Crop Storage
ਕਿਸੇ ਵੀ ਕਿਸਾਨ ਲਈ ਫ਼ਸਲ ਉਗਾਉਣ ਨਾਲੋਂ ਇਸ ਦੇ ਸਟੋਰੇਜ ਦਾ ਜ਼ਿਆਦਾ ਫ਼ਿਕਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਬਹੁਤੀਆਂ ਖ਼ਬਰਾਂ ਅਜਿਹੀਆਂ ਵੀ ਆਉਂਦੀਆਂ ਰਹਿੰਦੀਆਂ ਹਨ ਜਿੱਥੇ ਫ਼ਸਲਾਂ ਦੀ ਸਹੀ ਸੰਭਾਲ ਨਾ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਕਿਸਾਨਾਂ ਦੀ ਮਿਹਨਤ ਬਰਬਾਦ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ, ਅੱਜ ਅਸੀਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਫਸਲ ਸਟੋਰ ਕਰਨ ਦੇ ਕੁਝ ਵਧੀਆ ਤਰੀਕੇ ਦੱਸਣ ਜਾ ਰਹੇ ਹਾਂ, ਜੋ ਤੁਹਾਡੇ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਜੀਵਨ ਵਿੱਚ ਲਾਭਦਾਇਕ ਹੋਣਗੇ।
ਫਸਲਾਂ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਅਤੇ ਸਟੋਰੇਜ(Crop Protection and Storage)
ਫਸਲ ਸੁਰੱਖਿਆ(Crop Protection)
-
ਅਨਾਜ ਦੀ ਵਧ ਰਹੀ ਆਬਾਦੀ ਦੀ ਮੌਜੂਦਾ ਅਤੇ ਭਵਿੱਖੀ ਮੰਗ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ਲਈ, ਵਾਢੀ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਅਤੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਭੋਜਨ ਦੇ ਨੁਕਸਾਨ ਨੂੰ ਘੱਟ ਕਰਨ 'ਤੇ ਜ਼ੋਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।
-
ਪੂਰੇ ਸਾਲ ਸਹੀ ਅਤੇ ਸੰਤੁਲਿਤ(Balanced Public Distribution) ਜਨਤਕ ਵੰਡ ਨੂੰ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਅਨਾਜ ਨੂੰ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਸਮੇਂ ਲਈ ਸਟੋਰ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
-
ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਵਾਢੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦਾ ਨੁਕਸਾਨ ਲਗਭਗ 10 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਹੋਣ ਦਾ ਅਨੁਮਾਨ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚੋਂ ਇਕੱਲੇ ਸਟੋਰੇਜ ਦੌਰਾਨ ਨੁਕਸਾਨ 58 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਹੋਣ ਦਾ ਅਨੁਮਾਨ ਹੈ।
-
ਪਰ ਉੱਨਤ ਖੇਤੀ ਤਕਨੀਕ (Advanced Agricultural Technology) ਦੇ ਆਉਣ ਨਾਲ ਕਿਸਾਨ ਘੱਟ ਤੋਂ ਘੱਟ ਨੁਕਸਾਨ ਦੇ ਨਾਲ ਅਨਾਜ ਨੂੰ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਸਟੋਰ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਵਧੀਆ ਸਟੋਰੇਜ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਲਈ ਕੀ ਕਰੋ (What to do for best storage performance)
-
ਉਤਪਾਦ ਨੂੰ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸਾਫ਼ ਅਤੇ ਗ੍ਰੇਡ ਕੀਤਾ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।
-
ਅਨਾਜ ਦੇ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਭੰਡਾਰਨ ਲਈ ਨਮੀ ਦਾ ਪੱਧਰ 6-12 ਮਹੀਨਿਆਂ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਸਟੋਰੇਜ ਮਿਆਦ ਲਈ 10-12% ਅਤੇ ਤੇਲ ਬੀਜਾਂ ਲਈ 7-9% ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।
-
ਸਟੋਰੇਜ਼ ਢਾਂਚਿਆਂ ਦੀ ਸਹੀ ਢੰਗ ਨਾਲ ਮੁਰੰਮਤ, ਸਾਫ਼ ਅਤੇ ਰੋਗਾਣੂ ਮੁਕਤ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।
-
ਫਸਲਾਂ ਨੂੰ ਬਾਹਰੀ ਨਮੀ ਵਾਲੀ ਹਵਾ ਦੇ ਸੰਪਰਕ ਤੋਂ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਰੱਖਿਆ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।
