ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਤੇ ਕਿਸਾਨ ਭਲਾਈ ਮੰਤਰਾਲੇ ਵੱਲੋਂ ਭਾਰਤੀ ਖੇਤੀ ਖੋਜ ਕੇਂਦਰ (IARI), ਪੂਸਾ, ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ ਵਿਖੇ ਦੋ ਰੋਜ਼ਾ ਏਗਰੀ ਸਟਾਰਟਅੱਪ ਕਨਕਲੇਵ ਤੇ ਕਿਸਾਨ ਸੰਮੇਲਨ ਦਾ ਆਯੋਜਨ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਇਸ ਮੇਲੇ `ਚ 300 ਤੋਂ ਵੱਧ ਐਗਰੀ ਸਟਾਰਟਅੱਪਸ ਨੇ ਹਿੱਸਾ ਲਿਆ ਤੇ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨੀ `ਚ ਆਪਣੇ ਸਟਾਲ ਲਗਾਏ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਸਟਾਲਸ `ਚੋਂ ਕੁਝ ਖਾਸ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨੀਆਂ, ਜਿਹੜੀਆਂ ਕਿਸਾਨਾਂ ਤੇ ਕਾਰੋਬਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਵਧੇਰੇ ਦਿਲਚਸਪ ਲੱਗੀਆਂ, ਦਾ ਵੇਰਵਾ ਕੁਝ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਹੈ...
ਪਸ਼ੂ ਸਿਹਤ ਉਤਪਾਦ:
ਵਸੰਤ ਕੁਲਕਰਨੀ ਵੱਲੋਂ ਮਵੇਸ਼ੀਆਂ ਦੇ ਲਈ ਹਰਬਲ ਦਵਾਈਆਂ ਦੀ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨੀ ਲਗਾਈ ਗਈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਦੁਧਾਰੂ ਪਸ਼ੂਆਂ ਦੇ ਲੇਵੇ ਨੂੰ ਮਾਸਟਾਈਟਸ/ਮਜ਼ਲ ਵਰਗੀਆਂ ਹੋਰ ਛੂਤ ਦੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਲੱਗ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦੇ ਰੋਕਥਾਮ ਲਈ ਪਸ਼ੂ ਪਾਲਕਾਂ ਨੂੰ ਪਸ਼ੂਆਂ ਦੇ ਟੀਕੇ ਲਈ ਸੈਂਕੜੇ ਰੁਪਏ ਖਰਚ ਕਰਨੇ ਪੈਂਦੇ ਹਨ। ਅਸੀਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਗੱਲਾਂ `ਤੇ ਵਿਚਾਰ ਕੀਤਾ ਤੇ ਇਸ ਦੇ ਹੱਲ ਲਈ ਇੱਕ ਗੁਣਕਾਰੀ ਹਰਬਲ ਲੇਪ ਪਾਊਡਰ ਦੀ ਰਚਨਾ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਇਸਦੀ ਇੱਕ ਵਾਰ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨ ਨਾਲ 2-3 ਦਿਨਾਂ `ਚ ਚੰਗੇ ਨਤੀਜੇ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦੇ ਹਨ।
ਆਇਲ ਪ੍ਰੈੱਸ ਮਸ਼ੀਨ:
ਆਇਲ ਪ੍ਰੈੱਸ ਮਸ਼ੀਨ ਇੱਕ ਘਰੇਲੂ ਉਪਕਰਨ ਹੈ। ਇਸ ਨਾਲ ਸਰ੍ਹੋਂ, ਬਦਾਮ, ਅਖਰੋਟ, ਸੋਇਆਬੀਨ ਤੇ ਨਾਰੀਅਲ ਦਾ ਤੇਲ ਘਰ 'ਚ ਹੀ ਕੱਢਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਪੰਜਾਬ ਤੋਂ ਆਏ ਉਦਯੋਗਪਤੀ ਮਨਜੀਤ ਸਿੰਘ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਬਜ਼ਾਰ `ਚ ਮਿਲਣ ਵਾਲੇ ਬਨਸਪਤੀ ਤੇਲ ਤੇ ਬੋਤਲਬੰਦ ਤੇਲ ਦਾ ਕੋਈ ਭਰੋਸਾ ਨਹੀਂ ਰਿਹਾ। ਮਿਲਾਵਟਖੋਰੀ ਦੇ ਲਗਾਤਾਰ ਮਾਮਲੇ ਆਉਣ ਕਾਰਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਮਨ `ਚ ਆਇਲ ਪ੍ਰੈਸ ਮਸ਼ੀਨ ਬਣਾਉਣ ਦਾ ਵਿਚਾਰ ਆਇਆ। ਇਸ ਮਸ਼ੀਨ ਨਾਲ ਘਰ `ਚ 2-3 ਘੰਟੇ `ਚ 3 ਤੋਂ 4 ਲੀਟਰ ਸਰ੍ਹੋਂ ਦਾ ਤੇਲ ਕੱਢਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਤੇਲ ਨਿਕਲਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਬਚਿਆ ਹੋਇਆ ਕੇਕ ਪਸ਼ੂਆਂ ਨੂੰ ਦਿੱਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।
AoNIR:
ਇਹ ਪੋਰਟੇਬਲ ਯੰਤਰ ਫਲਾਂ ਤੇ ਸਬਜ਼ੀਆਂ `ਚ ਮੌਜੂਦ ਖਣਿਜ ਤੇ ਪ੍ਰੋਟੀਨ ਦੀ ਮਾਤਰਾ ਨੂੰ ਦੱਸਦਾ ਹੈ। ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨੀ `ਚ ਬੈਠੇ ਪੇਸ਼ੇ ਤੋਂ ਇੰਜੀਨੀਅਰ ਤੇ ਉਦਯੋਗਪਤੀ ਅਲਫੋਜ ਦਾਸ ਐਂਟਨੀ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਸਾਡੇ ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਸਿਹਤਮੰਦ ਰਹਿਣ ਲਈ ਪ੍ਰੋਟੀਨ ਤੇ ਖਣਿਜਾਂ ਦੀ ਸਹੀ ਮਾਤਰਾ ਦੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਮਸ਼ੀਨ ਦੀ ਮਦਦ ਨਾਲ ਫਲ ਜਾਂ ਸਬਜ਼ੀਆਂ ਖਾਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਪ੍ਰੋਟੀਨ ਤੇ ਵਿਟਾਮਿਨ ਦੀ ਮਾਤਰਾ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ।
ਇਲੈਕਟ੍ਰਿਕ ਬਲਦ:
ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ ਤੋਂ ਆਏ ਇੰਜੀਨੀਅਰ ਕਪਾਲ ਤੁਕਾਰਮ ਤੇ ਸੋਨਾਲੀ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਰਵਾਇਤੀ ਵਾਢੀ ਦੇ ਕੰਮ ਲਈ ਪਿੰਡਾਂ `ਚ ਬਲਦਾਂ ਦੀ ਘਾਟ ਹੈ। ਕਿਸਾਨਾਂ ਦੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਨਾਲ ਨਜਿੱਠਣ ਲਈ ਅਸੀਂ ਇਲੈਕਟ੍ਰਿਕ ਬਲੌਕ ਬਣਾਇਆ ਹੈ। ਇਹ ਖੇਤ ਵਾਹੁਣ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਫ਼ਸਲ ਦੀ ਕਟਾਈ ਤੱਕ ਖੇਤੀ ਦੇ ਸਾਰੇ ਕੰਮ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਜੈਕ ਕੌਫੀ:
ਭਾਵੇਂ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਖੇਤੀ ਮੇਲੇ `ਚ ਕਈ ਹਰਬਲ ਤੇ ਕੁਦਰਤੀ ਖਾਣ-ਪੀਣ ਵਾਲੀਆਂ ਵਸਤਾਂ ਦੇ ਸਟਾਲ ਸਜਾਏ ਗਏ ਸਨ ਪਰ ਇਨ੍ਹਾਂ `ਚੋਂ ਸਭ ਤੋਂ ਖਾਸ ਸੀ ਜੈਕਫਰੂਟ ਤੋਂ ਬਣੀ ਜੈਕ ਕੌਫੀ। ਵਾਇਨਾਡ ਤੋਂ ਆਏ ਜੈਮੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਅਸੀਂ ਜੈਕ ਕੌਫੀ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਜੈਕਫਰੂਟ ਦੇ ਬੀਜਾਂ ਤੋਂ ਬਣੇ ਆਟੇ, ਜੈਕਫਰੂਟ ਜੈਮ ਤੇ ਜੈਕਫਰੂਟ ਤੋਂ ਬਣੇ ਹੋਰ ਉਤਪਾਦਾਂ 'ਤੇ ਵੀ ਕੰਮ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ : ਕ੍ਰਿਸ਼ੀ ਮੰਤਰਾਲੇ `ਚ ਸਟਾਰਟਅੱਪਸ ਦੇ ਲਈ ਵੱਖਰਾ ਡਿਵੀਜ਼ਨ ਬਣਾਵਾਂਗੇ: ਤੋਮਰ
ਮਲਟੀ ਕਰੌਪ ਵੀਡਰ ਤੇ ਭਿੰਡੀ ਕਟਰ:
ਮੇਲੇ `ਚ ਆਪਣੀ ਖੇਤੀ ਮਸ਼ੀਨਰੀ ਦੀ ਦੁਕਾਨ ’ਤੇ ਬੈਠੇ ਡਾ: ਡੀਪੀ ਸਿੰਘ ਅਨੁਸਾਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਤੋਂ ਭਿੰਡੀ ਦੀ ਕਟਾਈ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਕਿਸਾਨਾਂ ਦਾ ਦੁੱਖ ਨਹੀਂ ਵੇਖਿਆ ਜਾਂਦਾ। ਪੌਦਿਆਂ ਤੋਂ ਭਿੰਡੀ ਚੁਗਣ ਦੌਰਾਨ ਕਿਸਾਨ ਜ਼ਖਮੀ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਲਈ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਪੋਰਟੇਬਲ ਲੇਡੀਫਿੰਗਰ ਕਟਰ ਦੀ ਖੋਜ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਇਹ ਖੇਤੀ ਮਸ਼ੀਨ ਇੱਕ ਵਾਰ ਚਾਰਜ ਕਰਨ 'ਤੇ 5-7 ਘੰਟੇ ਦਾ ਬੈਕਅਪ ਦਿੰਦੀ ਹੈ। ਹਰਬਲ ਮਲਟੀਕਰੋਪ ਵੀਡਰ ਬਾਰੇ ਪੁੱਛੇ ਜਾਣ 'ਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਕਿਸਾਨ ਇਸ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਚੁਕੰਦਰ, ਸ਼ਲਗਮ, ਪਿਆਜ਼ ਦੇ ਬੀਜ ਬੀਜਣ ਲਈ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ।
ਕਲਟੀਰੋਵੇਟਰ:
ਇਹ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਮਸ਼ੀਨ ਆਮ ਕਾਸ਼ਤਕਾਰ ਦਾ ਇੱਕ ਅੱਪਗਰੇਡ ਮਾਡਲ ਹੈ। ਮੇਲੇ `ਚ ਆਏ ਹਰਿਆਣਾ ਦੇ ਉੱਦਮੀ ਆਲੋਕ ਬਾਂਸਲ ਅਨੁਸਾਰ ਇਸ ਖੇਤੀ ਮਸ਼ੀਨ ਦੀ ਮਦਦ ਨਾਲ ਗੋਡੀ ਤੇ ਨਦੀਨ ਇੱਕ ਵਾਰ `ਚ ਹੀ ਕੀਤੇ ਜਾ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਨਾਲ ਕਿਸਾਨਾਂ ਦਾ 50 ਫੀਸਦੀ ਸਮਾਂ ਤੇ ਡੀਜ਼ਲ ਦੀ ਬੱਚਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਮਸ਼ੀਨ ਨੂੰ 65-45 ਹਾਰਸ ਪਾਵਰ ਦੇ ਟਰੈਕਟਰ ਨਾਲ ਆਸਾਨੀ ਨਾਲ ਜੋੜ ਕੇ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਦਾ ਕੰਮ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਜਿੱਥੇ ਸਾਧਾਰਨ ਕਲਟੀਵੇਟਰ ਨਾਲ ਖੇਤ ਨੂੰ ਵਾਹੁਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਖੇਤ 10-15 ਦਿਨਾਂ ਬਾਅਦ ਬੀਜ ਬੀਜਣ ਲਈ ਤਿਆਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਉਥੇ ਹੀ ਇਸ ਉਪਕਰਨ ਦੀ ਮਦਦ ਨਾਲ ਖੇਤ ਨੂੰ ਇੱਕ ਵਾਰ ਵਾਹੁਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਖੇਤ 5-8 ਦਿਨਾਂ `ਚ ਤਿਆਰ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਫਲਾਂ ਤੇ ਸਬਜ਼ੀਆਂ ਦੀ ਗਰੇਡਿੰਗ ਮਸ਼ੀਨ:
ਸੈਂਸਰ ਤਕਨੀਕ 'ਤੇ ਆਧਾਰਿਤ ਇਹ ਮਸ਼ੀਨ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਸਬਜ਼ੀਆਂ ਤੇ ਫਲਾਂ ਦੀ ਗਰੇਡਿੰਗ ਕਰਨ `ਚ ਮਦਦ ਕਰੇਗੀ। ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨੀ 'ਚ ਮਸ਼ੀਨ ਦੇ ਕੰਮ ਕਰਨ ਦੇ ਹੁਨਰ ਬਾਰੇ ਪੁੱਛੇ ਜਾਣ 'ਤੇ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਉਦਯੋਗਪਤੀ ਯੁਗਰਾਜ ਦੁੱਗਲ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਵੱਡੀਆਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਕਿਸਾਨਾਂ ਤੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਫਸਲ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਕੀਮਤ 'ਤੇ ਖਰੀਦਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਹ ਕੰਪਨੀਆਂ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਗਰੇਡਿੰਗ ਮਸ਼ੀਨਾਂ ਤੋਂ ਫਲਾਂ ਦੀ ਚੋਣ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ ਤੇ ਕਿਸਾਨਾਂ ਤੋਂ 5-10 ਰੁਪਏ ਪ੍ਰਤੀ ਕਿਲੋ ਦੇ ਹਿਸਾਬ ਨਾਲ ਖਰੀਦੇ ਫਲ ਤੇ ਸਬਜ਼ੀਆਂ ਅਸਲ ਕੀਮਤ ਨਾਲੋਂ 10 ਗੁਣਾ ਮਹਿੰਗੇ ਭਾਅ ਖਪਤਕਾਰਾਂ ਨੂੰ ਵੇਚਦੀਆਂ ਹਨ। ਜੇਕਰ ਕਿਸਾਨਾਂ ਕੋਲ ਇਹ ਮਸ਼ੀਨ ਹੋਵੇਗੀ ਤਾਂ ਕਿਸਾਨ ਤੇ ਖਪਤਕਾਰ ਦੋਵਾਂ ਨੂੰ ਆਰਥਿਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਫਾਇਦਾ ਹੋਵੇਗਾ।
Summary in English: These products and exhibitions captivated the minds of farmers, know the features