਦਯੋਗਿਕ ਉਤਪਾਦਨ ਤੋਂ ਇਨਕਾਰ ਕਰਨ ਦੀ ਸ਼ਕਤੀ ਹੈ।
Summary in English: Breakthrough- GEAC approved Paving hybrid of mustard seed DMH11 after a long conflict
