ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਖੇਤੀ ਵਿੱਚ ਵੱਡੇ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਨਦੀਨਾਂ ਨੂੰ ਮਾਰਨ ਵਾਲੇ ਰਸਾਇਣਕ ਗਲਾਈਫੋਸੇਟ ਦੀ ਸਿੱਧੀ ਵਰਤੋਂ 'ਤੇ ਪਾਬੰਦੀ ਲਗਾ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਹਵਾਲਾ ਦਿੱਤਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨਾਲ ਕਿਸਾਨਾਂ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪਸ਼ੂਆਂ ਦੀ ਸਿਹਤ 'ਤੇ ਨੁਕਸਾਨਦੇਹ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪਾਏ ਗਏ ਹਨ। ਗਲਾਈਫੋਸੇਟ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਮੁੱਖ ਤੌਰ 'ਤੇ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਚਾਹ ਦੇ ਬਾਗਾਂ ਵਿੱਚ ਜੜੀ-ਬੂਟੀਆਂ ਨੂੰ ਕੰਟਰੋਲ ਕਰਨ ਲਈ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਦੱਸ ਦੇਈਏ ਕਿ ਅਣਚਾਹੇ ਵਾਧੇ ਨੂੰ ਕੰਟਰੋਲ ਕਰਨ ਲਈ ਗੈਰ-ਫਸਲ ਵਾਲੇ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਇਸ ਰਸਾਇਣ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
ਕੇਂਦਰ ਨੇ ਅਧਿਕਾਰਤ ਤੌਰ 'ਤੇ ਜੜੀ-ਬੂਟੀਆਂ ਦੇ ਨਾਸ਼ਕ ਗਲਾਈਫੋਸੇਟ ਦੀ ਵਰਤੋਂ 'ਤੇ ਪਾਬੰਦੀ ਲਗਾ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਇਹ ਰੋਕ ਗਲਾਈਫੋਸੇਟ ਕਾਰਨ ਮਨੁਖਾਂ ਅਤੇ ਜਾਨਵਰਾਂ ਦੀ ਸਿਹਤ 'ਤੇ ਪੈ ਰਹੇ ਖਤਰੇ ਦੇ ਡਰੋਂ ਲਗਾਈ ਹੈ। ਹੁਣ ਤੋਂ, ਗਲਾਈਫੋਸੇਟ ਨੂੰ ਹੁਣ ਸਿਰਫ ਪੈਸਟ ਕੰਟਰੋਲ ਆਪਰੇਟਰਾਂ (PCOs) ਰਾਹੀਂ ਲਾਗੂ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ।
ਤੁਹਾਨੂੰ ਦੱਸ ਦੇਈਏ ਕਿ ਸਰਕਾਰ ਵੱਲੋਂ 26 ਅਕਤੂਬਰ ਦੀ ਰਾਤ ਨੂੰ ਜਾਰੀ ਗਜ਼ਟ ਵਿੱਚ ਗਲਾਈਫੋਸੇਟ 'ਤੇ ਪਾਬੰਦੀ ਬਾਰੇ ਨੋਟੀਫਿਕੇਸ਼ਨ ਜਾਰੀ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਗੈਜੇਟ ਵਿੱਚ ਲਿਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਕਿਸਾਨ ਗਲਾਈਫੋਸੇਟ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਪੈਸਟ ਕੰਟਰੋਲ ਆਪਰੇਟਰਾਂ (PCOs) ਰਾਹੀਂ ਹੀ ਕਰ ਸਕਣਗੇ। ਪੀਸੀਓ (PCOs) ਨਦੀਨਾਂ ਅਤੇ ਕੀਟਨਾਸ਼ਕਾਂ ਦੇ ਇਲਾਜ ਲਈ ਉੱਚ ਗੁਣਵੱਤਾ ਵਾਲੇ ਰਸਾਇਣਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨ ਲਈ ਲਾਇਸੰਸਸ਼ੁਦਾ ਹਨ। ਗਲਾਈਫੋਸੇਟ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਦਾ ਮਾਮਲਾ ਪਿਛਲੇ ਦੋ ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਟੇਬਲ ਵਿੱਚ ਵਿਚਾਰ ਅਧੀਨ ਸੀ।
ਤੁਹਾਨੂੰ ਦੱਸ ਦੇਈਏ ਕਿ ਪੀ.ਸੀ.