ਨਾਬਾਰਡ ਕਿਸਾਨ ਸੰਕਟ ਸੂਚਕ ਅੰਕ ਜਾਰੀ
ਸਾਰੇ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਇੱਕੋ ਜਿਹੇ ਸੰਕਟ ਪੈਕੇਜ ਦੇਣ ਦੀ ਬਜਾਏ, ਸਰਕਾਰ ਅਤੇ ਵਿੱਤੀ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਸੰਕਟ ਦੀ ਗੰਭੀਰਤਾ ਦੇ ਆਧਾਰ 'ਤੇ ਮਦਦ ਦੇ ਇੱਕ ਢੁਕਵੇਂ ਪੈਕੇਜ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਕਰ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ।
NABARD Farmer Distress Index 2022: ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਸੀਮਾਂਤ ਅਤੇ ਛੋਟੇ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਖੇਤੀ ਕਰਜ਼ਾ ਮੁਆਫ਼ੀ ਦੇ ਸੰਬੰਧ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਕੱਚਾ ਸੌਦਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ, ਨੈਸ਼ਨਲ ਬੈਂਕ ਫਾਰ ਐਗਰੀਕਲਚਰ ਐਂਡ ਰੂਰਲ ਡਿਵੈਲਪਮੈਂਟ ਨੂੰ ਟਰੈਕ ਕਰਨ ਅਤੇ ਪਛਾਣ ਕਰਨ ਦੇ ਉਦੇਸ਼ ਨਾਲ ਕਿਸਾਨ ਸੰਕਟ ਸੂਚਕ ਅੰਕ ਬਣਾਉਣ ਦੀ ਯੋਜਨਾ ਬਣਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਜਿਸਦਾ ਮਕਸਦ ਭਾਰਤ ਦੇ ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਖ਼ਤਰੇ ਵਿੱਚ ਪਏ ਅਤੇ ਲੋੜਵੰਦ ਕਿਸਾਨਾਂ ਦੀ ਸਹਾਇਤਾ ਕਰਨਾ ਹੈ।
ਦੱਸ ਦਈਏ ਕਿ ਨਾਬਾਰਡ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਕ੍ਰਿਸ਼ਕ ਸਮਾਜ ਵੱਲੋਂ ਸਾਂਝੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਕਰਵਾਏ ਗਏ ਅਧਿਐਨ ਅਨੁਸਾਰ, 60% ਤੋਂ ਵੱਧ ਉੱਚ ਅਤੇ ਜਿਆਦਾ ਸੰਕਟ ਦਰਾਂ ਵਾਲੇ ਛੋਟੇ ਅਤੇ ਸੀਮਾਂਤ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਖੇਤੀ ਕਰਜ਼ਾ ਮੁਆਫੀ ਦਾ ਲਾਭ ਨਹੀਂ ਮਿਲਿਆ ਹੈ। ਨਾਲ ਹੀ, ਮੱਧਮ ਸੰਕਟ ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਵਿੱਚ ਆਉਣ ਵਾਲੇ 60% SMF ਕਿਸਾਨ ਇਸ ਲਾਭ ਤੋਂ ਵਾਂਝੇ ਸਨ।
ਜਿਕਰਯੋਗ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਅਧਿਐਨ ਵਿੱਚ ਇਹ ਪਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ ਵਿੱਚ, ਛੋਟੇ ਅਤੇ ਸੀਮਾਂਤ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ 'ਘੱਟ' ਸੰਕਟ ਵਜੋਂ ਵੰਡਿਆ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਵੱਧ ਤੋਂ ਵੱਧ FLW ਲਾਭ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ ਦੇ 42% ਦੇ ਕਰੀਬ ਐਸਐਮਐਫ ਕਿਸਾਨ ਅਜਿਹੇ ਸਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸੰਕਟ ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸੀ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਕੋਈ ਲਾਭ ਨਹੀਂ ਮਿਲਿਆ। ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ, 47 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਐਸਐਮਐਫ ਜੋ ਬਹੁਤ ਜਿਆਦਾ ਉੱਚ ਸੰਕਟ ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਵਿੱਚ ਹਨ ਅਤੇ 45 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਜੋ ਉੱਚ ਸੰਕਟ ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਵਿੱਚ ਹਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ FLW ਲਾਭ ਨਹੀਂ ਮਿਲੇ ਹਨ। ਯੂਪੀ ਅਤੇ ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ ਦੇ ਗੰਨਾ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੇ FLW ਲਾਭ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੇ ਭਾਵੇਂ ਕਿ ਉਹਨਾਂ ਕੋਲ ਜ਼ਮੀਨ ਦੀ ਸਿੰਚਾਈ ਸੀ ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਕੋਲ ਕੀਮਤ ਸਮਰਥਨ ਸੀ। ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਕਿਸਾਨਾਂ ਕੋਲ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਜ਼ਮੀਨ ਸਿੰਜਾਈ ਤੋਂ ਰਹਿਤ ਹੈ ਅਤੇ ਘੱਟ ਮੁੱਲ ਵਾਲੀਆਂ ਫ਼ਸਲਾਂ ਉਗਾਉਂਦੇ ਹਨ, ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸਰਕਾਰ ਵੱਲੋਂ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ ਸਮਰਥਨ ਮੁੱਲ 'ਤੇ ਨਹੀਂ ਖਰੀਦਿਆ ਜਾਂਦਾ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਵਿੱਤੀ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਵੀ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਮਸਲਨ ਜ਼ੀਰੋ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਅਜਿਹੀਆਂ ਸ਼ਿਕਾਇਤਾਂ ਆਈਆਂ ਸਨ ਕਿ ਅਮੀਰ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਐਫ.ਐਲ.ਡਬਲਯੂ. ਦਾ ਲਾਭ ਮਿਲਦਾ ਹੈ।
ਨਾਬਾਰਡ ਕਿਸਾਨ ਸੰਕਟ ਸੂਚਕ ਅੰਕ ਦੀਆਂ ਜ਼ਰੂਰੀ ਗੱਲਾਂ
-ਸੰਕਟ ਦੇ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਕਰਦਿਆਂ, ਵਿੱਤੀ ਸੰਸਥਾ ਅਤੇ ਸਰਕਾਰ ਸਾਰੇ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਸੰਕਟ ਪੈਕੇਜ ਦੇਣ ਦੀ ਬਜਾਏ ਇੱਕ ਢੁਕਵੇਂ ਸਹਾਇਤਾ ਪੈਕੇਜ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਵਰਤਮਾਨ ਵਿੱਚ ਹੈ।
-ਇਹ ਸੂਚਕਾਂਕ ਦੇਸ਼ ਭਰ ਵਿੱਚ ਇਕਸਾਰ ਨਹੀਂ ਹੋਵੇਗਾ, ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਥਾਂ ਅਤੇ ਸੂਬੇ ਦੇ ਤਣਾਅ ਪੱਧਰਾਂ ਦੇ ਆਧਾਰ 'ਤੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਹੋਵੇਗਾ।
-ਇਸ ਸੂਚਕਾਂਕ ਤੋਂ ਸਰਕਾਰੀ ਵਿਭਾਗਾਂ, ਵਿੱਤੀ ਖੇਤਰ ਅਤੇ ਬੀਮਾ ਕੰਪਨੀਆਂ ਨੂੰ ਮਦਦ ਮਿਲੇਗੀ।
-ਇੱਕ ਕਿਸਾਨ ਦੀ ਬਿਪਤਾ ਦੀ ਗਣਨਾ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਉਸ ਦੀਆਂ ਫਸਲਾਂ ਨੂੰ ਹੋਏ ਨੁਕਸਾਨ ਦੀ ਹੱਦ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
ਨਾਬਾਰਡ ਕਿਸਾਨ ਸੰਕਟ ਸੂਚਕ ਅੰਕ ਦੇ ਮੁੱਖ ਤੱਤ
-ਇਹ ਸੂਚਕਾਂਕ ਜਲਵਾਯੂ ਸਥਿਤੀ, ਮੌਸਮ ਦੀ ਸਥਿਤੀ, ਖੇਤੀ ਵਸਤਾਂ, ਕਿਸਾਨਾਂ 'ਤੇ ਕਰਜ਼ੇ ਦਾ ਬੋਝ ਅਤੇ ਬਾਜ਼ਾਰ ਬਾਰੇ ਉੱਚ-ਆਵਿਰਤੀ ਵਾਲੇ ਅੰਕੜਿਆਂ ਨੂੰ ਇਕੱਠਾ ਕਰੇਗਾ।
-ਇਹ ਸੂਚਕਾਂਕ ਵੱਧ ਵਰਖਾ, ਮਾਨਸੂਨ ਦੀ ਬਾਰਿਸ਼, ਮਿੱਟੀ ਦੀ ਨਮੀ ਅਤੇ ਤਾਪਮਾਨ ਵਿੱਚ ਤਬਦੀਲੀਆਂ, ਖੁਸ਼ਕ ਮੌਸਮ, ਸਿੰਚਾਈ ਅਧੀਨ ਰਕਬਾ, ਹਰੇਕ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਫਸਲਾਂ ਦਾ ਝਾੜ, ਅਸਧਾਰਨ ਠੰਡ ਅਤੇ ਜ਼ਮੀਨੀ ਪਾਣੀ ਦੀ ਡੂੰਘਾਈ ਨੂੰ ਮਾਪੇਗਾ। -ਸੂਚਕਾਂਕ ਵਿੱਚ ਕਿਸਾਨ ਲਈ ਉਪਲਬਧ ਮਾਰਕੀਟਿੰਗ ਮੌਕਿਆਂ ਜਿਵੇਂ ਕਿ MSP ਸਮਰਥਨ ਦਾ ਵੀ ਮੁਲਾਂਕਣ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ।
-ਕਿਸਾਨਾਂ ਦੇ ਮੌਜੂਦਾ ਕਰਜ਼ੇ ਦੇ ਬੋਝ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਫਸਲ ਬੀਮੇ ਦੀ ਪਹੁੰਚ 'ਤੇ ਮਾਪਦੰਡ ਵੀ ਹੋਣਗੇ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ: ਪੰਜਾਬ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਲਿਆ ਕਿਸਾਨਾਂ ਲਈ ਵੱਡਾ ਫੈਸਲਾ! ਪ੍ਰਤੀ ਏਕੜ ਮਿਲੇਗੀ ਇੰਨੀ ਮਦਦ!
ਇਸ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਦਾ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਕੀ ਲਾਭ ਹੋਵੇਗਾ?
-ਸੰਕਟ ਦੀ ਗੰਭੀਰਤਾ 'ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਕਰਦਿਆਂ, ਰਿਣਦਾਤਾ ਅਤੇ ਸਰਕਾਰ ਫਸਲੀ ਕਰਜ਼ੇ ਦੀ ਪੁਨਰਗਠਨ, ਬਿਨਾਂ ਸ਼ਰਤ ਗ੍ਰਾਂਟਾਂ, ਜਾਂ ਪੂਰੀ ਕਰਜ਼ਾ ਮੁਆਫੀ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨ ਦੇ ਯੋਗ ਹੋਣਗੇ।
-ਇਸ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਰਾਹੀਂ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਕਿਸਾਨੀ ਸੰਕਟ ਅਤੇ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਸੂਚਕਾਂਕ ਦੇ ਸੁਮੇਲ 'ਤੇ ਵਿਅਕਤੀਗਤ ਕਿਸਾਨਾਂ ਦੀ ਸਹਾਇਤਾ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਫਸਲਾਂ, ਜ਼ਮੀਨ ਤੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਆਮਦਨ ਦੀ ਸਿੰਚਾਈ ਸਥਿਤੀ, ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਉਤਪਾਦ ਮਾਰਕੀਟ ਕਮੇਟੀ (ਏ.ਪੀ.ਐੱਮ.ਸੀ.) ਦੇ ਬਾਜ਼ਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਕੀਮਤ ਅਤੇ ਔਸਤ ਦੁਆਰਾ ਮਾਪਿਆ ਜਾਵੇਗਾ।
-ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਸੂਚਕਾਂਕ ਨੀਤੀ ਨਿਰਮਾਤਾਵਾਂ ਨੂੰ ਕਿਸਾਨ ਸੰਕਟ ਦੀ ਨਿਗਰਾਨੀ ਕਰਨ ਅਤੇ ਭਵਿੱਖਬਾਣੀ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰੇਗਾ। ਇਹ ਸੂਚਕਾਂਕ ਸਿਰਫ਼ ਫ਼ਸਲਾਂ ਦੇ ਨੁਕਸਾਨ 'ਤੇ ਧਿਆਨ ਕੇਂਦਰਿਤ ਕਰਨ ਦੀ ਬਜਾਏ ਕਿਸਾਨੀ ਸੰਕਟ ਦਾ ਸਰਬਪੱਖੀ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀਕੋਣ ਦੇਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰੇਗਾ।
Summary in English: Nabard Farmer Crisis Index has been released, know about its important facts
