ਵਿਸ਼ਵ ਦਾਲਾਂ ਦਿਵਸ ਦੇ ਮੌਕੇ 'ਤੇ ਵਿਸ਼ੇਸ਼
International Year of Pulses: ਦਾਲਾਂ ਦੀਆਂ ਫ਼ਸਲਾਂ ਨੂੰ ਫਲ਼ੀਦਾਰ ਫ਼ਸਲਾਂ ਵਜੋਂ ਵੀ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ - ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਮਲਕਾ, ਮਸੂਰ, ਲੋਬੀਆ, ਅਰਹਰ, ਰਾਜਮਾ, ਮਟਰ, ਬੀਨਜ਼ ਅਤੇ ਛੋਲੇ। ਫਲੀਦਾਰ ਫਸਲਾਂ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਆਕਾਰਾਂ, ਬਣਾਵਟ, ਕਿਸਮਾਂ ਅਤੇ ਰੰਗਾਂ ਵਿੱਚ ਪਾਈਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਇਹ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਦੇ ਪਕਵਾਨਾਂ ਦਾ ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਹਿੱਸਾ ਹੈ, ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਅਰਹਰ, ਰਾਜਮਾ, ਛੋਲੇ, ਮਟਰ, ਸੇਮ, ਮੋਠ, ਮੂੰਗ ਅਤੇ ਮਸੂਰ ਸਭ ਤੋਂ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਅਤੇ ਵਿਆਪਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਖਪਤ ਕੀਤੀਆਂ ਜਾਣ ਵਾਲੀਆਂ ਦਾਲਾਂ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਜ਼ਰੂਰੀ ਪੌਸ਼ਟਿਕ ਤੱਤ ਜਿਵੇਂ ਫਾਈਬਰ, ਪ੍ਰੋਟੀਨ, ਵਿਟਾਮਿਨ ਅਤੇ ਖਣਿਜ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਅਤੇ ਸਿਹਤਮੰਦ ਸੁਪਰਫੂਡ ਬਣਾਉਂਦੇ ਹਨ।
ਇਨ੍ਹਾਂ ਪੌਸ਼ਟਿਕ ਤੱਤਾਂ ਨਾਲ ਭਰਪੂਰ ਭੋਜਨ ਫਸਲਾਂ ਦੀ ਮਹੱਤਤਾ ਨੂੰ ਪਛਾਣਨ ਲਈ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਦੀ ਜਨਰਲ ਅਸੈਂਬਲੀ ਨੇ 20 ਦਸੰਬਰ 2013 ਨੂੰ ਇੱਕ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਮਤਾ (A/RES/68/231) ਅਪਣਾਇਆ ਅਤੇ 2016 ਨੂੰ ਦਾਲਾਂ ਦੇ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸਾਲ (IYP) ਵਜੋਂ ਮਨੋਨੀਤ ਕੀਤਾ। ਇਸਦੀ ਅਗਵਾਈ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਦੇ ਫੂਡ ਐਂਡ ਐਗਰੀਕਲਚਰ ਆਰਗੇਨਾਈਜ਼ੇਸ਼ਨ (FAO) ਦੁਆਰਾ 2016 ਵਿੱਚ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ ਅਤੇ ਇਸ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਨੇ ਸਫਲਤਾਪੂਰਵਕ ਦਾਲਾਂ ਦੇ ਪੌਸ਼ਟਿਕ ਅਤੇ ਵਾਤਾਵਰਣਕ ਲਾਭਾਂ ਬਾਰੇ ਜਨਤਕ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਫੈਲਾਉਣ ਦਾ ਕੰਮ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਇਸ ਰੁਝਾਨ ਨੂੰ ਜਾਰੀ ਰੱਖਣ ਲਈ ਦਸੰਬਰ 2018 ਵਿੱਚ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਮਹਾਸਭਾ ਨੇ 10 ਫਰਵਰੀ ਨੂੰ ਵਿਸ਼ਵ ਦਾਲਾਂ ਦਿਵਸ ਵਜੋਂ ਮਨੋਨੀਤ ਕੀਤਾ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ : Rabi Pulses: ਹਾੜੀ ਸੀਜ਼ਨ ਦੀਆਂ ਮੁੱਖ ਦਾਲਾਂ ਦੀ ਬਿਜਾਈ, ਚੰਗੇ ਝਾੜ ਲਈ ਅਪਣਾਓ ਇਹ ਉੱਨਤ ਵਿਧੀ
ਤੁਹਾਨੂੰ ਦੱਸ ਦੇਈਏ ਕਿ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਦਾਲਾਂ ਦਾ ਵਿਸ਼ਵ ਦਿਵਸ (IYP) 10 ਫਰਵਰੀ, 2019 ਨੂੰ ਆਯੋਜਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਹ ਤਿਉਹਾਰ ਦਾਲਾਂ ਬਾਰੇ ਜਨਤਕ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਦਾ ਇੱਕ ਵਿਲੱਖਣ ਮੌਕਾ ਪੇਸ਼ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਬਿਹਤਰ ਉਤਪਾਦਨ, ਪੋਸ਼ਣ, ਵਾਤਾਵਰਣ ਅਤੇ ਜੀਵਨ ਲਈ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਭੋਜਨ ਪ੍ਰਣਾਲੀਆਂ ਨੂੰ ਵਧੇਰੇ ਲਾਭਕਾਰੀ, ਸੰਮਲਿਤ, ਲਚਕੀਲੇ ਅਤੇ ਟਿਕਾਊ ਵਿੱਚ ਬਦਲਣ ਵਿੱਚ ਉਹ ਬੁਨਿਆਦੀ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾ ਸਕਦੇ ਹਨ।