ਓ (PCOs) ਨੂੰ ਕੀੜਿਆਂ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਚੂਹਿਆਂ ਦੇ ਇਲਾਜ ਲਈ ਘਾਤਕ ਰਸਾਇਣਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨ ਲਈ ਅਧਿਕਾਰਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਟਿੱਪਣੀਆਂ ਅਤੇ ਵਿਚਾਰਾਂ ਲਈ ਪਾਬੰਦੀ ਦੇ ਖਰੜੇ ਨੂੰ ਵੰਡੇ ਜਾਣ ਦੇ ਦੋ ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਵੱਧ ਸਮੇਂ ਬਾਅਦ, ਕੱਲ ਰਾਤ ਇੱਕ ਰਸਮੀ ਗਜ਼ਟ ਨੋਟੀਫਿਕੇਸ਼ਨ ਜਾਰੀ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਅਧਿਕਾਰਤ ਆਦੇਸ਼ ਨੇ ਇਸ ਨੂੰ ਸਪੱਸ਼ਟ ਤੌਰ 'ਤੇ ਨਹੀਂ ਦੱਸਿਆ, ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਮਾਹਰ ਮੰਨਦੇ ਹਨ ਕਿ ਇਸਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਕਿਸਾਨਾਂ ਦੁਆਰਾ ਗਲਾਈਫੋਸੇਟ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨੂੰ ਸੀਮਤ ਕਰਨਾ ਹੈ।
ਫ਼ਸਲ ਨੂੰ ਜਲਦੀ ਸੁਕਾਉਣ ਲਈ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਵਰਤੋਂ
ਚਾਹ ਉਗਾਉਣ ਵਾਲੇ ਰਾਜਾਂ ਵਿੱਚ, ਗਲਾਈਫੋਸੇਟ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਮੁੱਖ ਨਦੀਨ ਨਿਯੰਤਰਣ ਵਜੋਂ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਗਲਾਈਫੋਸੇਟ ਦੇ ਸਿਹਤ ਪ੍ਰਭਾਵਾਂ ਦਾ ਅਧਿਐਨ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਖੋਜਕਰਤਾਵਾਂ ਨੇ ਪਾਇਆ ਹੈ ਕਿ ਛੋਲਿਆਂ ਦੇ ਕਿਸਾਨ ਇਸ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਫਸਲ ਨੂੰ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਸੁਕਾਉਣ ਲਈ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਕਿਸਾਨਾਂ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪਸ਼ੂਆਂ ਦੀ ਸਿਹਤ 'ਤੇ ਗਲਾਈਫੋਸੇਟ ਦੇ ਨੁਕਸਾਨਦੇਹ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪਾਏ ਗਏ ਹਨ। ਜਦੋਂ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਐਚਟੀ ਬੀਟੀ ਕਪਾਹ ਦੀ ਕਾਸ਼ਤ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ, ਤਾਂ ਗਲਾਈਕੋਫੇਟ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਈ ਗੁਣਾ ਵੱਧ ਗਈ ਸੀ। ਇਸ ਕਾਰਨ ਜ਼ਮੀਨ ਦੀ ਖਾਦ ਸ਼ਕਤੀ, ਧਰਤੀ ਹੇਠਲਾ ਪਾਣੀ ਵੀ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।
ਗਲਾਈਫੋਸੇਟ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਮੁੱਖ ਤੌਰ 'ਤੇ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਚਾਹ ਦੇ ਬਾਗਾਂ ਵਿੱਚ ਜੜੀ-ਬੂਟੀਆਂ ਨੂੰ ਕੰਟਰੋਲ ਕਰਨ ਲਈ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਰਸਾਇਣ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਗੈਰ-ਫਸਲ ਵਾਲੇ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਅਣਚਾਹੇ ਵਾਧੇ ਨੂੰ ਕੰਟਰੋਲ ਕਰਨ ਲਈ ਵੀ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਸਿੰਚਾਈ ਚੈਨਲਾਂ, ਰੇਲਵੇ ਸਾਈਡਿੰਗਾਂ, ਡਿੱਗੀ ਜ਼ਮੀਨ, ਬੰਨ੍ਹ, ਖੇਤ ਦੀਆਂ ਸਰਹੱਦਾਂ, ਪਾਰਕਾਂ, ਉਦਯੋਗਿਕ ਅਤੇ ਫੌਜੀ ਸਹੂਲਤਾਂ, ਹਵਾਈ ਅੱਡੇ, ਪਾਵਰ ਪਲਾਂਟ ਆਦਿ ਦੇ ਨਾਲ ਲੱਗਦੇ ਖੇਤਰ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ।