-
ਢਾਂਚਾ ਘਰ/ਖੇਤ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਠੰਢੇ ਹਿੱਸੇ ਵਿੱਚ ਬਣਾਇਆ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।
ਸਟੋਰੇਜ਼ ਸਹੂਲਤ ਦੀਆਂ ਜਰੂਰਤਾਂ (Storage Facility Requirements)
-
ਮਿੱਟੀ ਨੂੰ ਨਮੀ, ਮੀਂਹ, ਕੀੜੇ, ਉੱਲੀ, ਚੂਹਿਆਂ, ਪੰਛੀਆਂ ਆਦਿ ਤੋਂ ਵੱਧ ਤੋਂ ਵੱਧ ਸੰਭਵ ਸੁਰੱਖਿਆ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ।
-
ਇਸ ਨੂੰ ਨਿਰੀਖਣ, ਕੀਟਾਣੂ-ਰਹਿਤ, ਲੋਡਿੰਗ, ਅਨਲੋਡਿੰਗ, ਸਫਾਈ ਅਤੇ ਮੁਰੰਮਤ ਲਈ ਜਰੂਰ ਸਹੂਲਤਾਂ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨੀਆਂ
ਚਾਹੀਦੀਆਂ ਹਨ।
-
ਅਨਾਜ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਨਮੀ ਅਤੇ ਤਾਪਮਾਨ ਤੋਂ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਰੱਖਿਆ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਜੋ ਕੀੜੇ ਅਤੇ ਉੱਲੀ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਲਈ ਅਨੁਕੂਲ ਹਨ।
ਅਨਾਜ ਨੂੰ ਕਿਵੇਂ ਕਰੋ ਸਟੋਰ (How to Store Grains)
ਅਨਾਜ ਨੂੰ ਥੋਕ ਵਿੱਚ ਸਟੋਰ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਖੁੱਲ੍ਹੇ ਜਾਂ ਬੋਰੀਆਂ ਵਿੱਚ। ਤਾਂ ਆਓ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੋਵਾਂ ਦਾ ਤਰੀਕਾ:
ਅਨਾਜ ਦੀ ਥੋਕ ਜਾਂ ਖੁੱਲ੍ਹੀ ਸਟੋਰੇਜ (Bulk or Open Storage of Grains)
-
ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਉਤਪਾਦਾਂ ਨੂੰ ਕਈ ਵਾਰ ਸਤਹੀ ਢਾਂਚੇ ਵਿੱਚ ਢਿੱਲੇ ਢੰਗ ਨਾਲ ਸਟੋਰ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
-
ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਅਨਾਜ ਦੀ ਵੱਡੀ ਮਾਤਰਾ ਨੂੰ ਸਟੋਰ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।
-
ਅਨਾਜ ਦੀ ਲੋਡਿੰਗ ਅਤੇ ਅਨਲੋਡਿੰਗ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਸਮੱਸਿਆ ਨਹੀਂ ਹੈ।
-
ਇਸ ਕਿਸਮ ਦੇ ਸਟੋਰੇਜ਼ ਵਿੱਚ ਗਿੰਨੀ ਵਰਗੇ ਸਟੋਰੇਜ ਕੰਟੇਨਰ ਖਰੀਦਣ ਦੀ ਕੋਈ ਲੋੜ ਨਹੀਂ ਹੈ।
-
ਫਸਲ ਸਟੋਰੇਜ ਦਾ ਇਹ ਤਰੀਕਾ ਅਪਣਾ ਕੇ ਮਿਹਨਤ ਅਤੇ ਸਮੇਂ ਦੀ ਬੱਚਤ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ।
ਅਨਾਜ ਦੀ ਬੈਗ ਸਟੋਰੇਜ਼ (Bag Storage of Grains)
-
ਬੈਗ ਸਟੋਰੇਜ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਉਤਪਾਦਾਂ ਨੂੰ ਜੂਟ ਦੀਆਂ ਬੋਰੀਆਂ ਵਿੱਚ ਸਟੋਰ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
-
ਹਰੇਕ ਬੈਗ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਨਿਸ਼ਚਿਤ ਮਾਤਰਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਜਿਸਨੂੰ ਬਿਨਾਂ ਕਿਸੇ ਮੁਸ਼ਕਲ ਦੇ ਖਰੀਦਿਆ, ਵੇਚਿਆ ਜਾਂ ਭੇਜਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।
-
ਬੈਗ ਲੋਡ ਜਾਂ ਅਨਲੋਡ ਕਰਨਾ ਆਸਾਨ ਹੈ।
-
ਲਾਗ ਵਾਲੇ ਜਾਂ ਖਰਾਬ ਹੋਏ ਬੈਗਾਂ ਨੂੰ ਹਟਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।
-
ਬੈਗ ਸਟੋਰੇਜ਼ ਵਿੱਚ ਕੀੜੇ ਦੀ ਲਾਗ ਘੱਟ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ : ਕਣਕ ਦਾ ਨਿਰਯਾਤ ਚਾਰ ਗੁਣਾ ਵਧਿਆ! ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਮੁਦਰਾ ਕਮਾਉਣ ਵਿੱਚ ਚੌਲ ਸਿਖਰ ਤੇ
Summary in English: Crop Storage: Here are some easy ways to store grain! Cost less than half