ਇਨ੍ਹਾਂ ਸਮਾਗਮਾਂ ਰਾਹੀਂ ਸਰਕਾਰਾਂ, ਨਿੱਜੀ ਖੇਤਰ, ਭਾਈਵਾਲ ਸੰਸਥਾਵਾਂ, ਜਨਤਾ ਅਤੇ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਦਾਲਾਂ ਦੇ ਉਤਪਾਦਨ ਅਤੇ ਖਪਤ ਨੂੰ ਵਧਾਉਣ ਅਤੇ ਟਿਕਾਊ ਅਤੇ ਸਿਹਤਮੰਦ ਖੁਰਾਕ ਦੇ ਹਿੱਸੇ ਵਜੋਂ ਭੋਜਨ ਪ੍ਰਣਾਲੀਆਂ ਨੂੰ ਅਪਣਾਉਣ ਲਈ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ : Pulses: ਅਰਹਰ ਦੀਆਂ ਇਹ 2 ਕਿਸਮਾਂ ਦੇਣਗੀਆਂ ਵਾਧੂ ਪੈਦਾਵਾਰ, ਜਾਣੋ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਖੂਬੀਆਂ
ਦਾਲਾਂ ਪਾਣੀ ਦੀ ਘਾਟ ਵਾਲੇ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਕਿਸਾਨਾਂ ਦੇ ਬਿਹਤਰ ਜੀਵਨ ਵਿੱਚ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾਉਂਦੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਨਾਲ ਹੀ ਖੇਤੀ ਪ੍ਰਣਾਲੀਆਂ ਨੂੰ ਵਧੇਰੇ ਪਹੁੰਚਯੋਗ ਅਤੇ ਆਸਾਨ ਬਣਾਉਂਦੀਆਂ ਹਨ, ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਘੱਟ ਪਾਣੀ ਨਾਲ ਪੈਦਾ ਕੀਤੀਆਂ ਜਾ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਇੱਥੋਂ ਤੱਕ ਕਿ ਦਾਲਾਂ ਦੀਆਂ ਫ਼ਸਲਾਂ ਵੀ ਸੋਕੇ ਅਤੇ ਜਲਵਾਯੂ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਆਫ਼ਤਾਂ, ਪ੍ਰਤੀਕੂਲ ਹਾਲਤਾਂ ਅਤੇ ਜਲਵਾਯੂ ਤਬਦੀਲੀ ਨੂੰ ਦੂਜੀਆਂ ਫ਼ਸਲਾਂ ਨਾਲੋਂ ਬਿਹਤਰ ਢੰਗ ਨਾਲ ਬਰਦਾਸ਼ਤ ਕਰ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਇਹ ਖੇਤੀ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਦਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹਿੱਸਾ ਬਣ ਗਈਆਂ ਹਨ।
ਵੱਖ-ਵੱਖ ਖੇਤੀ ਪ੍ਰਣਾਲੀਆਂ (ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਐਗਰੋ-ਫੋਰੈਸਟਰੀ, ਅੰਤਰ-ਫਸਲੀ ਅਤੇ ਏਕੀਕ੍ਰਿਤ ਖੇਤੀ ਪ੍ਰਣਾਲੀਆਂ) ਵਿੱਚ ਦਾਲਾਂ ਨੂੰ ਸ਼ਾਮਲ ਕਰਨਾ ਖੇਤੀ ਦੀ ਉਪਜੀਵਿਕਾ ਦੀ ਸੌਖ ਅਤੇ ਉਤਪਾਦਕਤਾ ਨੂੰ ਬਿਹਤਰ ਬਣਾਉਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਆਰਥਿਕ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀਕੋਣ ਤੋਂ, ਦਾਲਾਂ ਦੇ ਉਤਪਾਦਨ ਅਤੇ ਵਪਾਰ 'ਤੇ ਆਧਾਰਿਤ ਉਦਯੋਗ ਖੇਤਰੀ ਅਤੇ ਗਲੋਬਲ ਸਪਲਾਈ ਚੇਨਾਂ ਦੀ ਪਹੁੰਚ ਨੂੰ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਇੱਕ ਸਕਾਰਾਤਮਕ ਹਿੱਸਾ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ, ਇਸ ਨਾਲ ਖਪਤਕਾਰਾਂ ਨੂੰ ਪੌਸ਼ਟਿਕ ਭੋਜਨ ਪਦਾਰਥ ਮੁਹੱਈਆ ਕਰਵਾਉਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਮਿਲੇਗੀ। ਇਹ ਕੁਦਰਤੀ ਸਰੋਤਾਂ ਦੀ ਟਿਕਾਊ ਵਰਤੋਂ ਵਿੱਚ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਪੇਟ ਭਰਨ ਦਾ ਬਦਲਵਾਂ ਆਧਾਰ ਹਨ, ਸਗੋਂ ਇਹ ਢੁਕਵੇਂ ਪੌਸ਼ਟਿਕ ਤੱਤ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਵੀ ਵੱਡਾ ਸੁਧਾਰ ਕਰਨਗੇ।
Summary in English: Special on the occasion of World Pulses Day