ਕਾਰਕੁੰਨਾਂ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਗਲਾਈਫੋਸੇਟ ਚਨੇ ਵਰਗੀਆਂ ਫਸਲਾਂ ਵਿੱਚ ਪਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ, ਜਿੱਥੇ ਕਿਸਾਨ ਇਸ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਉਪਜ ਨੂੰ ਸੁਕਾਉਣ ਲਈ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਗੈਰ-ਕਾਨੂੰਨੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਐਚਟੀ ਬੀਟੀ ਕਪਾਹ ਦੇ ਉਗਾਉਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਗਲਾਈਫੋਸੇਟ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨਾਟਕੀ ਢੰਗ ਨਾਲ ਵਧ ਗਈ।
ਆਰਡਰ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ਲਈ, ਕੈਮੀਕਲ ਲਈ ਰਜਿਸਟ੍ਰੇਸ਼ਨ ਦੇ ਸਾਰੇ ਸਰਟੀਫਿਕੇਟ ਜੋ ਕੰਪਨੀਆਂ ਨੂੰ ਇਸ ਨੂੰ ਬਣਾਉਣ ਜਾਂ ਵੇਚਣ ਲਈ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨੇ ਚਾਹੀਦੇ ਹਨ, ਹੁਣ ਰਜਿਸਟ੍ਰੇਸ਼ਨ ਕਮੇਟੀ ਨੂੰ ਵਾਪਸ ਕੀਤੇ ਜਾਣੇ ਚਾਹੀਦੇ ਹਨ। ਹੁਕਮਾਂ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਜੇਕਰ ਕੋਈ ਕੰਪਨੀ ਤਿੰਨ ਮਹੀਨਿਆਂ ਦੇ ਅੰਦਰ ਰਜਿਸਟ੍ਰੇਸ਼ਨ ਸਰਟੀਫਿਕੇਟ ਵਾਪਸ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਅਸਫਲ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ, ਤਾਂ 1968 ਦੇ ਕੀਟਨਾਸ਼ਕ ਐਕਟ ਨੂੰ ਲਾਗੂ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ: ਜਨ ਸਿਹਤ ਅਤੇ ਪੋਸ਼ਣ ਲਈ ਪੌਸ਼ਟਿਕ ਅਨਾਜ ਉਤਪਾਦਾਂ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰੇਗਾ ਭਾਰਤ: ਤੋਮਰ
ਜਿਕਰਯੋਗ ਹੈ ਕਿ ਕੁਝ ਸੂਬੇ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਗਲਾਈਫੋਸੇਟ 'ਤੇ ਪਾਬੰਦੀ ਲਗਾ ਚੁੱਕੇ ਹਨ। ਵਿਸ਼ਵ ਸਿਹਤ ਸੰਗਠਨ ਅਤੇ ਕੈਂਸਰ 'ਤੇ ਖੋਜ ਲਈ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਏਜੰਸੀ ਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ 2015 ਦੇ ਅਧਿਐਨ ਅਨੁਸਾਰ ਗਲਾਈਫੋਸੇਟ "ਸੰਭਵ ਤੌਰ 'ਤੇ ਮਨੁੱਖਾਂ ਲਈ ਕਾਰਸਿਨੋਜਨਿਕ ਹੈ"।
"ਹੁਣ ਮੁੱਖ ਚਿੰਤਾ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਕਾਸ਼ਤ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਪੈਸਟ ਕੰਟਰੋਲ ਓਪਰੇਟਰ ਸਿਸਟਮ ਉਪਲਬਧ ਨਹੀਂ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਆਦੇਸ਼ ਲਾਜ਼ਮੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਜ਼ਮੀਨ 'ਤੇ ਹਫੜਾ-ਦਫੜੀ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣੇਗਾ। ਦੂਜਾ, ਪੀਸੀਓ (PCOs) ਦੀ ਸ਼ਮੂਲੀਅਤ ਨਾਲ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਵਾਧੂ ਖਰਚੇ ਆਉਣਗੇ, ਇਸ ਲਈ ਇਹ ਕਿਸਾਨ-ਕੇਂਦ੍ਰਿਤ ਕਦਮ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਇਹ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ”ਐਗਰੋ-ਕੈਮੀਕਲਜ਼ ਫੈਡਰੇਸ਼ਨ ਆਫ਼ ਇੰਡੀਆ (ACFI) ਦੇ ਡਾਇਰੈਕਟਰ ਜਨਰਲ ਕਲਿਆਣ ਗੋਸਵਾਮੀ ਦਾ।
Summary in English: Government Limits Use of Herbicide Glyphosate Due to Safety Concerns